Mũ Đỏ Út Bạch Lan
Vĩnh Biệt NGUYỄN SƠN
(Tạp
Chí Xây Dựng – Năm Thứ 32 - Số 800 – Phát hành ngày
13-12-2014 -
Nói đến tên Nguyễn Sơn th́ bất ai đă từng phục vụ ở Trung Tâm Hành Quân Delta (LLĐB), Liên Đoàn 81 BCD, Biệt Đoàn 222 CSDC cũng đều biết đến Anh, từ cấp Chỉ Huy Trưởng cho đến anh binh nh́ vừa về đơn vị. Tính t́nh thâm trầm hiền ḥa đôn hậu với mọi người mọi cấp, không le lói, không nỗ sảng mặc dù chiến công của Anh đă vang dội với những huy chương cao quư nhất của QLVNCH.
Buổi chiều ngày mùng 5 Tết Mậu Thân. Một buổi chiều nắng đẹp, vẫn với những ngọn gió hiền ḥa từ biển khơi, vẫn với băi biển cát trắng chạy dài bên đường Duy Tân mang nhiều kỹ niệm, nhưng sao có vẽ đ́u hiu v́ những cơn bạo loạn của cộng quân tấn công vào thành phố Nha Trang giữa đêm giao thừa. Tôi đang ngồi với vài sĩ quan ĐĐ3/81/BCD ở quán số Một cạnh bờ biển, một vài trứng hột vịt lộn, một đĩa mực nướng, và không thể thiếu món ốc bưu luộc chấm nước mắm gừng th́ Nguyễn Sơn bước vào với hai người khác. Mũ xanh gặp mũ xanh bắt buộc dơ tay vẫy vẫy vài ba cái rồi bàn ai nấy ngồi. Tôi hỏi Trung Úy Nguyễn Đăng Lâu:
- Niên Trưởng ai vậy?
- Trung Úy Nguyễn Sơn, Liên Toán Trưởng Trung Tâm HLHQ Delta!
Anh Lâu xoay người qua phía bên kia bàn
- Ê Sơn...qua ngồi với tụi này cho 
vui.
Thế là cả bọn nhập cuộc. Delta - 81 như anh em ruột, tuy một mẹ khác cha nhưng lúc nào cũng kề cận bên nhau khi xâm nhập. Mẹ là binh chủng LLĐB. Cha là khác nhau đơn vị. Các C, các B, các A, Mike Force, 81, Delta đều mang một huy hiệu giống nhau. Delta ở đâu th́ 81 ở đó, bất kể không gian và thời gian. Các C,B,A trong t́nh trạng cần tăng viện th́ Delta-81 có mặt trong ṿng 24 tiếng đồng hồ cũng bất kể không và thời gian. Cho nên mặc dù chưa biết nhau nhưng cùng một ḷ ngồi chung bàn th́ chỉ năm ba phút sau pháo vang trời đất. Sơn tốt nghiệp tháng 8 năm 1965 Khóa 19 VKTĐ với cấp bậc Chuẩn Úy. Như vậy cuối năm 1967 Anh đă mang lon Trung Úy chứng tỏ công trạng anh cũng lẫy lừng. Tôi vừa mới ra trường chỉ được vài tuần lễ nên gặp đàn anh, tôi thường hay hỏi han vài ba câu cốt chỉ để làm quen, nhưng Anh vẫn cứ cười cười với điếu thuốc Ruby Queen trên tay. Chợt Anh đứng dậy bước vào trong vài phút rồi trở lại bàn. Năm phút sau bồi bàn mang ra 10 chai bia con Cọp và hai đĩa ḅ Lúc lắc nóng hổi. Khi mặt trời xuống dần chân trời góc biển Anh lại chợt đứng dậy bước vào trong rồi lại trở lại bàn. Trung Úy Lâu bảo tôi vào thanh toán tiền nong, v́ anh em 81 đă gom góp trước và giao cho tôi rồi, đến khi vào quầy tính tiền th́ cô cashier nói Trung Úy Sơn đă trả hết rồi.
- Trung Úy Sơn! Tụi tui đến trước, Trung Úy đến sau mà! Làm vậy kỳ quá!
- Đồng ư! Các anh đến trước, tụi tui đến sau...nhưng mà...tụi tui là Delta nên ai móc súng (bóp tiền) trước th́ sống, móc súng chậm hay móc súng sau là...là ǵ tui cũng không biết nữa!
Rồi anh cười kh́ !
Tôi “kết” với Nguyễn Sơn từ đó.
Rong ruổi trên những bước đường chinh chiến, tôi gặp Sơn rất thường. Làng Cùa, Huyện Hương Hóa, Mỏ Than Nông Sơn,Đức Dục, Đồng Xoài, Đồn Điền Hớn Quản. Có một lần ở Cùa, Sơn gọi tôi sang lều (bạt dă chiến) uống cà phê. Nhưng không phải cà phê mà là chai “Ông Già Chống gậy” với “cờ tây”. Mặt của anh đang ngụy trang với màu mực lá cây rừng và mặc bộ đồ Việt Cộng mang dép râu, tôi biết ngay anh sắp xâm nhập chiều nay, tôi hỏi:
- Bộ rủ tôi làm vài cống để khỏi lạnh cẳng hả?
- Coi ai lạnh cẳng trước. Tôi vào thung lủng Ashau-Alưới. Nhận lệnh sáng nay, nếu vào tới nơi phát hiện chúng nó là các ông nhào vô liền đó. Các ông (81) vô th́ tụi tui (Delta) d́a!
Rồi anh cười kh́ kh́, cái điệu cười bất hủ của anh, anh nốc một cốc Johnnie Walker, gắp một miếng dồi chó bỏ vào chén của tôi :
- Vô đi cha nội cho ấm 
cẳng.
Năm giờ chiều ngày hôm đó, toán của anh âm thầm lặng lẽ lên trực thăng của Phi Đoàn 281 không số của Mỹ vào vùng. Thung lũng AshauAlưới nằm phía cực tây bắc tỉnh Quảng Trị, nơi tiếp vận hậu cần của quân CS Bắc Việt. Nhiệm vụ của Delta là thám sát mục tiêu, nhiệm vụ của 81BCD là khai thác mục tiêu. Anh nói đúng, khi anh rời khỏi trực thăng th́ toán của anh đă nằm giữa ḷng địch. Sau này anh kể cho tôi nghe: “Mẹ, giữa đoàn hùng binh (VC) có anh đang vùi đầu trong bụi rậm...”. Tám giờ sáng ngày hôm sau, ba ĐĐ 81BCD (ĐĐ3, ĐĐ1, ĐĐ5) nhào vô th́ anh đi d́a. Sau cuộc hành quân này, anh có ghé thăm tôi và Nguyễn Hiền ở Bệnh Viện Duy Tân Đà Nẵng, anh móc trong túi áo saut chai Remy Martell nhét dưới chân tôi, rồi lại cũng cười kh́ kh́:
-Cẳng có lạnh th́ ướp cái này sẽ ấm ngay !
Tháng tư 75 vất súng, lột lon
Thiếu Tá, mà nước mắt cứ chảy dài, anh
trở về với vợ con ḷng nặng trĩu không
phải v́ mất lon thiếu tá mà v́ mất màu áo hoa
rừng đă ôm thân thể của anh trên một quảng
đường dài binh nghiệp. Gia đ́nh cha mẹ anh em của anh mang nặng
một mối thù Cộng sản v́ đă mang đến bao
nhiêu nỗi bất hạnh cho gia đ́nh anh. Anh
căm thù CS một, nhưng anh căm thù Việt Gian
tới mười, anh đă viết một bài viết
tựa đề “CHÓ MÁ”, phân tích sự khác biệt giữa
con Chó và con Má để ám chỉ những con Má đang
sống lẩn quất bên cạnh anh. Sau ngày tự cởi bỏ quân phục và vào tù, tôi
không c̣n có dịp gặp lại anh nữa. Người Bắc kẻ
- Út Bạch Lan hả? Tôi đă tới
Anh
đơn thân độc mă với cái xe “HO” từ
- Anh Sơn, anh ghé nhà anh Sáng trước, anh Sáng đang đợi anh, tôi sẽ có mặt ở đó khoảng 30 phút.
Trung Tá Lai Văn Sáng, nguyên là Chỉ Huy Trưởng Biệt Đoàn 222 CSDC, anh Sơn về đơn vị này chỉ năm ba tháng với chức vụ Sĩ Quan Hành Quân Huấn Luyện, cùng là gốc eo eo đi bi (LLĐB) nên xem nhau như ruột thịt. Anh Sáng giữ Sơn lại tạm trú vài ngày rồi tính sau. Gọi điện thoại cho “C̣ Quế”, nguyên là CHT Cảnh Sát quận Tân B́nh Gia Định
- Help...Help...Help!
Thế là một tuần lễ sau Sơn có việc làm và chỗ ăn chỗ ở ổn định, lương tháng hơn ngàn, bao ăn bao ở không phải chi phí ǵ cả, nhưng khổ nỗi cái job khiến anh nỗi nóng bất thường. Làm Cashier cho một Grocery. Cứ ŕnh ṃ thằng nào vào chôm chỉa ba cái bánh kẹo lặt vặt là anh túm cổ ngay. Cái máu và tai mắt mũi họng của các toán Delta mà. Nghề của chàng, nhưng không đúng chỗ, v́ nhiều lần sẽ gây thù hận, nhất là bọn mỹ đen, th́ có ngày sẽ xảy ra những chuyện không hay. Ông Bà chủ khuyên anh :
- Thôi kệ nó, ba cái lặt vặt đó, anh cứ giả bộ làm ngơ, cái mạng của anh quan trọng hơn.
Sơn nhất quyết không chịu,
khẳng định giữ vững lập trường và
thái độ, tuyệt đối không nhân 
nhượng
với bọn trộm ngày cướp đêm này, rồi
cuối cùng anh xin thôi việc, anh tâm sự :
- Ông Bà chủ (Vợ Chồng C̣ Quế) rất tốt với tôi, tôi có thể làm việc cho ông bà đến chết để đáp lại ân t́nh này, nhưng mà cứ hể mỗi lần thấy thằng Mỹ đen vào cửa hàng ngông nghênh lận lưng bỏ túi rồi vênh váo bước ra cửa là tôi cứ nghĩ tới mấy thằng Việt Cộng nửa đêm xông vào nhà bố mẹ của tôi hôi của và bắt đóng thuế nữa. Tôi phải xin nghỉ việc v́ chẳng đặng đừng, nếu c̣n tiếp tục chắc có ngày tôi bắn vỡ sọ một vài thằng rồi đi tù. Coi vậy mà đi tù ở Mỹ sướng hơn!
Vài tháng sau, phóng viên chiến trường Phục Viên giới thiệu anh làm một việc khác:Nhà Quàn !!! Nếu mổ và tắm rửa hoá trang xác chết th́ $15 US một giờ, c̣n cắm hoa quét dọn nhà xác th́ $10 US một giờ. Anh chọn việc thứ hai. Nhưng cũng chỉ được vài tháng anh lại xin thôi việc, anh tâm sự:
- Mẹ! Hồi xưa vừa chạy vừa cơng xác chết anh em đồng đội, rồi chui vào bụi rậm ôm xác chết ngủ qua đêm, sao người chết rồi mà vẫn c̣n sưởi ấm cho thân ḿnh. Bây giờ làm cái nghề này sao tôi thấy nó tởm lợm làm sao. Đi ra, đi vào thấy mấy gương mặt đen thủi đen thui, bị bắn chết v́ cướp giật, hiếp dâm, uống rượu say lái xe đụng người ta chết, rồi chết luôn, đôi khi mấy ông già bà cả chết già, tôi c̣n liếc mắt nh́n, rồi kiếm chuyện ra pḥng sau cắm hoa ṿng hoa phúng điếu.
Có người giới thiệu anh làm một job khác: Lái xe Thiết giáp !!! Giờ làm việc anh lái chiếc xe Van bọc thép (Armor Vehicle) nhận tiền rồi đi đổi tiền, công việc nhàn nhả thư thả, nhưng đôi khi phải nhanh trí để giải quyết những trường hợp thay đổi khẩn cấp. Phần v́ tiếng Mỹ chưa nhuần nhuyễn, lại đàm thoại trên vô tuyến (radio), mắt lại kém nên cứ lạc đường hoài, không theo đúng lời chỉ dẫn của supervise hay manager nên anh lại xin thôi việc, anh tâm sự:
- Nhà tôi nghèo lắm. Thuở nhỏ mấy anh em đi học chỉ có một củ khoai lang hay một củ sắn dằn bụng buổi sáng, măi tới chiều mới có được vài chén cơm với cá mắm Lăng Cô. Khi đi lính, có được đồng lương hằng tháng không cần đếm, chỉ cần tính nhẩm thôi cũng biết ăn xài được mấy ngày. Bây giờ làm công việc này, cứ lên xe là thấy giấy 100 dollar chất đống, tiền của người ta không phải tiền của ḿnh, mất một trăm đồng là bị trừ một trăm đồng. Một tuần chỉ được vài ba trăm đô, bị sọt (short) một cái, là húp cháo, lại nữa ngựa già làm sao phi đường xa như mấy người trẻ, lên xe xuống xe phải vịn vào cửa xe hay thành xe, lọm khọm kiếm nắp b́nh xăng không nhớ nằm bên trái hay bên phải, lờ quờ chậm chạp kiểu đó có ngày thằng Mỹ đen lụi một dao vào sau lưng rồi lái xe Van chạy mất với mấy trăm ngàn trên đó th́ có nước tự vận.
Cái job cuối cùng của cuộc đời anh khi anh vừa 61 tuổi. Bờ lâm binh (plumbing) !!! Rotation job. Có khi làm từ 10 giờ tối cho đến 6 giờ sáng, có khi từ 2 giờ chiều đến 10 giờ đêm, công việc mà anh thường đùa là “thụt cầu tiêu”, nhưng anh rất happy với công việc này v́ nó thuộc City nên benefit đầy đủ, anh tâm sự :
- 13 năm tù, ngày ngày đi hốt và gánh phân tù rồi đổ nước quậy lên cho loảng ra, múc từng gào đi tưới cải xanh, cải bắp, quần áo tay chân mặt mũi lúc nào cũng dính cứt. Bây giờ đi làm lại việc này, nhưng nhiều điều khác nhau. Không bao giờ thấy cứt, cũng không thấy hôi hám, tất cả đều dùng máy móc, bơm thông thụt rửa chỉ bật điện rồi châm thuốc hút chờ, cuối tuần cầm cái check, cảm thấy cái job của ḿnh nó thơm chi lạ.
Nhiều khi ngồi với anh cả buổi, nghe anh tâm sự đời anh không khỏi ngậm ngùi. Thú thật, cho đến khi anh ra đi, tôi không biết anh theo đạo ǵ, không bao giờ anh nói đến chuyện đi lễ nhà thờ hay chùa chiền, cũng không bao giờ nhắc tới tôn giáo, nhưng trong những câu chuyện thường nhật anh gói ghém triết lư nhân sinh một cách khéo léo tài t́nh. Có lần chị Sơn hỏi tôi:
- Anh Út có hiểu ảnh nói ǵ không, hay anh Út đọc bài của anh Sơn anh có biết ảnh nói cái ǵ không, c̣n tôi th́ mù tịt.
Sơn cười cười :
- Tôi viết và tôi nói, đôi khi tôi cũng không biết tôi nói và tôi viết cái ǵ huống hồ chi người khác, bà sao hay lộn xộn.!
Nhưng tôi hiểu. Tánh t́nh anh điềm đạm, dè dặt cẩn trọng trong mọi việc suy tính, cách xử thế với tha nhân rất ôn ḥa và lịch sự, nhưng cả cuộc đời anh từ thuở nhỏ cho đến khi nằm xuống quả là một cuộc đời bất hạnh mang nhiều nỗi khổ tâm. Chính v́ những bất hạnh đó đă làm cho anh trở thành một người trầm lặng. Không màng danh lợi, không bon chen hơn kém với bất cứ ai, nhưng khi nói hay viết một điều ǵ đều mang máng một cái ǵ đó trong tâm thức sâu thẩm của anh. Ngôn ẩn ngữ, ngữ ẩn ngôn, ngôn ngữ ẩn ư, người nghe người đọc thoáng qua không hiểu anh muốn ngụ ư ǵ! Có lần anh hỏi tôi :
- Tôi đố anh biết tại sao khi con người ta chết th́ hai cái chân chết trước rồi mới dần dần lên tới cái đầu ?
- Tôi không biết !
- Này nhé, khi con người sinh ra là cái đầu ra trước, chỉ trừ phi bị đẻ ngược, c̣n hai cái chân ra sau cùng. Ra trước chết sau, ra sau chết trước. Cũng giống như toán trưởng Delta lúc nào cũng nhảy trước nhưng chết sau, khi triệt xuất về sau nhưng chết trước.
-Tôi không hiểu xin anh nói cho rơ.
- Này nhé! Khi trực thăng vào tới điểm xâm nhập (LZ) th́ toán trưởng phải hoặc là tuột giây cáp, tuột thang giây, hay nhảy từ độ cao năm bảy thước trước rồi mới tới toán viên. Chỉ trong ṿng 30 giây theo tiếng đếm cả toán phải xuống hết mặt đất. Nếu trong ṿng 30 giây này mà Việt Cộng trở tay kiệp th́ có phải thằng tuột giây sau cùng bị bắn khi c̣n ṭn teng trên không hay không? C̣n khi triệt xuất (PZ) th́ luôn luôn toán trưởng phải đu giây cuối cùng khi cả toán đă ngồi trên trực thăng, cũng trong ṿng ba chục tiếng đếm nếu mà Việt Cộng đuổi theo kịp th́ có phải toán trưởng lănh đủ hay không? Đi trước chết sau, về sau chết trước là thế đó.
Rồi anh giảng giải cho tôi nghe về Tứ Đại, Ngũ Uẩn, Lục Căn, con người từ đâu đến, chết sẽ đi về đâu. Tôi ngồi hằng giờ nghe anh nói và có cảm tưởng như ngồi trước mặt một vị thiền sư. Anh vói tay mồi một điếu thuốc, không biết điếu thứ mấy tự năy giờ, rồi tiếp :
- Anh biết không hồi nhỏ cha tôi dạy rằng, khi người ta chết th́ thân xác lạnh ngắt nhưng c̣n một điểm vẫn c̣n nóng (Trong Tứ Đại) Nếu điểm nóng này hội tụ trên đỉnh đầu th́ người chết sẽ thoát ṿng luân hồi sinh tử siêu thoát về nơi thánh cảnh. Nếu ở mắt th́ sẽ siêu thoát về cơi trời. Ở ngực th́ đáo sinh kiếp người. Ở bụng th́ vào loài ngạ quỷ. Nếu ở đầu gối th́ là, th́ là súc sanh. Cho nên mấy thằng súc sanh, thường đi bằng hai đầu gối là như vậy đó.
11:00 giờ sáng ngày 6-12-2014. Bầu
trời
Cất bước quay về thăm chốn xưa
Buồn ơi biết ngỏ hết sao vừa
Khi hay bạn đă ĺa trần thế
Bỏ lại ḷng tôi những giọt mưa
Bồi hồi mượn bút hạ vần đan
Mặn đắng bờ mi chợt lệ tràn
Gởi gió về Anh lời vĩnh biệt
Cầu xin giấc ngủ măi b́nh an
Tôi đưa anh về cơi vĩnh hằng, nơi thánh cảnh anh sống yên b́nh vĩnh cửu. Anh đă theo mây về trời, đă theo gió đến miền Cực lạc, trút bỏ mọi ưu phiền khổ lụy chẳng một chút tơ vương. Khi nắp quan tài khép lại, tôi sờ vầng trán cao rộng của anh, để nhỏ giọt lệ cuối cùng tiễn đưa anh, bàn tay tôi bỗng thấy nóng ấm lạ thường.
Như vậy theo lời anh giảng, th́ anh đă thoát ṿng luân hồi sinh tử siêu thoát về nơi không c̣n vướng bận trần ai tục lụy và không c̣n nh́n thấy những con chó, con má mà lúc sinh tiền anh thường hay khinh bỉ và phỉ nhổ ./.
Ngày 7 Tháng 12 Năm 2014
Mũ Đỏ Út Bạch Lan