Hoàng Minh Thúy

Một Vòng San Jose

Cách Houston hơn 4 giờ bay, San Jose còn có tên gọi là Thung Lũng Hoa Vàng, nằm trong tiểu bang Cali, là một thành phố nhỏ, đất hẹp, người đông, giá nhà đắt gấp 3 lần nếu so sánh với Houston. Nhưng, Bắc Cali có thời tiết thật đẹp, mà ai đã một lần ghé qua, khi về luôn nhớ đến.

Năm nay, tôi bay sang đây tham dự Ngày Lễ Hiền Mẫu với đại gia đình. Chuyến bay của hãng Hàng Không Southwest không còn chỗ trống, đi đúng giờ, đến cũng đúng giờ. Phi trường Oakland gọn gàng, sạch sẽ, cách San Jose 50 phút lái xe, nếu không bị rơi vào giờ tan sở. Giá vé gần đây tăng vọt, mua trước 2 tuần, bay thẳng một lèo: 465 đô la.. Hành lý, 2 valy, nặng mỗi cái không quá 50 lbs, miễn phí.

Sắp đến mùa Hè, San Jose tưng bừng rực rỡ màu sắc. Chanh, cam, quít trĩu cành. Bông hoa tươi thắm, nhất là hoa hồng. Đứng trước nhà, ngắm hoa cỏ lung lay trong cái lạnh nhẹ nhàng của Đà Lạt, cũng đủ tiền vé phi cơ. Muốn đu đưa võng, thì sợ gió bởi thời tiết ở con số 70 độ, gió khoảng 10 dặm một giờ.

Đứng trong nắng vàng chan hoà cành cây ngọn cỏ, dân Cali chắc không khỏi thầm cám ơn trời đất đã đãi ngộ.

Nhờ thời tiết khá đẹp, không nóng, không lạnh, 75 độ mà đêm Chủ Nhật, tiệc mừng Ngày Lễ Mẹ do Hoàng Mộng Thu tổ chức sau lưng nhà (back yard) đã thành công tốt đẹp. Thức ăn mua ở nhà hàng, thân hữu nấu tặng, có bà con Sóc Trăng làm nhiều loại bánh Miền Nam, không kể 6 ổ bánh kem do con cháu góp phần. Hoàng Mộng Thu còn thổi bong bong gắn khắp sân. Ðèn mầu chớp tắt, màn che trướng phủ do công khó của Hoàng Vinh, Nguyễn Cường. Khách đông trên 100 người. Nhiều Chủ Tịch Hội Ðoàn Quân Ðội như Mũ Ðỏ Lượng Thuận về từ Sacramento, có bà Cẩm Vân, Ủy Viên Giáo Dục Học Khu East Side, ông bà Giao Chỉ Vũ văn Lộc, Giám Ðốc IRCC, (Immigrant Resettlement & Cultural Center, Inc.) kể cả vợ chồng ông Dave Cortesse, Giám Sát Viên (County Supervisor) Quận hạt Santa Clara cũng có mặt.

Dịp này, ông Cortesse cho biết, sẽ dự tranh chức vụ Thị Trưởng kỳ tới.

Vợ chồng rất đẹp đôi, ra sân nhẩy disco. Ông Cortesse cũng như ông Giao Chỉ Vũ văn Lộc, phát biểu ngắn gọn.

Có one man band và Biệt đoàn Văn nghệ Lam Sơn (20 người), chuyên viên thu video, thôï chụp hình và nhiều thân hữu đến chúc mừng, ăn uống, khiêu vũ (trên sàn ci măng) từ 5 cho đến 11 giờ khuya mới về. Sân khấu làm rất đẹp, đầy mầu sắc, Hoàng Vinh và Bảo Hoàng thay nhau làm MC. Không kể mấy người em của tôi lên hát (Hoàng Ly, Mộng Thanh, Thanh Tâm, Hoàng Vinh. . .) còn nhiều khuôn mặt ca nghệ sĩ trong vùng.

Ca sĩ nhiều qúa tôi không nhớ tên. Nhạc Lính, Nhạc chiến đấu, nhạc ngoại quốc. . . Có vũ thiếu nhi, các em hát tiếng Việt rất giỏi.

Âm thanh hay, ngoài trời thoáng mát, nên mọi người có một ngày Mother Day rất vui. Ngoài trời thoáng mát, nên mọi người có một ngày Mother Day rất vui.

Dịp này, mẹ tôi đến tận bàn, lì xì mỗi khách tham dự một phong bao Đỏ, trong có tờ giấy bạc 2 đô la (tiền mới) và một vé số, để khách có lộc của người cao niên. Năm nay 87 tuổi, 15 lần sinh nở, trí óc bà vẫn minh mẫn, dáng đi tuy có hơi chậm chạp, nhưng vẫn thích đánh bài tứ sắc, có thể ngồi suốt 8 tiếng đồng hồ. Đêm nay, bà vui quá.. Mấy ngày sau, xem băng Video đã thu hình cuộc vui mà bà là nhân vật chính, rồi tủm tỉm cười.

Sáng hôm Thứ Ba, tôi yêu cầu được đi viếng qua các khu thương mại mới khai trương. Mươì giờ sáng, cửa tiệm mới mở cửa. Mấy năm gần đây, giá nhà lên rồi sụt, tuy nhiên quán ăn, nhà hàng Việt, cũng như đền, chùa, mỗi ngày một tăng thêm bởi con số đồng hương đến chọn San Jose làm quê hương thứ hai..

Sáu ngày đoàn tụ với đại gia đình, tôi có hàng chục buổi ăn sáng, ăn trưa, ăn chiều, ăn mệt nghỉ; bởi trong gia đình, các cô em đều có tính thích đi...nhà hàng. Ăn xong, còn lang thang đi mua quà vặt: bánh ngọt, xôi, chè, đậu hủ nước đường, chả lụa, hột vịt lộn.. Thành phố San Jose chắc cũng giống như Houston. Ngày lễ, đồng hương thường đưa thân nhân, bạn bè đi thưởng thức các món ăn ba miền Nam Trung Bắc, không kể các nhà hàng Tàu...Nơi nào cũng đông, nơi nào cũng nghe tiếng Việt nổ dòn với 3 thế hệ ngồi chung một bàn. Tôi thường có thói quen ngắm phố bằng xe...hơi một vòng, trước khi về nhà.

Dịp này, khi đi qua đường Senter thấy khu vườn Nhật, cạnh đó Việt Museum, với ngọn cờ vàng bay phất phới bên cờ Hoa Kỳ, tôi ghé vào.

Đây là Viện Bảo Tàng Thuyền Nhân và VN Cộng Hoà do cựu Đại tá Vũ văn Lộc (Giám đốc cơ quan IRCC) tức nhà văn Giao Chỉ thiết lập. Bước vào ngôi nhà này, thấy dĩ vãng 40 năm hiện về, như câu viết trên tường “Lấy tro tàn lịch sử, ta xây dựng bảo tàng. Đem quá khứ huy hoàng, gửi tương lai vĩnh cửu”. Ngôi nhà dùng làm Viện Bảo Tàng nằm trong khu công viên có tên là History Park, rộng, đẹp, thoáng mát. Tôi thích nhất con đường tráng xi măng uốn cong, dẫn vào chính điện của ngôi nhà cũ, khá xưa, dùng làm Viện Bảo Tàng..Màu xi măng giống như màu áo trận của người lính VNCH. Nghe nói do chính con trai (Kiến Trúc Sư) của ông Giao Chỉ thực hiện. Người tươi cười đón tôi là một khuôn mặt quen thuộc của cộng đồng San Jose.

Kiều Trang, nhỏ hơn tôi vài tuổi, trước năm 1975 là ca sĩ Tâm Lý Chiến, vợ một cựu Thiếu Tá, ông đã anh dũng hy sinh (mất xác) trong trận An Lộc mùa Hè đỏ lửa, năm 1972. Cách đây không lâu, tại San Jose, Kiều Trang đã dàn dựng một show văn nghệ có tên “Bình Long Anh Dũng” để tưởng nhớ những anh hùng quân đội đã hy sinh, trong đó có phu quân.

Trang điểm đơn sơ, ăn nói lưu loát, Kiều Trang làm việc bán thời gian (partime) cho Viện Bảo Tàng, để hướng dẫn du khách và giảng nghĩa những di vật đang trưng bày trong Viện. Bà là thành viên trong Biệt Đoàn Văn nghệ Lam Sơn mà Hoàng Mộng Thu, cô em thứ bảy của tôi, là cố vấn.

Năm 2011 Kiều Trang đã sang Houston trong dịp Biệt Đoàn Văn nghệ Lam Sơn bay qua trình diễn trong ngày 30 tháng 4.. Do vậy, chúng tôi có buổi tâm tình thật vui và tâm đầu ý hợp. Lanh quanh trong Viện Bảo Tàng, tôi gặp lại nhiều hình ảnh cũ, liên quan đến quân lực VNCH và thuyền nhân, mà nhà văn Giao Chỉ đã lượm lặt, xếp thành hàng. Những kỷ vật và hình ảnh này, làm người xem nhớ đến thập niên đầy máu, nước mắt của người Việt tị nạn trong suốt cuộc chiến 20 năm và trên con đường vượt thoát đi tìm tự do. Gĩưa nhiều hình ảnh, di vật được xếp đặt ngay ngắn trong Viện Bảo Tàng, có một kệ sách. Nhìn chăm chú, tôi thấy trong một ngăn tủ có nhiều tác phẩm Hồi Ký, Tiểu Thuyết, Dịch Thuật, của nhiều nhà văn, trong đó có cuốn đã không còn xuất hiện nữa. Tôi thấy hồi ký của tôi, phát hành cách đây 20 năm, cuốn Lật Chồng Báo Cũ, dày 600 trang. Cuốn sách này ghi lại nhiều sự kiện vui buồn và những công tác tôi đã thực hiện trong 10 năm điều hành tờ báo Xây Dựng. (Bây giờ đã 30 năm!).

Tôi thầm nghĩ, những du khách khắp nơi, có ghé qua đây, chắc không ai rỗi rảnh mà ngồi đọc sách, tuy nhiên, hàng trăm cuốn sách dày, mỏng, cũng như các di vật do sự nhặt nhạnh, lượm lặt, sưu tầm của người thực hiện Viện Bảo Tàng này, sẽ để lại cho đời sau, biết nguyên do nào dân Việt lưu lạc đến đây.

Thành lập được một Viện Bảo Tàng không phải điều dễ, kiếm được ngân khoản của City để có nhà lưu giữ, có nhân viên đến quét dọn, trông coi, có nhân viên tiếp đón du khách cũng là một vấn đề. Đấy là công khó của nhà văn Giao Chỉ tức cựu Đại Tá QL/VNCH Vũ văn Lộc. Nay, thì ai cũng có thể ghé qua Viện Bảo Tàng Việt, trong giờ làm việc. Nhất là có dịp đưa các con, em ghé qua để chúng biết cội nguồn.

Gần quá ngọ, ông bà Lộc nghe tin tôi đến thăm Viện, cũng vội vàng dong xe đến, sau khi rời phòng mạch bác sĩ (khám định kỳ). Nghe nói ông bà đều bị đặt máy trợ tim cho nên phải đi viếng bác sĩ thường xuyên. Bà là nhân viên Red Cross nay đã nghỉ hưu, rất sắc sảo trong mọi vấn đề.

Đứng nhìn nhà văn Giao Chỉ ve vuốt bức tượng, vách tường, tôi biết ông để tâm vào đứa con tinh thần này rất nhiều. Cái nhìn của một người đã 80 tuổi với di sản do chính mình gầy dựng, có đôi chút đăm chiêu, bâng khuâng. Nắng Cali hôm nay chan hoà cây kiểng, thời tiết rất đẹp..Cái nóng nhè nhẹ đủ làm má giai nhân thêm hồng, chứ không mang mồ hôi nhễ nhại tuôn xuống vầng trán. Thành phố này về trưa, nhất là con đường Senter sao quá đổi êm đềm. Ngồi trong bóng mát của ghế đá, nhìn lá cờ vàng tung bay, thấy lòng ấm lại. Du khách không muốn dời chân, bâng quơ ngắm hoa, nhìn cảnh. Buổi trưa của một ngày giữa tuần, sinh hoạt trong công viên rất êm ả..

Ông bà Giao Chỉ Vũ văn Lộc mời chúng tôi đi dùng cơm trưa, nhưng Kiều Trang đỡ lời:

-Việc đó, có Kiều Trang. Hai bác về nhà nghỉ.

Khi quay lưng, ông Giao Chỉ còn ân cần:

-Bill đó, để hai bác nhé.

Tôi nhìn theo hai ông bà sánh đôi nhau ra bãi đậu xe. Lòng tôi như chùn lại. Người 74, kẻ 80...Như thân mẫu của tôi đây, 87 tuổi. Tuổi già như đèn lụn bấc, không biết sẽ tắt lúc nào.

Hôm nay, chúng tôi được Kiều Trang đãi ăn ở nhà hàng Nha Trang. Chúng tôi cùng nhau nhắc lại kỷ niệm của ngày 30 tháng 4, 2011, khi Biệt đoàn Lam Sơn (15 người) đến trình diễn, đã được Giám đốc La Minh Trí đãi ăn bao bụng ở Kim Sơn Bellaire, 2 lần trong 1 ngày và được đãi ăn Bún Bò Huế ở nhà hàng Kim Châu..

So với Houston, thì thức ăn Việt ở San Jose nấu không ngon bằng. Đó là nhận xét của tôi sau 10 bữa ăn trong thành phố. Bún, Mì, Phở, ...Tuy nhiên, thức ăn Tàu thì xem ra không thua mà giá biểu cũng ngang ngửa, mặc dù nhà, đất ở đây khá đắt.

Houston của chúng ta, mấy năm gần đây, sinh hoạt thương mại ngày càng phồn thịnh, thức ăn Việt đủ món, chắc chỉ thua miền Nam Cali.

Hai giờ trưa, Hoàng Mộng Thu đưa tôi đến Hội Trường của Khu Hội Cựu Tù Nhân Chánh Trị.

Hội trường rộng khoảng 500 sq.ft, được bao vây bởi nhiều gian nhỏ, có gian treo huy hiệu quân lực VNCH, có một gian làm phòng thờ các tướng lãnh đã tự xử trong tháng 4 đen và nhiều hình ảnh quá cố, của những người cựu quân nhân VNCH đã nằm xuống trong mấy năm gần đây, dĩ nhiên là người đã từng sinh hoạt và sống tại San Jose.

Trong hội trường, thiết trí sân khấu, âm thanh, đèn màu, sẵn sàng cho thuê mướn để hội họp, ra mắt sách, băng nhạc, và có thể làm sàn nhảy. Mỗi khi có tổ chức, thì các rèm nhung sẽ được kéo kín để che các gian phòng thờ.

Người tiếp đón chúng tôi là một cựu tù nhân Chánh Trị (Đại úy Mai Chuyên). Nghe nói tiền thuê nhà mỗi tháng 3,500 đô la. Tôi thầm nghĩ, không biết cách nào Hội sẽ lo cho chu toàn. Chắc là phải nhờ đến sự đóng góp của chủ nhân cơ sở thương mại Việt... Mà, dính đến tiền bạc, thì chắc phải có điều tiếng nọ kia.

Buổi chiều, tôi bảo HM Thu đưa tôi đến viếng một kiểng chùa.. Sau 2 năm, chùa mở lớn hơn và tiện nghi hơn. Có lẽ, sau 40 năm xa xứ, sĩ số đồng hương Việt đến tuổi cao niên ngày càng đông, nên họ thường tìm đến Chùa như một sự an nghỉ, tỉnh tâm, sám hối, cho nên Chùa ở đâu cũng có và chùa nào phát triển rất mau, nhờ Phật tử góp công,của hậu hỉ.

Tôi lò mò bước qua một căn nhà khác, gần đó, để gặp một thiền sư, mà HM Thu rất trân quí và hay góp tịnh tài.

Bảy giờ ba mươi tối, hoàng hôn đang xuống, trời bắt đầu mù sương. Ngồi trong gian phòng rộng mở ngỏ, nhìn ra phiá núi âm u, tôi được nghe vị thầy tâm sự đôi điều về phương cách thiền nguyên thủy của ông. Sống là phải cố gắng giúp đời (ông thường đi chữa bệnh miễn phí). Chết là hết, là không còn gì nữa. Tôi vừa nghe ông nói chuyện với HM Thu, vừa phóng tia nhìn ra xa. Gần chân ngọn núi trọc, tôi chợt thấy một người đàn ông, râu tóc bồm xồm, ngồi trước một nhà kho nhỏ xíu, lủi thủi dùng cơm chiều. Trong bóng đêm đang dần xuống, hình ảnh này trông vừa buồn bả, vừa cô đơn, khiến tôi nghĩ đến cố thi sĩ Nguyễn Tất Nhiên, đã chết lạnh trên xe, trong một kiểng Chùa. Gia đình ông đâu, mà ông ngồi đó như một chiếc bóng, đìu hiu, quạnh quẻ chỉ thấy cây cỏ và gió lạnh của buổi chiều đang dần tàn?

Đang định bước ra hỏi thăm, thì HM Thu đã chia tay cùng thiền sư.

Một ngày lang thang đường phố của tôi qua rất mau. Buổi tối ở Cali không ồn ào náo nhiệt như ở Houston. Mười giờ đêm hình như không còn mấy tiệm mở cửa. Con đường chung quanh downtown vắng tanh... Tôi chợt thấy nhớ đại lộ Bellaire của Houston. Ba giờ sáng, nhà hàng vẫn ồn ào Bún, Cơm, Mì, Phở... thứ gì cũng có. Thực khách vẫn đông, xe cộ dập dìu..

Bởi vậy, khi chia tay với đại gia đình, rời khỏi San Jose với thời tiết mát lạnh 70 độ ban ngày, 55 độ ban đêm, tôi chạm mặt với cái nóng hực hỡ 87 độ của Houston khi vừa xuống phi trường, Vậy mà, tôi thấy mình như con cá, đang thả xuống nước, vì sau hơn 30 năm ngọt bùi cay đắng với thành phố này, tôi đã quen và yêu nó thiết tha.. Mỗi cửa tiệm, mỗi góc đường, đều có lần đã bước chân qua../.

Hoàng Minh Thúy

Tháng 5, 2013