Một đời tìm nhau

Viễn Hương

Cho đến năm 1906, ông Cai Tổng đã năm mươi chín tuổi, ông đi cưới vợ lần thứ 9, người vợ của ông là một thiếu nữ tuổi vừa tròn 18. Bà vợ đầu tiên của ông qua đời, một thời gian ngắn, vỏn vẹn chỉ có ba tháng hương lửa mặn nồng sau ngày thành hôn.

Làng, Tổng, Huyện xầm xì to nhỏ với nhau, nhưng không có ai dám công khai chuyện ông Cai Tổng đa thê hào phóng. Ở vào thời buổi mà người dân Việt-nam còn nghèo khổ, đa phần chân lắm tay bùn, cuộc sống dính liền với thửa ruộng con trâu, cày sâu cuốc bẩm quanh năm lặng ngụp thăng trầm theo hai mùa mưa nắng, luôn luôn an phận với kiếp sống hẩm hiu, có được miếng ăn no đủ, manh áo lành lặng là hạnh phúc lắm rồi, đâu có ai ở không mà tìm hiểu, bàn tán thêm chuyện bao đồng của thiên hạ. Người không có cảm tình với chuyện tình của ông nếu như không dằn nỗi bực bội, bất quá chỉ chép miệng gọi ông hai tiếng: Già dịch; hay ông Già ham vui! Thời đại bây giờ người ta gọi ông là ông Gìà playboy …

Ông Cai Tổng không buồn để ý đến những lời thị phi của nhân gian, ông cũng không lạm dụng chức quyền của mình để răng phạt hay trả thù nhỏ nhen đối với những người dân bất đồng ý kiến đang sống trong phạm vi quản hạt của mình. Ðường ông ông cứ đi, tình ông ông cứ say …

Ông Cai Tổng lo việc nhà, việc nước tứ bề ổn thỏa. Dân chúng sống yên lành hạnh phúc, tám bà Cai Tổng được ông cung cấp tình yêu đầy đặng, cho nhà cửa, tài sản đề huề, bà nào cũng vui vẻ yêu đời và ..yêu ông tha thiết. Chưa bao giờ có ai nghe thấy trong cơ ngơi của ông rục rịch khiếu nại hay mầm mống chống đối, biểu tình do bị áp bức, đối xử không công bằng dưới chế độ “chồng chung”.

Ở vào thời đại phong kiến, kẻ có quyền lực và tiền của trong tay là Vua. Ông Cai Tổng là Vua của một địa phương nhỏ. Ông có tài sản to lớn, ruộng đất cò bay thẳng cánh. Ða số người dân sống trong vùng là những tá điền mướn đất, làm công cho ông, ông nắm trọn lợi tức kinh tế gia đình và sự sống của họ. Ông muốn cưới bao nhiêu thê thiếp, việc đó tuỳ vào ý thích của ông, không có luật lệ nào ở thời đó hạn chế người đàn ông có nhiều vợ. Ðấng trượng phu nào lượng sức mình có đủ khả năng đáp ứng cho bao nhiêu bà thì cứ việc sửa nhà cửa làm thêm phòng ốc, rước người đẹp về nhà khuây khỏa. Quý bà thời đó công dung ngôn hạnh, một lòng tùng phục người chồng, không chấp nhận trao thân thì thôi, mà đã nhất quyết theo chàng về dinh rồi thì sống làm vợ người ta, chết làm ma nhà người ta chớ không về nhà của mình hay hồn phách dật dờ đi lang thang sang nhà người khác.

Ðược một người có địa vị, tiền bạc cưới về làm vợ; dù là vợ lẻ, hay thê thiếp; dầu muốn dầu không, gia đình và cá nhân của cô dâu cũng ít nhiều hãnh diện và hy vọng thoát thai ra khỏi cái vòng lẫn quẩn nghèo túng cơ cực. Mà thực vậy. Ông Cai Tổng không những săn sóc, lo lắng cho cuộc sống hạnh phúc cho các phu nhân mình mà ông còn rất tử tế, giúp đỡ cho gia đình của các bà Cai Tổng, ban chia ruộng đất, tài sản .. Ông giúp đỡ cho những người tá điền nghèo khó, chia sẻ cùng họ và gia đình những khi gặp hoạn nạn trong tình tương thân tương ái. Mọi người mến phục ông, một con người hào sản, có lòng với tha nhân ..Nhưng đâu có ai chịu khó để ý và tìm hiểu xem ông Cai Tổng hiện đang sống với tám bà vợ, gia tài tình cảm đồ sộ như vậy mà vẫn có nhiều lúc cô đơn ngồi một mình nhìn bóng đêm suốt cả canh trường bên ngọn đèn dầu heo hắt? Hoặc thỉnh thoảng một mình đi bách bộ lang thang trên bờ đê, hay ngôì ghe hầu trôi dọc theo sông rạch nơi có những thửa ruộng thênh thang của ông, thả mắt nhìn bâng quơ mông lung, xa xăm hiu quạnh!

* * *

Tôi được nghe kể lại chuyện tình bi thương của ông:

Xuất thân từ một gia đình gia thế, thừa hưởng những di sản đầy đặng của gia đình. Năm 27 tuổi, ông đảm nhận chức vụ Cai Tổng, cai quản một vùng đất phì nhiêu, trù phú ở miền Nam Viêt-nam. Ðại đăng khoa vừa xong, kế đến là Tiểu đang khoa cùng năm. Ông Cai Tổng trẻ kết hôn với Tiểu thư con quan Huyện. Ðôi trai tài gái sắc đã yêu nhau tha thiết, chỉ chờ ngày chàng đăng quan là kết nghĩa châu trần và họ đã thỏa ước nguyền nắm tay nhau làm lễ Tơ Hồng thề sống bên nhau đến trọn đời trọn kiếp. Nhưng! Trời đất không chìu lòng người. Giông tố đã nổi lên cuốn đi hạnh phúc mới vừa kết tụ của đôi mái đầu xanh, gây nên cảnh biệt ly, âm dương đôi ngả ..

Chỉ mới hai tháng quấn quít bên nhau, hơi ấm áp yêu thương đang nồng ấm thì ông Cai Tổng tân lang vì công vụ phải lên đường đi Tỉnh họp hội bàn việc nước, bỏ lại người vợ trẻ nơi quê nhà với nỗi buồn chăn chiếu nhớ nhung còn vương đọng. Chàng ra đi hẹn ngày về tái ngộ, nàng cùng với những người thân quyến đứng ở bến sông vẫy tay chào tiễn đưa ..

Thuở đó, phương tiện di chuyển bằng đường bộ còn nghèo nàn lắm! Xe cộ rất ít và chỉ thấy tới lui qua lại ở những trục lộ chính. Ðường xá chưa được phát triển mở mang, đại đa số dân chúng xử dụng đường thủy. Tàu bè chưa có gắn máy chạy xăng, ngoại trừ một số rất ít các tàu thuyền chạy sông của chính quyền quân đội Pháp. Dân chúng đi đó đây bơi xuồng, chèo ghe bằng sức người. Các ghe thương hồ suôi ngược trên các thủy lộ lớn nhỏ cũng dùng tay chèo.

Ông Cai Tổng và đoàn tùy tùng đi họp bằng ghe hầu có 4 tay chèo. Ghe đi qua những sông rạch lớn nhỏ có lúc chồng chành gặp nước ròng, nước lớn, nước chảy xuôi, nước về ngược. Tổng cộng thời gian lênh đênh trên sông nước chuyến đi, chuyến về, họp hành nghỉ ngơi…Khi chiếc ghe hầu của ông trở về bến cũ thì đã hơn hai tháng. Ông nao nức, thấp thỏm nhìn lên bờ tìm kiếm người đứng đợi. Nhưng hởi ơi! Không thấy bóng dáng người xưa đâu, mà chỉ thấy một màu tang trắng phủ kín dinh Cai Tổng. Phu nhân của ông đã ra người thiên cổ! Trời đất giăng sầu ..Còn đau đớn nào hơn! Cơn cuồng phong khủng khiếp đã đốn ông ngả quị khi vừa đặt chân trở lại bến sông xưa, khi niềm mong đợi cho ngày trở lại không đến, mà thay vào đó là cái chết bất ngờ của người yêu, cái chết của nửa cuộc đời ông kể từ đây!

Bà Cai Tổng trẻ, cô dâu mới về nhà chồng còn ngỡ ngàng với những sinh hoạt mới mẽ của gia đình nhà chồng, mà trong tương lai bà sẽ gánh vác chia sẻ với chồng trong bổn phận. Vắng bóng phu quân, ra vào chỉ thấy có bóng mình, bà muốn đi ra ngoài thăm đó đây, vừa để giải khuây nỗi buồn lẻ bóng. Bà cùng với một vài gia nhân đi một vòng thăm dân cho biết sự tình ..

Không được biết những gì đã xảy ra sau chuyến đi đó. Chỉ biết là khi trở về nhà ba hôm sau bà khóa kín cửa phòng lại và treo cổ tự vận. Người nhà gỏ cửa mời bà ra dùng bữa ăn nhiều lần nhưng không nghe tiếng đáp lại, sinh nghi họ phá cửa phòng và phát hiện bà đã chết thân thể treo tòn ten trên sợi dây oan nghiệt. Nội vụ vẫn còn một bức màn đen che phủ.. Ông Cai Tổng đã sống trong khổ đau vô cùng tận về sự mất mác người vợ yêu quí và nguyên nhân cái chết bí ẩn của bà. Người ta đưa ra giả thuyết, có thể lúc đi ra ngoài bà đã bị người lạ làm nhục, hoen ố đến tấm thân. Tự cảm thấy hổ thẹn với người chồng yêu quí, bà đã tìm cái chết để chạy trốn những điều đau lòng, tai nạn đã xảy ra cho bà.

* * *

Ông Cai Tổng những năm đầu mất ăn mất ngủ, ông sa sút trầm trọng từ thể xác đến tinh thần, người ta thấy có lúc ông như người mộng du, ra ngẩn vào ngơ. Ông ít cười ít nói, mặt mày lúc nào cũng tư lự suy nghĩ. Chiều nào ông cũng tìm đến nơi an nghỉ ngàn thu của người vợ vắn số ngồi ở đó, có khi người nhà đi tìm ông mới chịu về. Ông tức tưởi vì người thương ra đi đột ngột không một lời từ giã, không được nhìn thấy nhau lần cuối. Ông sống trong mơ với người đã khuất bóng qua những hình ảnh ngày ông bà mới gặp gở, thời hoa mộng lúc yêu nhau và hình ảnh gần nhất là ông nhìn bà khi bà đứng trên bến sông, còn ông thì đứng trên con thuyền từ từ xa bến. Không ngờ, lần đưa tiễn đó là lần cuối cùng, lần vĩnh biệt, uyên ương gãy cánh!

“Nước mắt chảy quanh tình thắt lại

Giờ đây tôi khóc một người về!

Giờ đây tôi thấy hồn cay đắng

Như có ai mời chén biệt ly ..

Từ nay xa cách mãi mà thôi

Tìm thấy làm sao được bóng người,

Vừa mới hôm nào còn thẹn thẹn

Tay cầm sáp đỏ để lên môi ..”

(Thơ Nguyễn Bính)

Một năm trôi qua, rồi hai năm, ba năm trôi qua .. Ông Cai Tổng tuyệt vọng không tìm ra được nguyên nhân thầm kín đã gây nên cái chết của vợ mình. Thời gian dần dà cũng làm phai nhạt phần nào nỗi khổ đau của người chồng mất vợ, của người yêu bị mất người yêu. Những ngày tháng bơi lội trong bể khổ đau tuyệt vọng đã khiến cho ông đổi thay những thói quen và sở thích cá nhân..

“Trời hỡi! Bao giờ tôi chết đi?

Bao giờ tôi hết được yêu vì,

Bao giờ mặt nhật tan thành máu

Và khối lòng tôi cứng tợ si?

Họ đã xa rồi khôn níu lại,

Lòng thương chưa đã, mến chưa bưa ..

Người đi một nữa hồn tôi mất

Một nữa hồn tôi bỗng dại khờ.

Tôi vẫn còn đây hay ở đâu?

Ai đem tôi bỏ dưới trời sầu?

Sao bông Phượng nở trong màu huyết

Nhỏ xuống lòng tôi những giọt châu …”

(thơ Hàn mặc Tữ)

Năm thứ Năm trôi qua, người ta còn thấy ông Cai Tổng thỉnh thoảng đi một mình đến ngồi trầm ngâm nhìn mây trời và có lúc thì thầm nơi mộ phần của người vợ quá cố. Ông đã bước qua tuổi 32 của một thanh niên quá lứa. Người thân trong gia đình khuyên ông nên cố quên đi mối tình xưa để đi thêm một bước nữa tìm người bạn đời mới. Ông im lặng với những ý kiến khuyên ông hãy quay trở lại với thực tế của đời sống, chấm dứt những ngày tháng mộng du về dĩ vãng hoa mộng với người đàn bà đã dẫm bước vào cuộc đời mình với tháng ngày ngắn ngủi, không nên quay lại nữa, mà hãy đi tới.

Năm thứ Sáu, không ai khuyên ông nữa vì mọi người nghĩ, nếu ông Cai Tổng chọn kiếp sống cô độc, có lẻ âu đó cũng là số phần, định mệnh đã dành sẵn cho ông. Nhưng ông đã đem đến cho mọi người một ngạc nhiên lớn, mà chính bản thân ông, ông cũng không ngờ! Nhân một buổi đi kinh lý thăm dân, ông tình cờ phát hiện một người phụ nữ có dáng dấp hao hao giống người vợ đã mất mà đến giờ ông vẫn còn tiếc nuối. Ông liền dọ hỏi, tìm đến nhà người phụ nữ đã làm sống lại, khơi dậy cho quả tim ông đập lại khúc tình xưa mà ông cứ ngỡ là đã tắt liệm, chôn vùi theo thân xác của người tình vào huyệt lạnh.

* * *

Ông Cai Tổng tục quyền sau sáu năm phòng không gối chiếc cho trọn tình phu phụ với người vợ đã khuất bóng. Làng xóm nhộn nhịp hân hoan mừng ông bước lên thuyền hoa lần thứ nhì. Căn phòng tân hôn bấy lâu vắng ngắt im lìm vây kín những bức màn che buông dài ủ rủ, nay được vén lên để chào đón ánh nắng hồng ban mai. Dinh ông Cai Tổng như được thổi vào một luồng sinh khí mới. Từ thân quyến cho đến kẻ ăn người làm của ông ai ai cũng phấn khởi vui mừng chào đón bà Cai Tổng tương lai, người chủ mới của cơ dinh, bà Hoàng Hậu của ông Vua ở vùng đất nhỏ…

Ông Cai Tổng đứng trầm buồn nhìn bức hình cô dâu chú rể súng xính trong lễ phục Tân Hôn của ông và người vợ vắn số cách nay sáu năm. Nỗi buồn xa vắng ông không dấu được ẩn hiện qua đôi mắt thâm sâu của mấy hôm thao thức khi quyết định bước đi thêm một bước nữa với người bạn đời mới, cùng đi song hành với hình ảnh người tình đầu đã ẩn hiện quấn quít theo ông mấy năm nay. Lời thề nguyền se tơ kết tóc trọn đời với người xưa vẫn còn văng vẳng đâu đây. Quả tim của ông như bị ai bóp chặt, khiến cho ông đau đớn khi liên tưởng tới ông vẫn giữ tròn lời nguyện ước, mà người xưa đã ra đi biền biệt, vội vã, không kịp nói với ông một lời giã từ và ông đã không có được cơ hội để thực hiện lời hứa của mình. Nghĩ đến mình sắp bước xuống thuyền hoa sang bến khác, ông bùi ngùi rưng rưng thương cho số phần nghiệt ngã, duyên kiếp bẽ bàng của người tình, người vợ đầu đời của mình. Ông đã tìm lại trong bóng hình bà qua những nét hao hao giống nơi người phụ nữ sắp đến đây bằng xương bằng thịt, chớ không là những mộng mị huyền ảo như những giấc mơ thoáng hiện bóng hình ai trong cơn nhớ thương chất ngất, khiến ông lãng đãng rủ rượi, chập chờn đi vào giấc ngủ.

Tự tay ông Cai Tổng tháo gở bức ảnh Tân hôn của ông bà trong phòng ngủ và dời đến treo ở một nơi trịnh trọng ở phòng khách. Ông lau sạch lớp bụi phủ mờ trên tấm kiến, triều mến tâng tiu bức ảnh di vật cuối cùng còn xót lại hình ảnh của người vợ đầu đời, đồng thời chuẩn bị đón người nữ chủ nhân mới.

Tiệc cưới tưng bừng. Lời chúc lành cho đôi uyên ương mãi mãi bên nhau, cùng nhau chấp cánh bay về khung trời hạnh phúc đầy ấp trao gởi của thân bằng quyến thuộc và làng xóm. Người người hân hoan chung vui. Ông Cai Tổng đón nhận và nốc cạn hết những chung rượu chúc mừng của quan khách và ông còn tự rót rượu uống thêm nữa để say hương tình với người vợ mới, mừng cho con đường tình của ông nay đã có lối rẽ, mừng cho hình bóng người xưa bấy lâu ẩn hiện chập chờn nay hiện ra nguyên hình bằng xương bằng thịt qua người vợ mới. Chỉ có một mình ông Cai Tổng mới biết được tâm trạng của ông trong lúc nầy!

* * *

Sau năm năm thương yêu măn nồng với người đàn bà thứ hai vào cuộc đời mình, gia đình ông Cai Tổng giờ rộn rã tiếng cười đùa của hai cô Tiểu Thư sinh đẹp và tiếng khóc oe oe vừa chào đời của chàng Công Tữ nối tiếp dòng họ. Ông bà Cai Tổng vui vầy với hạnh phúc tiểu gia đình bé nhỏ của mình và đại gia đình cơ dinh Cai Tổng kín cổng cao tường.

Khi đứa con trai của ông bà Cai Tổng vừa tròn 4 tuổi, dinh ông Cai Tổng một lần nữa được treo đèn kết hoa để đón bà Cai Tổng thứ Ba. Không phải chỉ có những người chung quanh biết việc nầy ngạc nhiên, mà thêm một lần nữa chính ông Cai Tổng cũng ngạc nhiên vì ông không ngờ trong địa hạt Tổng của ông còn có một phụ nữ khác cũng có nét..mà ông cảm thấy phản phất từa tựa như người vợ đầu tiên mà ông vẫn chưa quên. Do một sự dàn xếp nào đó giữa ông bà, đích thân bà Cai Tổng đi đến nhà Gái để cầu hôn người vợ kế cho chồng của mình.

Ông Cai Tổng đã tìm gặp được thêm một nét đáng yêu nữa của người tình đầu bằng xương bằng thịt. Niềm thương nhớ hoài vọng người tình quá cố ngày trước, ông tiêu hao qua những ngày tháng thức trắng thổn thức bên ngọn đèn leo lét nhìn bóng đêm trừ tịch trong sự vô vọng hay đi lang thang gởi gấm tâm sự của mình theo cơn gió thoảng, với trời mây, hoặc ngồi thì thầm bên nấm mồ xanh cỏ nói với thây ma nằm trong đất lạnh; nay ông đã đổi sang bằng một phương cách nhớ thương thực tế hơn. Hạnh phúc cuộc sống được ân sủng của trời đất chìu đãi cho ông có được đầy đặng địa vị và tiền của. Việc thực hiện, tìm kiếm thêm những người phụ nữ có cái nét “giống” người yêu lý tưỡng của mình đối với ông Cai Tổng chỉ trong tầm tay.

Tạo hóa tượng hình một người phụ nữ đẹp, duyên dáng để khiến cho người chiêm ngưỡng phải ngẩn ngơ thờ thẩn si mê đâu phải chỉ có một thân hình đẹp, mà còn có nhiều những nét đẹp đáng yêu kèm theo: Ánh mắt, bờ môi, nụ cười, làn da, làn tóc, dáng đi, giọng nói, công dung ngôn hạnh v.v... Không hiểu bà Cai Tổng thứ Hai có nét giống người trong mộng của ông Cai Tổng ở điểm nào? Dáng đi, hay giọng nói, hay làn tóc? Bà Cai Tổng thứ Ba ông sắp sửa rước về dinh giống làn da hay gương mặt? Giống ở một dáng vóc phản phất thương yêu nào? Chớ dĩ nhiên là cả hai bà không giống hết 100% được!

Bà Cai Tổng thứ Ba về dinh cũng được rước bằng thuyền hoa và xóm làng hoan hỉ. Ông Cai Tổng cũng được nốc rượu mừng theo đúng thủ tục xóm làng, của thân bằng quyến thuộc và những người phục vụ trong dinh cơ của ông. Hai bà Cai Tổng xem ra rất thân thiện, chị chị em em, lớn ra lớn, nhỏ ra nhỏ của kẻ đến trước, người đến sau; cùng là phận gái thuyền quyên có duyên từ kiếp trước, cho nên kiếp nầy mới sống chung một nhà!

Ông Cai Tổng nay có phần bận rộn hơn, ngoài việc nước ra, ông phải lo việc nhà, san sẻ mọi sinh hoạt cho hai cái bóng hình của người yêu lý tưởng sao cho đề huề cả làng, mặc dù hai bà vợ của ông chưa có ai phàn nàn việc trong việc ngoài. Người ta chỉ đoán làm sao mà tránh được những lủn củn nội bộ, những ẩn tình của kiếp chồng chung, nhưng không ai nói ra hoặc là không dám nói ra!

Ðàn ông đàn bà nào cũng vậy, hể có yêu thì phải có ghen, có hờn, có lòng ích kỷ nhỏ nhen, muốn người mình yêu, người chồng hoặc người vợ phải thuộc về mình và là sở hữu của riêng mình, đó là bản tính tự nhiên trời sanh của con người. Ông Cai Tổng đang sống trong thời buổi mà đàn bà chưa được nâng lên hàng nam nữ bình quyền, đàn bà còn ở vị trí thấp, phải núp bóng sau lưng người đàn ông cho nên đàn bà biết thân phận của mình, đè nén, cất giữ trong lòng, không dám nói lên những điều mình nghĩ, điều mình muốn nói. Ngay cả việc chọn người ăn đời ở kiếp cũng không được có quyền, không được có cơ hội chọn người bạn đời như ý muốn mà..nhắm mắt chấp nhận cho số phận đưa đẩy do từ một sự sắp đặt, từ nguyên nhân nào đó đưa đến.

* * *

“Trời cuối Thu rồi ..em ở đâu?

Nằm trong đất lạnh em có sầu!

Thu ơi! Ðánh thức hồn ma dậy

Ta muốn vào thăm nấm mộ sâu “ (Thơ Ðinh Hùng)

Ông Cai Tổng bước thêm hai lần nữa xuống thuyền hoa sau khi chiếc thuyền hoa lần thứ nhất vừa tách bến bất ngờ bị cơn lốc xoáy nhận chìm! Người ta vẫn thấy ông hình như còn giận đất trời phủ phàng và tiếc rẻ chuyến đi trên chiếc thuyền tình ngào ngạt hương yêu quá ngắn ngủi. Ông thỉnh thoảng một mình cô đơn đến ngồi bên mộ người xưa có khi hằng giờ nghe gió thổi vi vu. Ông như cố lắng nghe tiếng nói yêu thương nào đó của người tình đầu gởi đến cho ông theo tiếng gió chiều mỗi lúc hoàng hôn gần tắt và mang theo lời thì thầm của mình nhờ gió đưa đến một cỏi xa xôi nào đó mà ông tưởng tượng ra có người yêu đang đứng đợi…

Hai năm kề cận đầu ấp tay gối với hai hình bóng của người yêu đang ở cõi xa xăm chưa đủ cho ông cảm thấy thỏa lòng nhớ nhung những nét yêu thương vời vợi của người tình yêu dấu. Sau khi bà Cai Tổng thứ Ba hạ sinh cho ông thêm một Tiểu Thơ nữa, ông Cai Tổng rước thêm một “nét đáng yêu khó quên”, hao hao giống người vợ đầu đời về dinh cho vui cửa vui nhà.

Chiếc thuyền hoa thứ Tư cập bến sông dinh ông Cai Tổng vào một buổi đẹp trời mùa Xuân, những khóm hoa Mai vàng dọc theo lối đi bến sông nhà ông vẫn còn đơm bông kết nhụy khoe sắc thắm mừng năm mới. Thêm một lần nữa người ta chúc tụng cho ông Cai Tổng có thêm được một con chim én gia nhập vào đàn én đang bay lượn, tạo thêm hào hứng cho khung trời hạnh phúc dinh Cai Tổng. Bà Cai Tổng thứ Tư là một thiếu nữ duyên dáng và rất đẹp. Bà là cư dân ở một huyện khác, cách lãnh địa của ông Cai Tổng không xa. Nhân một chuyến đi thăm viếng bạn bè, đôi trai tài gái sắc gặp nhau. Ông Cai Tổng đã tìm được một nét dễ thương nơi khóe mắt, hay nụ cười, hay mái tóc giống người trong mộng nên bằng mọi cách ông mang cho bằng được nàng về dinh để nhìn ngắm cho thỏa dạ!

Một ông, ba bà sống chung với nhau trong một mái nhà cùng với bốn đứa trẻ “con của chúng ta”. Người ta chỉ nghe thấy không khí sinh hoạt rộn ràng ồn ào hằng ngày, chớ nào có ai biết được có những gì sau bức màn bí mật khép kín của gia đình ông Cai Tổng.

Bà Cai Tổng thứ Tư cho ra đời thêm một Tiểu Thư. Dinh Cai Tổng giờ có được bốn Tiểu Thư và một Công Tữ. Người dân miền Nam không gọi con đầu lòng là con Cã rồi mới đến thứ Hai, Ba, Tư .. như dân sống ở miền Bắc hay miền Trung. Con đầu lòng là thứ Hai, kế đến thứ Ba, Tư, Năm …Ông Cai Tổng cùng các phu nhân và gia nhân trong nhà vui mừng chào đón cô Tiểu Thư thứ Sáu, tính theo thứ tự đến sau các anh chị cùng cha khác mẹ với cô.

Ðại gia đình ông Cai Tổng nhộn nhịp như ngày xuân mở hội. Ông Cai Tổng lúc đi thăm dân chúng cũng như đang ở nhà, lúc nào cũng có ít nhất một, hai phu nhân kề cận, chuyện trò. Có khi tháp tùng ông cùng một lúc ba bà và các con đi dạo chơi đó đây trên chiếc ghe hầu có 4 tay chèo trên sông nước dọc ngang qua các cánh đồng ruộng lúa cò bay mỏi cánh của ông. Ông chia sẻ cùng đám dân quê lam lũ hạnh phúc của mình bằng sự trợ giúp, quà tặng vật chất cho người nghèo, nâng đỡ cho người muốn đi học chữ để mở mang kiến thức tiến thân với đời. Ông phát động những công trình khai khẩn thêm đất hoang để biến thành vùng phát triển trù phú. Thuở đó ở miền Nam Việt Nam còn rất nhiều những vùng đất hoang vu chưa được người đặt chân tới. Chim cá, thú rừng, cây cỏ sinh xôi nẩy nở tự nhiên, nhiều vô kể, lan tràn xuống những vùng có dân cư ngụ. Nương theo con nước chảy đổ về các sông rạch, cá nước ngọt đủ loại từ các vùng đất hoang trôi dạt xuống miền có ghe xuồng suôi ngược. Dân chúng có được một nguồn thực phẩm vô tận của trời cho đã nuôi sống kéo dài từ đời nầy sang đời khác.

Dưới thời Pháp thuộc, việc phát triển dân trí của dân Việt Nam rất hạn hẹp. Cả làng chỉ có một trường Sơ Cấp dạy đến lớp 3, có làng không. Muốn học lên hết cấp Tiểu Học phải dời ra trường huyện, tổng hay trường tỉnh. Có tỉnh chỉ có trường dạy ban Trung Học chỉ đến cấp hai, lớp 6 và lớp 7. Lên lớp 8 phải ra tỉnh lớn hay thành phố. Chính sách chia để trị của thực dân Pháp đã cản trở cho việc liên lạc, di chuyển đó đây của người dân Việt Nam ở ba miền Bắc-kỳ, Trung-kỳ và Nam-kỳ. Ngay cả ở những địa phương nhỏ hẹp, việc đi lại từ làng nầy sang làng khác hay huyện, tỉnh cũng khó khăn không ít. Ðời sống và phương tiện đã thiếu thốn, lại thêm thủ tục rườm rà. Ðại đa số dân chúng nghèo khổ ở thôn quê sinh sống bằng nông nghiệp, an phận buồn vui với hai mùa mưa nắng trên mảnh đất của ông bà tổ tiên để lại. Niềm sung sướng của họ là hằng năm sau mùa gặt được lúa đổ đầy bồ, cá nuôi đầy ao và đàn gia cầm, gia súc hùng hậu. Không ai mơ tưởng xa xôi đến việc cho con cái đến trường học để mở mang kiến thức với đời. Quan niệm thúng để đong “lúa”, chớ không để đong “chữ” cùng những tập tục phong kiến khó bỏ do không có điều kiện và sự hạn hẹp trong việc truyền bá văn hóa cho người dân đã để lại một di hại thật lớn cho đất nước sau nầỵ

* * *

“Áo trắng đơn sơ mộng trắng trong,

Hôm xưa em đến mắt như lòng

Nở bừng ánh sáng. Em đi đến.

Gót ngọc dồn hương bước tỏa hồng

Em đẹp bàn tay ngón ngón thon

Em duyên đôi má nắng hoe tròn

Em lùa gió biết vào trong tóc

Thổi lại phòng anh cả núi non

Em nói anh nghe tiếng lẫn lời

Hồn em anh thở ở trong hơi

Nắng thơ dệt sáng trên tà áo

Lá nhỏ mừng vui phất cửa ngoài

Ðôi lứa thần tiên suốt cả ngày

Em ban hạnh phúc chứa đầy tay

Dịu dàng áo trắng trong như suối

Tỏa khắp đôi hồn cách mộng bay.”

(Thơ Huy Cận)

Những tưởng ông Cai Tổng đã quên đi hình bóng cũ khi hằng ngày ra ngoài bân rộn với công việc đình đám, về nhà quay quần bên ba người vợ và đàn con xinh sắn. Nhưng không, ông vẫn sống trong mộng mơ và vẫn tiếp tục đi tìm bóng hình người đã khuất. Chiếc thuyền hoa lại được chuẩn bị để đón rước bà Cai Tổng thứ Năm.

Bà Cai Tổng thứ Năm được chào đón nồng nhiệt cũng như các bà Cai Tổng đã đến trước. Bà thứ Năm có lẽ có nhiều nét giống người vợ đầu tiên, người trong mộng của ông Cai Tổng cho nên ông quấn quít theo bà cùng những sự săn sóc kỹ lưởng. Ai cũng tưởng ông Cai Tổng đã hài lòng và dừng chân trong việc đi tìm vợ sau khi bà Cai Tổng thứ Năm hạ sinh thêm cho ông cậu Công Tữ thứ Bãy. Nhưng không! Khi cậu Bãy vừa được 2 tuổi, ông lại loan báo cho họ hàng quyến thuộc và gia nhân trong dinh Cai Tổng..lại chuẩn bị thuyền hoa, đón bà Cai Tổng thứ Sáu.

Nhân một buổi đi thăm dân, ông chú ý đến cô gái đứng một mình e ấp, trông ngờ ngợ giống như là người yêu đã mất. Ông lập tức xúc tiến việc cưới hỏi, rước người đẹp về dinh để được ra vào nhìn ngắm những nét nhớ thương khó quên.

Gia tài tình cảm của ông Cai Tổng nay đã lên đến năm người vợ, không tính người đã mất và sáu đứa con, hai trai, bốn gái. Những năm kế tiếp, bà Cai Tổng thứ Năm tiếp tục sinh thêm cho ông một trai và hai gái nữa. Ông có tất cả là chín người con. Hạnh phúc, vui vầy bên năm người vợ, chín đứa con cùng dinh thự, của chìm, của nổi và tài sản bao la những cánh đồng xanh vô tận...

* * *

“Ta đợi em từ ba mươi năm

Uổng hoa phong nhụy hoài trăng rầm

Heo mai chớm đã lên mùa gió

Ngăn ngắt chiêm bao lạnh chiếu nằm

Cúc tả tơi vàng mộng xác sơ

Hiện sương ngõ lá vẫn trông chờ

Ðêm dài quạnh hé đôi song lớn

Nguyệt động vòng tay úa giấc mơ

Ngai trống vàng son lợt sắc rồi

Lòng ta Hoàng Hậu chẳng về ngôi

Hồ ly không hiện, người không đến

Chỉ ánh trăng vào khung cửa thôi!

Hiu hắt tình trai một kiếp suông

Mênh mông nệm gối rét căn buồng

Lệ sa bạch lạp ngàn đêm trắng

Thơ vút sầu say rượu ngập cuồng

Ðã mấy canh khuya nụ ngát nhài

Kết chưa thành mộng ý liêu trai

Lung linh nguyệt thắm vàng trang sách

Ðợi chẳng bừng sen nhịp gót ai

Thôi thế hoài thơm tuổi dịu hiền

Cánh khô nằm lụi trót hoa niên

Chương Ðài, ca quán, ôi hồng liểu

Nửa cuộc trần gian lợm yến diên.

Khắp đã nghe tìm mỏi núi sông

Ðâu say yên ngựa gió mui bồng

Gió sương giờ vẫn buồng đầy lạnh

Em hỡi! Phương nào em có không ..”

( Thơ Vũ hoàng Chương)

Ba mươi năm trôi qua kể từ khi người yêu, người vợ đầu đời của ông Cai Tổng qua đời một cách đột ngột không một lời từ giã vẫn còn để lại trong lòng của ông một vết thương đau và nỗi nhớ khó quên. Năm người đàn bà bằng xương bằng thịt ông đã tìm được có một nét nào đó giống người yêu, ông đã rước về dinh để đầu ấp tay gối để tưởng như đang được sống bên cạnh nàng thay cho những mộng mị hình bóng trong mơ về người tình có một không hai trong cuộc đời mình, cũng vẫn chưa làm cho ông thỏa lòng. Ông vẫn tiếp tục đi tìm hình bóng …

Người đàn bà thứ Bãy bước vào cuộc đời ông cũng được rước bằng thuyền hoa và đầy đủ thủ tục đình đám. Xóm làng, quyến thuộc không còn ngạc nhiên, bàn tán nữa. không ai thắc mắc việc ông làm, mặc nhiên chấp nhận!

* * *

“Ði thăm em chiều nay không lá đổ

Thảm cỏ xanh ôm giấc ngủ an lành

Suối nước chảy đưa nhạc tình mấy độ

Lá ru êm bóng mát phủ quanh mồ

Anh và em bây giờ trong gan tấc

Mà sao nghe cách biệt đến ngàn trùng

Lỡ mai nầy trời đọa đày hai đứa

Thì Thiên đàng địa ngục nghĩa gì đâu!

Nơi cõi đó em mõi lòng ngống đợi

Nhưng đường trần sao cứ mãi quanh co

Nắng rồi mưa, mưa rồi nắng dật dờ

Ta cứ vỡ theo từng bong bóng nước

Anh đang đứng trước bến bờ ảo giác

Một ngả đường mấy lối rẽ buồn tênh

Phải chi em là gió núi lênh đênh

Sẽ hò hẹn cùng em nơi cuối biển

Chiều hôm qua buồn nhói đau hiển hiện

Anh âm thầm chết lịm giữa hư vô

Trần gian không em, anh nhiều nỗi khổ

Trần gian không em, hạnh phúc nghi ngờ.”

( Thơ Kim Thành)

Người ta vẫn thấy ông Cai Tổng thơ thẩn với nỗi buồn sâu kín. Sau ba mươi năm người yêu dấu đã ra đi về miền xa, ông ôm nỗi sầu cô đơn từ đó và cho đến nay ông vẫn là người yêu cô đơn bên cạnh sáu người vợ đang sống chung với ông. Ba chục năm trôi qua, ông đã bỏ công tìm kiếm bóng hình người đàn bà đã đến với ông và ra đi bỏ lại cả một khung trời yêu thương cùng những kỹ niệm vương vấn khó quên. Nắm mồ quạnh quẽ của người vợ đầu đời, một trời thương yêu vùi chôn dưới đáy huyệt lạnh. Rừng Mai vàng bao bọc chung quanh ôm lấy khu phần mộ của bà Cai Tổng thứ Nhất nay cũng đã cằn cỗi gìà theo năm tháng. Cứ mỗi lần vào Xuân, Mai vàng trổ hoa kết nụ vàng rực, người ta thường thấy ông Cai Tổng thẩn thơ đi lạc giữa những cành Mai khoe sắc, như vào một thế giới nào đó của riêng ông ..

“Tôi chỉ là người uớc mơ thôi

Là người mơ ước hảo! Than ôi!

Bình minh chói lói đâu đâu đấy

Còn chốn lòng riêng u ám hoài.

Mà biết vô duyên cứ vẫn mong

Trăm năm ôm mãi mối tình không,

Trọn đời làm kẻ đưa thuyền khách

Thuyền chẫy bơ vơ đứng với sông ..”

(Thơ Hoài Nhân)

Thời gian không làm sờn lòng người lữ khách đa tình đi tìm bờ bến yêu đương. Ông Cai Tổng đã tìm thêm được một bến bờ thương yêu nữa và đại gia đình của ông có thêm một giai nhân trong hàng ngủ các bà phu nhân.

Hai năm kế tiếp, một bóng hồng trẻ trung ẩn hiện qua dáng vóc hình bóng người vợ đầu đời, được ông Cai Tổng mang thuyền hoa rước về dinh. Bà Cai Tổng thứ Chín vừa tròn 18 tuổi.

Cuối thế kỹ thứ 19 và vào những năm đầu của thế kỹ 20, đất nước có nhiều chuyển biến. Ông Cai Tổng không còn làm việc nữa. Ruộng đất mất mùa mấy năm liên tiếp, nợ nần đầy ấp, nên ông phải bán lần hồi tài sản để trả nợ. Phần các Bà vợ của ông sợ mất phần, cho nên tranh nhau cất dấu tiền bạc, phân chia của cải...Gia sản của ông càng ngày càng tàn lụng!

Khi chiến tranh Việt-Pháp bắt đầu nhe nhúm. Họ hàng thân quyến bắt đầu bỏ xứ sở ra đi. Ông lần lượt đưa tiễn các bà vợ của ông ra đi về bên kia thế giới. Khu rừng Mai, nơi an nghỉ nghìn thu người vợ đầu đời của ông lần lượt có thêm những mấm mộ chôn vùi thân xác những người đàn bà khi sống cùng chung một mái nhà, cùng chung chia tình chăn gối. Người vợ thứ Chín từ giã ông ra đi tìm đời sống khác nơi một chân trời vô định, chỉ còn lại người vợ thứ Sáu kề cận bên ông. Ông đã thực sự mỏi mệt đi tìm hình bóng yêu kiều ở thế giới đang sống hay chưa?

Tạo hóa tạo ra vạn vật. Cõi trần ai bao la thăm thẳm đầy những, sông hồ, núi non, biển cả, hoa thơm cỏ lạ và sinh vật ..Nhưng! không có hình thể, đặc tính nào giống nhau, và tất cả mọi vật đều thay đổi, chuyển biến theo tiến trình thời gian. Những gì đã qua đi trong cuộc đời của con người chỉ còn là những kỷ niệm, không thể đi ngược lại dòng thời gian ..Ði tìm lại hình ảnh yêu kiều của một thời thương nhớ xa xưa, ông chỉ có thể đạt được ý nguyện mình bằng chuyến viễn du về phương trời xa, nơi đó không còn sinh ly tử biệt nữa!

“Em đến vầng trăng bỗng toả hương,
Quen nhau, ngờ truyện rất hoang đường.
Trang thư xõa tóc cười e lệ,
Nét chữ thu gầy, vóc ngậm sương.

Thăm thẳm chìm sâu cõi mộng nào ?
Nửa chiều huyền hoặc, nửa thần giao,
Mắt xanh Em đến như màu khói,
Một thoáng hồng nhan ngọn gió trao.

Cặp mắt nhìn nhau có hẹn thề ?
Não lòng -- ôi khóc ngọc lưu ly !
Bài thơ khát vọng thành mưa gió,
Anh gửi vào trong những giấc mê.

Giấy mực say nồng hương tóc Em,
Thương qua dòng chữ ngón tay mềm.
Vệt son loáng nét môi cuồng vọng,
Lắng tiếng xuân cười, chết mỗi đêm.


Chết giữa mùa xuân, lạ cuộc đời,
Tên Em còn đượm ngát vành môi.
Lung linh sao rụng, mưa hàng chữ,
Chợt sáng hồn Em đáy mắt tôi.

Trăng bỗng u huyền, nắng cổ sơ,
Em về, nếp áo rộng hư vô.
Khói sương thạch động xa vầng trán,

Ta lạc vào trong tiểu thuyết xưa.

Mây quấn vòng lưng, tóc xõa vai,
Hồn lên thao thức búp tay dài.
Khoá xuân trinh bạch trăng làm gái,
Em lẩn vào Thơ, trốn Mộng hoài.

Gối rợn mình hoa, ửng má hồng,
Lòng Em -- Ôi bí mật thâm cung.
Thịt da hương phấn, ngây dòng mực,
Nét bút đa tình, cánh bướm rung.

Trắng muốt tâm linh vạt áo sầu,
Canh gà chưa rụng đã xa nhau.
Thương cho xác bướm hai lần mộng,
Đành hẹn bài thơ gửi kiếp sau.

Tôi sẽ đi như giấc mộng buồn,
Và đi như vệt nắng cô đơn.
Kinh thành hoang phế, Em ngồi lặng,
Mái tóc còn vương một chút hồn.”

(Thơ Ðinh Hùng)

Vào một ngày đầu Xuân, Mai vàng khoe sắc thắm, ông đã thực hiện chuyến đi vào thiên thu để hội ngộ cố nhân, người vợ, người yêu, người tình lý tưởng có một không hai trong cuộc đời mà ông không thể nào tìm gặp được ở dương thế suốt hơn nửa thế kỷ./.

Viễn Hương