Phạm văn
Ḥa
Một Ngày,
Thế Giới Quanh Ta
Sáng nay thức giấc. Hé
mắt nh́n những tia sáng đầu ngày lọt qua khung
cửa sổ. Tôi thấy lờ mờ mấy
luống hoa, tỏ dần, tỏ dần khi ánh dương
dần tỏ. Không một tiếng động, xung
quanh hoàn toàn yên lặng. Chỉ thấy cành lá lao
xao. Lâu lâu tiếng chuông gió thánh thót phá tan bầu không
khí yên tỉnh ban mai. Trên bầu trời, những
vệt mây đầu ngày lừng khừng như vừa thức
giấc. Từng đàn chim nhấp nhô ĺa tổ
sớm, như những toa xe lữa nhẹ nhàng
lướt trong không gian. Một ngày mới bắt
đầu! Tôi vươn vai. Cảm nhận
được làn không khí hít đầy vào buồng
phổi. Tri giác của tôi bắt đầu làm việc
. . . như chiếc xe antique nổ máy vào buổi sáng mùa
Đông!
"Cám ơn Trời đă cho tôi
thức dậy sáng nay để hưởng một ngày
mới"
Ra khỏi giường chậm
chạp theo từng động tác mà tôi đă đọc
được đâu đó, khuyên là người ở vào
lớp tuổi tôi nên chậm răi bước xuống
giường khi thức dậy để máu kịp luân
lưu lên đầu, kẻo không, sẽ bị chóng mặt
gây chấn thương. Lê từng bước nhỏ
ra bếp, châm ly cà phê đầu ngày, cúng nhà tôi một ít pha
với nước đá, phần c̣n lại là về
phần tôi. Tôi đếm đủ bảy muỗng cà
phê để cúng. Nếu có người hỏi tại
sao lại 7 muỗng. Tôi không biết đường
nào trả lời, mà tôi cũng không biết tại sao
lại 7 muỗng, và từ lúc nào tôi bày ra cái tṛ này. Tôi
c̣n nhớ lúc nhà tôi bệnh nặng, mỗi sáng cũng
ngồi trên chiếc ghế này uống cà phê đá hay cà phê
sửa đá tôi pha, lúc nào cũng gật gù khen ngon. Có
lẽ 7 là số may mắn và tôi mong nhà tôi chóng lành bệnh!
Mùi cà phê thơm phức.
Khứu giác tôi bắt đầu làm việc. Nhấp
ngụm cà phê đầu ngày. Vị giác của tôi làm
việc. Tôi cho thêm ít đường, không biết sao
sáng nay vị cà phê đắng hơn mọi ngày. Hai tay
ôm gọn ly cà phê nóng. Xúc giác bắt đầu mở
máy truyền hơi ấm đến tận trong tim sau
một đêm lạnh lẽo cuối Thu. Khói cà phê
lười biếng vươn lên nhẹ nhàng ẻo lă
như h́nh cô gái trong tranh. Thị giác bắt
đầu, đánh thức trí tưởng tượng
của tôi . . .
Ngửa mặt lên trời cám
ơn tất cả những ǵ tôi được ân
hưởng, biết và nhận thức được
sự việc chung quanh. Tôi húng hắng ho, nghe
được tiếng động từ ḿnh phát ra.
Uống một ngụm cà phê nóng. Tôi khe khẻ hát,
Tôi yêu, xem một cuốn
truyện hay,
Tiếng chim hót đầu ngày, và
yêu biển vắng
Tôi yêu, ly cà phê buổi sáng,
con
đường ngập lá vàng . . .
và tôi cũng
yêu em . . . (Đức Huy)
Tiếng động quanh tôi.
Ánh sáng quanh tôi. Các luồn sóng ngắn, sóng dài của
đài phát thanh, phát tuyến quấn lấy tôi mà tôi không
biết . . . và bao nhiêu thứ nữa quấn quít quanh ḿnh mà
nào tôi có hay! Có nhiều thứ đă trải qua cuộc
hành tŕnh cả tháng, cả năm, cả trăm ngàn năm
từ các tinh tú ngoài không gian xa thẳm để
đến với tôi hôm nay, như ánh sáng tôi bắt
gặp, như các tia phóng xạ quanh ḿnh tôi không thấy . .
. Cuộc sống con người đă nhỏ bé, khi
nghĩ đến những điều này, tôi càng thấy
ḿnh nhỏ bé hơn!
Không gian sao bao la
Con người quá bé
nhỏ
Chưa bằng hạt
cát phù sa
Không bằng bụi mờ trong gió. .
. (Sẽ c̣n lại ǵ, Phạm Văn Ḥa)
How immense the universe
How tiny a human
Even smaller than a grain of sand on a beach
Or a spec of dust in the wind . . . (Phạm văn Ḥa)
Những
ǵ tôi có được hôm nay: tôi nghe, tôi thấy, tôi
nhận biết, là v́ từ khi sinh, tôi được
thụ hưởng cái gia sản mà tạo hóa ban cho con
người. C̣n biết bao nhiêu thứ khác quanh ḿnh mà
chúng ta đâu hề hay biết, v́ ngủ giác quan hạn
hẹp trời ban. Đừng tưởng con
người là chúa tể muôn loài rồi nghĩ ta biết
hơn mọi vật. Sai bét! Như con chó, con
mèo, kể cả như con kiến, con rệp cũng có
nhiều điểm hơn hẳn con người.
Nhiều thứ chúng biết, chúng chịu đựng được
mà ta cóc biết, cóc chịu đựng
nỗi!
C̣n riêng con người, về ngũ giác quan có người thính tai, th́
lại không "thính" giác quan khác. Có người
được cái này th́ mất cái kia.
Mà chính như ḿnh đây, tuổi trẻ khác,
khi về già th́ lại khác. Người
được huấn luyện sở trường về
môn nào, h́nh như phần "giác" đó được
mở mang hơn những người không được
huấn luyện. Xưa kia, khi
qua Mỹ, lúc tôi 33 hay 34 tuổi ǵ đó tùy theo tuổi Tây
hay tuổi Ta. Mỗi sáng nằm ru
đứa con út, tai tôi có thể nghe được
chiếc lá rơi ngoài sân sau. Thật đó!
Thế mà dạo này điếc lác làm sao! Tuy không đến nỗi tệ, như khi nghe
tiếng "Đing! Đing!" của thang máy,
tôi quay về hướng này, trong khi mọi người
lục tục đi về hướng kia!
Hay mỗi khi nghe tiếng điện thoại reo, tôi
cũng lục hết túi này qua túi khác! Ấy
vậy mà tôi c̣n hơn thằng bạn thân. Tôi nhớ mỗi lần gặp nhau, tôi
thường hay ngồi đối diện với hắn
để tán gẫu. Mấy lần
điện thoại của tôi reo, dù ṃ đủ chỗ
trong người, rồi tôi cũng lôi ra được cái
cell để nói chuyện. Cùng lúc,
thằng bạn của tôi cũng quơ cái cell của
hắn rồi hét "Alô! Alô!"
Trong
khi đó, chị nhạc sĩ tôi quen lại tai
thính vô cùng! Nghe những âm thanh mà tôi không
hề nghe thấy. Chị nghe tôi hát, không tỏ
vẽ ǵ là chú ư, thế mà biết là tôi thiếu nữa tông
chỗ này, thăng giảm chỗ kia.
Thậm chí, chị bỏ đi ra ngoài mà trên
này nếu ai đánh sai ngón trên phím đàn, chị cũng
biết. Tôi phục chị vô cùng! Bởi
vậy chị mới là nhạc sĩ! Nhưng
nghĩ cho cùng. Chắc nhạc sĩ cũng
khổ sở lắm, v́ tối ngày bị các nốt
nhạc, âm giai, âm sắc, âm độ quấn quít, vây quanh
đày đọa chớ sướng ích ǵ! Đi đâu cũng nghe những âm thanh mà
người khác không nghe, rồi bắt cái đầu ḿnh
làm việc hoài. Có hôm chị đánh
đàn cho ai đó hát trong một buổi tŕnh diển, sau
khi bài nhạc chấm dứt tôi nghe chị nói "Mô
Phật". Không biết là chị cám ơn
trời phú cho ḿnh cái thiên tài, mà người đời ít ai
có được, hay là chị mừng cho người hát
uống thang thuốc liều và đă làm xong phận
sự!
C̣n tôi, tri giác dù bớt bén nhạy, nhưng
cũng c̣n làm việc. Nhờ vậy tôi c̣n có thể
viết lách, ghi nhận những điều cảm
nhận ở thế giới quanh ḿnh. Cho tới
lúc nào tôi không c̣n biết ǵ, chớ giờ đây tôi enjoy
những ǵ trời ban c̣n sót lại. Nay, tôi nh́n sự
vật chung quanh với cảm quan khác
hơn lúc c̣n trẻ. Tôi thích nghĩ
đến các sự việc đang diển ra, muốn
biết nó đă phát sinh từ lúc nào và rồi sẽ ra sao?
T́nh yêu cũng vậy, thấy đó
rồi mất đó. Vuột khỏi tầm tay ta lúc nào không hay. Th́ ra con người
hoàn toàn thụ động và hứng chịu mọi
hậu quả ập lên đời ḿnh cho dù có muốn hay
không. Vậy chỉ c̣n có cách là làm sao cho cuộc
sống của ḿnh được vui, để sẳn
sàng đón nhận một sự trừng phạt nào đó
giáng xuống bất cứ lúc nào. Từ ngày sinh ra
đến ngày "trăm tuổi" con
người phải phấn đấu từng giờ,
từng phút để sanh tồn. Mỗi lần
đọc lại chồng báo
cũ, nh́n lại h́nh ảnh ngày xưa, kư ức hiện
về, đầu óc cứ thế mà bị nỗi vui
buồn dày ṿ, đay nghiến. Ly cà phê đầu ngày,
ánh sáng ban mai, hoàng hôn khi bóng chiều len lén đến, hay
ánh trăng dật dờ bên khung cửa sổ, luôn làm ḷng
tôi chùng xuống. Tôi thích làm thơ, thích viết văn,
thích ca hát, thích ngắm bức tranh đẹp, hay
để ḷng thả lỏng theo sóng
biển xô bờ . . . Bởi tôi biết một ngày nào
đó tôi không c̣n thấy, không c̣n nghe, không c̣n cảm
nhận như tôi có được hôm nay. Bởi tôi hiểu cuộc đời rồi
cũng đến hồi kết thúc. Đi t́m sự vĩnh cữu trên đời
chỉ là ảo tưởng. T́nh yêu
cũng không thoát khỏi cái ṿng luân vũ này. Nhưng t́nh yêu hơn những thứ khác trên
đời, v́ cho ta cái cảm giác êm ái, và thi vị của
cuộc sống. T́nh yêu như ḍng
nước mát, như khúc nhạc, như bài thơ, như
tất cả những ǵ ḿnh mong ước. Và có
lẽ, cuộc sống con người sẽ sung
sướng hơn, nếu có được,
Một t́nh yêu đưa ta vào đời, khi
cuộc đời trước mặt toàn màu hồng, và
Một đưa ta ra khỏi cuộc sống,
khi bao nỗi ê chề đă nhào nặn soi ṃn thân xác, tâm
hồn . . .
Nếu tôi có được t́nh yêu hôm nay,
sự trân quư sẽ khác hơn dù mối t́nh đầu
của tôi tuyệt đẹp. Sẽ được
gạn lọc qua một lăng kính
của cuộc đời dù tôi có chủ đích hay không!
Nếu có người yêu tôi bây giờ,
họ cũng sẽ nh́n tôi dưới một góc
cạnh khác không giống như tôi đă từng
được nh́n lúc thuở hoa niên.
và t́nh yêu này,
sẽ như bức tranh đầy màu sắc mà cả
đời tôi ao ước được ngắm, sẽ
như bài ca dễ thương mà cả đời tôi
mơ được nghe, sẽ có vị ngọt của
quả chín mà cả đời tôi mong được
nếm . . .
Tuyệt vời!
V́ đây là lần sau chót tôi được
nghe, nói, thưởng thức những ǵ mà đời tôi
chưa được toại nguyện, v́ đây là
cuối cùng tôi có cơ hội làm những điều ḿnh
đă thiếu sót trong thời hoa niên.
*
**
Bên
ngoài trời đă sang Đông,
mùa
Thu đă tàn,
Nh́n lá vàng rơi ngập lối đi. Xác lá dật dờ theo từng cơn gió. Có chiếc nương gió bay thật cao, cao hơn,
xa rời thân cây mẹ, như cuộc đời tôi hôm
nay. Có chiếc lao đao theo cơn
gió lốc, bấp bênh như cuộc sống con
người. Có chiếc thẩn thờ nằm
dưới gốc cây mặc cơn gió lớn như
những đứa con ngoan của mẹ. Cuộc
sống chúng ta, đời sống con người cũng
giống như thế thôi. Cuộc sống bị
cuốn hút theo thời gian và không
gian. Cuộc sống là một chuỗi
ngóng-trông-mong-đợi, là ước muốn khôn nguôi,
như tôi mong đợi ngày lễ lạc, Tết tây,
Tết ta . . . Trớ trêu thay, chính những ngày này làm tôi
buồn và cô đơn hơn. Tại sao tôi không
hội nhập vào cuộc vui ngoài kia?
Tại sao tôi không đốt lên ngọn
nến, ngọn đèn thay v́ ngồi buồn trong bóng
tối? Tại sao tôi không đến với
mấy đứa con, mấy đứa cháu, mà lại
thẩn thờ trong căn nhà này với bao nhiêu kỷ
niệm? Khói hương có đem lại cho tôi sự
b́nh an trong tâm hồn hay lại mang
đến cho tôi nỗi dằn vặt khôn nguôi? Có phải đây là sự mâu thuẩn nội
tại, là ẩn số mà cả đời tôi chưa t́m ra
câu giải đáp?
Chuông nhà thờ đổ nửa đêm New
Year eve.
Đèn Noel trang hoàng trong xóm c̣n sót lại đến hôm nay
h́nh như sáng hơn mọi đêm, lung linh như ánh
sao. Quả táo ở
*
**
Sáng
nay, đầu năm mới, tôi thức giấc đúng chu kỳ một ngày kể từ hôm qua.
Tôi lại ngửa mặt lẩm bẩm
những điều tôi hằng cầu nguyện khi
thức giấc. Bao nhiêu ngày đêm đă
đến rồi đi trong đời, và từ hồi
nào tôi bắt đầu cầu nguyện mỗi sáng như
hôm nay, thay v́ người đời thường cầu
nguyện trước khi vào giấc ngủ! Khu vườn sau nhà trơ trụi, lá xanh thay màu
ĺa cành tự bao giờ để lại cành cây gầy g̣,
trơ trụi. Thảm cỏ xanh
non ngày nào giờ th́ vàng úa, buồn tênh. Tạo vật quanh đây sẽ có giấc ngủ
vùi và sẽ thức giấc khi mùa Xuân tới?! Trời lạnh se thắt, gió lộng đánh
đu cái chuông gió nghe như tiếng chuông nhà thờ vang
vang. Tôi tưới cây sau
vườn, như để tỏ ḷng thông cảm với
những ǵ chúng phải gánh chịu.
Dù
trời Đông tiết giá, nhưng tôi t́m thấy,
một chiếc hoa duy nhất không hiểu sao c̣n sót
lại trên cành, tôi nâng niu và ước cuộc đời
ḿnh được như chiếc hoa kia.
một cây cải xanh duy nhất vẫn c̣n xanh,
đơm những chùm bông vàng óng, để mớ cải
con sẽ mọc lên vào vụ mùa năm sau . . .
và
ngụm cà phê đầu ngày hôm nay sao ngon và thơm hơn
ngụm cà phê tôi uống ngày hôm qua . . .
Phạm văn Ḥa