Một Năm Người Có Mười Hai Tháng

Thắm thoát lại đến tháng Tư, cái mốc thời gian gợi bao nỗi đau thương, tủi nhục của người Việt lưu vong mỗi khi nhớ đến tháng Tư năm 1975, nên có người gọi là “Tháng Tư đen”. Một nhà văn nổi tiếng và cũng là nhà thơ đã hạ bút để diễn tả sự ưu hoài của ông trong tháng Tư quốc nạn:

Một năm người có mười hai tháng.

Ta chỉ riêng mình một tháng tư

(Thanh Nam)

Tháng 4 đến, chắc chắn sẽ gợi nhiều kỷ niệm, nhất là với các người lính của Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa, đã tức tủi tan hàng. Kẻ mất người yêu trong cơn hỗn loạn. Người thì tan nát gia đình sau tháng năm dài tù tội. Biển cả hóa nương dâu..

Tháng 4 đến, khiến cho ta nhớ lại:

-Thiếu tướng Phạm văn Phú, sau cuộc lui quân từ cao nguyên về, thất bại, ông nhập viện và uống thuốc độc tự tử vào ngày 29 tháng 4, 75.

-Chuẩn tướng Lê Nguyên Vỹ, Tư lệnh Sư đoàn 5, dung súng tự sát trước sân cờ Bô- Tư Lệnh ở Lai Khê, Bến Cát, Bình Dương sau khi nghe tướng Dương văn Minh ra lệnh buông súng.

-Chuẩn tướng Lê văn hưng, Tư Lệnh Phó Quân đoàn 4, sau khi nói lời giã biệt vợ con, ông vào văn phòng, dung súng tự sát lúc 8 giờ 45 phút tối ngày 30 tháng 4, 75.

-Tướng Nguyễn Khoa Nam, Tư Lệnh Quân đoàn 4, dung súng tự sát tại văn phòng sáng ngày 1 tháng 5, 75 lúc 7 giờ 30 sáng.

-Chuẩn tướng Trần văn Hai, Tư Lệnh Sư Ðoàn 7, Bộ Binh, đã uống độc dược tự tử tại phòng Chỉ Huy ở Mỹ Tho lúc 5 giờ chiều 30 tháng 4, 74.

-Ðại tá Hồ Ngọc Cẩn, tỉnh tưởng tỉnh Chương Thiện, chiến đấu đến giờ phút cuối cùng, bị bắt, và bị xử tử ngày 14 tháng 8, 75. Trước khi bị hành quyết, ông đã dõng dạc tuyên bố:

"Nếu tôi thắng trong cuộc chiến, tôi sẽ không kết án các anh như các anh kết án tôi. Tôi cũng không làm nhục các anh như các anh làm nhục tôi. Tôi cũng không hỏi các anh câu mà các anh hỏi tôi. Tôi chiến đấu cho tự do của người dân. Tôi có công mà không có tội. Không ai có quyền kết tội tôi. Lịch sử sẽ phê phán đoán các anh là giặc đỏ hay tôi là ngụy. Các anh muốn giết tôi, cứ giết đi. Xin đừng bịt mắt. Đả đảo cộng sản. Việt Nam muôn năm".

Chúng ta còn có Trung Tá Cảnh sát Quốc Gia Nguyễn văn Long, dung súng tự sát dưới chân tượng đài trụ sở Quốc Hội tại Saigon.

Chúng ta còn có 7 anh chàng samourai của gia đình Mũ Ðỏ, ngồi thành một vòng tròn, chia nhau hớp ruợu cuối cùng, rồi mổi người một trái lựu đạn cá nhân, cùng rút chốt một lần, như lời kể của một ký giả Nhật của hãng thông tấn Kyodo, trong số báo ra tháng 12, 1975..

Và còn nhiều nữa, những người lính tử thủ trong rừng mía, chiến đấu cho đến khi tuyệt vọng, họ đã dùng viên đạn cuối cùng, tự xử đời mình.

Với tôi, mỗi khi gần đến ngày Quốc Hận khiến cho tôi nhớ lại tháng 3, 1975, khi làn sóng dân, quân di tản từ miền Trung tất tả đổ dồn vào thành phố Nha Trang. Những trại tạm cư, nhà thờ, trường học, chùa chiền, đầy những khuôn mặt ngơ ngác, kèm theo tiếng khóc ai oán. Người mất cha, kẻ mất chồng, người ưu tư về thân phận thân nhân còn kẹt lại ở các tỉnh địa đầu giới tuyến...

Tôi không có bà con, bè bạn trong rừng người di tản đó, chỉ có tấc lòng quặn thắt của tình người, khi nghĩ đến những phụ nữ cùng lứa với mình, đang lao đao khốn khổ vì thảm họa chiến tranh. Khi đưa tặng họ những món quà mọn, người không quen nhận bằng đôi mắt vô hồn. Có ai nghĩ tới một ngày, họ phải bỏ nhà cửa, xe cộ, ruộng vườn, để đứng, ngồi la liệt trên các tấm chiếu nylon ở một nơi đông đúc, hỗn độn như thế này! Tội nghiệp nhất là các thiếu phụ trẻ tuổi, bụng to vượt mặt, hay con còn bồng ẳm trên tay. Một tay dắt con, tay dắt mẹ, cuộc đời cô trôi dạt về đâu?

Tôi rời Nha Trang vào tuần lễ thứ 3 của tháng Ba, về Saigon trên một chiếc trực thăng. Khi đó, tôi vừa tròn 29 tuổi.

Phi cơ đáp. Ngơ ngơ ngác ngác giữa rừng người ở trạm Hàng Không Quân Sự trong phi trường Tân Sơn Nhất, vai đeo túi xách, tay bế con gái hai tuổi, tay dắt con trai tám tuổi; Trang Ðài lúc đó hai tuổi, còn ôm theo chai sữa. Tôi cố tìm trong đám đông một khuôn mặt thân quen, để quá giang ra cổng trại Phi Long, từ đó đón xe về nhà cha mẹ. Khoảng cách không đầy 3 cây số mà tấp nập người di chuyển. Bươn bả, hấp tấp, chộn rộn, bàng hoàng, mệt mỏi, kinh sợ.

Rồi tháng 4 đến, nhằm ngày 19 tháng 3, Ất Ngọ, thành phố Saigon tràn ngập cờ đỏ sao vàng, áo quần lính vất ngỗn ngang, giày saut, bi đông, nón sắt… Ôi, tội nghiệp thay cho người lính của chúng ta…

Tháng 5 tới, Quân Dân Cán Chính Việt Nam Cộng Hòa bị mời lên Phường, Khóm trình diện. Ở trong xóm, một sĩ quan Hải Quân treo cổ, nhất quyết không nộp mình. Một sĩ quan Bộ Binh, cho gia đình ăn cháo pha thuốc độc để tìm về bên kia thế giới, nơi không có bóng cờ, mà đại gia đình ông đã từ bỏ năm 1954, trên con đường hải hành gian khổ từ Bắc vào Nam. Cứ như thế, cả con đường Trương Minh Giảng như lên cơn sốt. Đi về đâu khi xe tăng của CS đã nằm ở cổng trại Không Quân của phi trường Tân Sơn Nhứt? Một số khác đưa gia quyến về vùng ven biển, kiếm đường bỏ nước, vì nghe nói Đệ Thất Hạm Đội của Hoa Kỳ vẫn còn ở ngoài khơi. Tin tức loan truyền khắp nơi về một sự tắm máu sẽ xảy ra. Nhà nhà kín cửa, nói năng thì thào, ăn uống dè sẻn, điện nước không dám xài hoang phí. Các phụ nữ nhuộm quần áo thành màu đen. Móng tay dài cắt ngắn, không còn sơn bạc, sơn hồng. Sự căng thẳng ngày một kéo dài, mỗi khi nghe tiếng Loa vang hè phố. Sáng sớm nghe Loa, chiều tối cũng nghe Loa, kêu tên từng người đến trình diện chánh quyền. Trời ơi, có ai ngờ Saigon sẽ bị đau thương, tủi nhục như thế này?

Rồi từ đó, chánh quyền mới luân phiên đổi tiền, để biến người có nhà thành kẻ không nhà. Người giàu hóa điên, vì bị tịch thâu tài sản. Công an khu vực tự do vô ra gia cư của mỗi người, kiểm soát kín đáo các diễn biến trong gia đình. Dân chúng Saigon bắt đầu biết Cộng sản là gì, không phải tịch thu của người giàu, phân phối cho người nghèo qua lời đồn đại. Ngày ngày dân Saigon xếp hàng mua nhu yếu phẩm theo tờ khai gia đình. Mọi thứ đều thành hàng lậu kể cả đậu, mè, trừ rau trái, hoa quả. Một thành phần mới vươn lên trở thành Phường Trưởng, Khóm Trưởng, Công An Khu Vực, nắm quyền sinh sát. Đó là thân nhân trực hệ có người theo CS, ở trên rừng về. Tủi nhục nhất là phải ngồi hằng đêm nghe họ thuyết giảng trong các buổi học tập của xóm, nói những điều nghe không lọt tai.

Những sự việc này, ai đã từng kẹt lại sau tháng 4, 1975, đều không lạ!

Từ ngày đó, những người yêu, người vợ của lính, trạc tuổi 30, má hồng phai nhạt. Họ bới tóc cao, đội nón lá, tất tả ngược xuôi chợ trời, trên các tuyến đường xe đò, kiếm tiền nuôi con, thăm chồng, thăm anh em cật ruột trong lao tù khốn khổ. Các tù nhân cải tạo, bị chuyển đưa tù trại này sang trại khác, vất thư nhắn tin dọc theo đường di chuyển. Mấy bà nhận được tin, thì thào, loan báo cho nhau để biết chỗ mà bới xách, thăm nuôi. Quay đi, ngoảnh lại, cực khổ gian truân thắm thoắt cả chục năm, người chồng thân yêu mới được thả về. Có anh đã nằm xuống, thân xác gửi cho rừng cây của trại tù heo hút sau những ngày lao động, thiếu ăn thiếu thuốc....Có anh tự tìm về cõi chết khi nghe vợ giao con cho ông bà nội, lập gia đình mới. Cả một bầu trời tang thương phủ chụp lên đời sống của dân chúng miền Nam. Rồi người đi đường bộ, kẻ theo đường biển, tìm phương tiện vượt thoát. Kẻ may mắn ngày nay thành.... Việt Kiều! Kẻ bất hạnh làm mồi cho cá, làm phân bón cho cây rừng trong rừng già Miên-Việt!

Thắm thoát đến nay, đã mấy chục năm!

* * *

Khi bạn đọc cầm số báo này trên tay, thành phố của chúng ta đang chuẩn bị cho ngày tưởng niệm Tháng Tư Đen. Đã ba mươi sáu năm, Houston vẫn luôn có chương trình tưởng nhớ ngày Quốc Hận, mặc dù mười mấy năm gần đây, không có biểu tình tuần hành, đêm Không Ngủ như trước. Thủơ đó, phương tiện truyền thông chỉ hai ba tờ báo, có tờ phát hành không đúng ngày. Muốn loan tin cho cộng đồng, Ban Tổ Chức in truyền đơn, rồi thay phiên nhau đi rãi, đi gắn trên kiếng xe, dán trên tường của các chợ Việt Nam Plaza, chợ Hoà Bình, tiệm phở, cà phê, vũ trường..

Ngày đó, mỗi tháng Tư về, nhóm tổ chức Ngày Quốc Hận, Ngày Quân Lực, bỏ tiền túi ra thực hiện công tác: treo cờ, thiết lập khán đài, xin giấy phép biểu tình. Thương mại của người Việt Nam hãy còn èo uột, ban tổ chức không đi xin Sổ Vàng, tất cả mọi sinh hoạt đấu tranh đều bằng tiền túi của các vị trong nhóm: tiền nhịn cà phê, thuốc lá của các ông và tiền tiệu vặt của quí bà. Tuy đồng hương hãy còn nghèo, nhưng tinh thần rất cao. Chương trình nào cũng sôi nổi, qui tụ đông đảo. Lúc đó, BTC mới có lời kêu gọi, người tặng vài đồng, kẻ vài chục, góp quỹ chi trả. Biểu tình, tuyệt thực, thỉnh nguyện thư…Dân hải ngoại tranh đấu đủ mọi phương diện, để gây tiếng vang đến chánh quyền Mỹ, tìm đủ cách để cứu anh em trong tù, trong trại tị nạn Ðông Nam Á..Nhờ sự tranh đấu hết sức nỗ lực này, chánh phủ Hoa Kỳ ngó lại, mới có chương trình Ra Ði Nhân đạo (diện HO).

Chương trình Văn Nghệ đêm Quốc Hận ngày xưa, không tăng cường ca sĩ phương xa về, chỉ có lèo tèo vài bản đơn ca, hợp ca các bài hát đấu tranh, chính huấn. Tuy vậy, trong Đêm Không Ngủ tổ chức tối Thứ Bảy, đông đảo người tham dự vì hiểu rằng:

Bạn bè anh giờ này đang đốt lửa.

Anh ngại gì không góp chút củi khô?

(tác giả?)

Nửa khuya, ban ẩm thực dọn cháo gà, bánh mì. Nhiều đêm mưa rơi tầm tả, khi tan hàng, cha mẹ lẫn con cái lúc thúc chạy ra xe. Hình ảnh này rất cảm động, vì nhiều anh chị dắt theo con cái, chúng còn quá nhỏ lúc đó, như gia đình Hứa Thọ Hùng, Trần văn Chiến và gia đình tôi. Nửa đêm cháu Trang Ðài, mắt nhắm, mắt mở, chạy theo mẹ ra xe. Thời gian này, hầu như tất cả, đều cảm thấy có bổn phận với thân phận người Lính còn ở trong các trại tị nạn Đông Nam Á (chờ cứu xét định cư), những người lính còn ở các trại cải tạo từ Nam tới Bắc và thiết tha với các tổ chức phục quốc của nhiều đảng phái. Bởi vì, mỗi người trong cuộc sống mới, đều có chung cảm nghĩ:

Còn vương khói súng hằn trong mắt.

Gạt lệ nhìn nhau hồn xót xa.

(TQLC Nguyễn Kim Tiền)

***

36 năm đi qua, một thế hệ đã trưởng thành, trở thành những doanh gia, chuyên viên đủ mọi ngành nghề, góp phần làm phồn thịnh cho nền kinh tế Houston. Những khu khu đất hoang vu tiêu điều của vùng Southwest trở nên sầm uất khang trang với hàng trăm cửa hàng. Tình hình chính trị thay đổi rất nhiều. Cùng lúc đó, các thiếu nhi theo cha mẹ đi biểu tình, đi canh thức Đêm Không Ngủ, bây giờ đã có gia đình riêng, cho nên người năm xưa không còn năng lực của một thời tóc đen. Không kể nhưng anh qua đời vị bạo bệnh, thành phần tham dự công tác cộng đồng rơi rớt, còn lại rất ít những khuôn mặt cũ. Có người quay lưng vì quyền lợi vật chất quyến rũ, hợp tác làm ăn với chánh quyền CSVN. Có người rút lui, vui thú điền viên…Tuy nhiên, cũng có nhiều gương mặt mới xuất hiện, tạo thêm nét buồn, vui trong dòng sinh hoạt ngày thêm rộn ràng của thành phố.

Hôm nay, nếu tổ chức các chương trình của ngày Quốc Hận, ngày Quân Lực để hâm nóng bầu không khí cũ, mà không có ca sĩ xa về tăng cường, đồng hương sẽ không đông đảo vì phim bộ Đại Hàn, Hồng Kông, phòng trà, vũ trường... vẫn có tiếng gọi lôi cuốn hơn. Một số đồng hương không muốn tham dự, vì sợ ảnh hưởng cá nhân khi về du lịch VN!!! Một số yên phận, chấp nhận cuộc đời giá aó túi cơm…

Mấy năm gần đây, nhờ hệ thống điện toán ra đời, giải quyết phần nào sự khắc khoải của mỗi cá nhân, trong mỗi hoàn cảnh. Các đài phát thanh, truyền hình, báo chí tràn ngập thành phố, mở mang kiến thức cho khán thính giả. Các bài viết được dịp phổ biến, nhờ vậy mà hồi ký của các nhân vật có thẩm quyền trong chế độ cũ, lần lượt phơi bày mặt trái của mọi vấn đề, chính trị lẫn tôn giáo trong cuộc chiến, dẫn đến biến động tháng Tư đen.

Đọc xong, càng thêm ngậm ngùi, thương cho thế hệ tuổi trẻ Việt Nam, sinh nhằm thời ly loạn.

* * *

Tháng Tư, cũng là tháng sinh nhật của tôi. Như thông lệ, tôi không tổ chức tiệc mừng, mà tự thưởng cho mình một thời gian riêng tư, để lanh quanh tìm các bài thơ, bài nhạc, của những kỷ niệm học trò một thời gắn bó, có bạn bè, người yêu đều là Lính. Vừa để mắt tìm trong “Net”, lòng vẫn vơ nhớ những kẻ đã hy sinh, những người bạn học chung lớp, thành kẻ thương tật khi vừa ra khỏi quân trường.

Họ đang ở đâu, có tồn tại sau tháng 4 quốc nhục?

Tôi tìm thấy nhiều bài thơ rất hay, của những người thanh niên trẻ, bỏ tay viết thay tay súng, để bảo vệ quê hương, vẫn luôn giữ được tính tính đôn hậu, như thứ tình yêu mơ màng thật dễ thương qua một bài thơ của tác giả Trần Ngọc Nguyên Vũ..

Bài thơ mang tên “Giao Thừa trông ánh Hỏa Châu Rơi”, xin chép lại để chia xẻ cùng bạn đọc:

Ai về phố núi cao nguyên ấy.

Xin chuyển giùm tôi một lá thư

Tới ngừơi con gái buồn-muôn-thuở

Từ độ xa nhau chẳng giã từ

Em gái xa nhà, tôi lính trận

Gặp gở qua giây phút ngại ngần

Thị trấn về đêm heo hút lạnh

Mưa rừng, quán vắng bỗng thành thân....

Tôi còn bà mẹ bầy em nhỏ.

Em cũng mẹ già, mấy đứa em

Cũng chiều tựa cửa ngồi trông đợi

Cũng mỏi mòn trông dưới ánh đèn.

Sinh ra thời loạn nhiều gian khổ

Phận má hồng thân lắm bụi trần

Tôi trải đời trai theo khói lửa

Em giặt lòng, vò nát tâm can

Em kể chuyện mình cay đắng quá

Cả đời chẳng được một lần vui

Thôi thì vận nước còn trôi nổi

Hãy mỉm cười thay những ngậm ngùi

Tôi móc hết tiền lương vừa lãnh

Nhìn em xỏa tóc phủ vai gầy

Nghẹn ngào khoé mắt rưng rưng lệ

Em nói lời nghe mưa bóng mây

Mai tôi ra trận, không cần đến

Em giữ mà may chiếc áo dài

Sắp đến tết rồi, về thăm mẹ

Mua quà cho mấy đứa em trai

Rồi đây trên bước đường xuôi ngược

Em dạt về đâu một kiếp người

Tôi ở tiền đồn ngoài BenHet

Giao thừa trông ánh hỏa châu rơi!

Bạn thấy người lính trẻ của chúng ta có ..dễ thương không, với lời thơ: “Tôi móc hết tiền lương vừa lãnh”, tặng cho cô gái nghèo phải mở quán mưu sinh, để cô về thăm Mẹ, mua quà Tết cho em dại, vì rằng, ngày mai anh ra chiến trường, biết có còn sống mà tiêu xài!

Ôi! Người lính hào hoa của Quân Lực VN Cộng Hòa. Người lính đó bây giờ về đâu trong cõi đời nghiệt ngã? Có phải anh hiển hiện trong cuộc sống lầm than, cơ cực, qua lời thơ của nhà văn Mường Giang:

Có lần từ Mỹ về Phan Thiết

Theo bạn nhậu chơi tận Phú Long

Bữa tiệc nhà giàu đầy rượu thịt

Đời vui như cảnh lạc tiên bồng

Đang lúc ngã nghiêng cười ngặt nghẽo

Bỗng ai vừa trổi khúc ly ca

Thêm đàn vọng cổ hờn, than, oán

Não nuột trời ơi, nước mắt hòa

Ra ngó, gặp anh người hát dạo

Cụt chân, mù mắt, lết xe lăn

Phong trần, nhuộm bạc đời trai trẻ

Nhưng nét nam nhân vẫn khắc hằn

Mấy chục năm sầu, bao biển lệ

Mà anh vẫn giữ áo hoa rừng

Chiến y chằng chịt trăm lần vá

Bạc phết, đoạn trường lắm thảm thương

Anh hát toàn bài chinh chiến cũ

Điệu ru nước mắt, nát tim người

Hò, xề, sang, xứ như òa thét

Khiến kẻ vong gia cũng tả tơi.

Tàn tiệc, mỗi người trôi một nẻo

Loạn ly đời thế, mấy ai vui

Tôi về xứ lạ, làm bồi Mỹ

Quên chuyện long đong, khóc lẫn cười

Nhân có bạn từ Phan Thiết tới

Hỏi tin người hát dạo thương binh

Mới hay anh đã ôm đàn chết

Giữa một đêm mưa trước mái đình

Buổi đó vì đời làm lính trận

Tàn cơn lửa loạn chịu thương đau

Nay trơ nắm đất mồ vô chủ

Định mệnh gì đâu quá nghẹn ngào!

(Chuyện Người Thương Binh)

Ðọc hai câu thơ:

“Mới hay anh đã ôm đàn chết.

Giữa một đêm mưa trước mái đình”,

lòng xót xa buồn. Cô bán quán ngày xưa, nếu còn sống sau cuộc chiến, nay trở thành bà nội, bà ngoại. Nếu may mắn có được gia đình ấm êm, sống trong hạnh phúc, cô có còn nhớ anh lính trẻ đã gặp trong thành phố buồn, của một thời lặn lội mưu sinh?

* * *

Tháng 4, thành phố Houston bước vào mùa Xuân, ngày nắng ngày mưa, khi lạnh, khi nóng. Mỗi khi trở trời, gặp ai cũng than thân thể bời rời, đau nhức. Bứơc vào tuổi 60, 70, làm sao tìm được năng lực và thể chất của tuổi 30? Mỗi lần bệu rệu như vậy, tôi mong chúng ta hãy nghĩ đến các thương binh ở quê nhà. Vết thương sau ba mươi sáu năm mà trong lòng họ vẫn chưa lành, vì tâm trạng của một kẻ bị quên lãng. Trong thân thể hãy còn lưu dấu vết của chiến tranh, còn miểng đạn chỗ nọ, chỗ kia, mỗi khi thời tiết thay đổi, gây nhiều đau nhức. Họ đang sống trong tăm tối của cảnh đời thiếu thốn, chờ đợi tình yêu thương của đồng đội cũ, như sự an ủi sau cùng... Xin bạn đọc hãy rộng lòng chia xẻ, góp chút tình cho anh lính thương tật, trước khi anh về cõi vĩnh hằng, như lời một thương phế binh nhận được 100 đô la từ hải ngoại gửi về. Anh dặn dò con, có nội dung với đại ý như sau:

-Con hãy giữ 100 đô la này, để dành mua cho ba cái hòm, để khi chết đi, ba được nằm trong vòng tay yêu thương của đồng bào mình ở Hải Ngoại.

Ðó là chuyện ở VN.

Còn ở hải ngọai, xin bạn hãy nghĩ đến những ngươi lính gìa của chúng ta, dù đã mỏi gồi, chồn chân, vẫn còn gĩư nguyên tấm lòng với các chữ Danh Dự, Tổ Quốc, Trách Nhiệm.

Xin hãy giúp họ đi nốt con đường mà họ đã chọn từ thời trai trẻ và sẽ theo họ về cõi vĩnh hằng. Ðó là trách nhiệm bảo vệ quê hương mà họ chưa làm tròn, là niềm đau, là nỗi thao thức khôn nguôi:

-Mày nhìn mưa, mày nhớ gì không nhỉ?

Tao nhìn mưa, tao cứ mãi nhớ rừng.

Rừng của quê hương những ngày khói lửa.

Tao, bao năm dài cặm cụi hành quân.

Mày nhìn mưa, mày nhớ gì không nghỉ?

Tao nhìn mưa, tao nhớ quá bạn bè…

Hay:

-Món nợ tang bồng bao giờ trả nổi

Mất cả sơn hà, cứ ngỡ như mơ! (Thơ Trạch Gầm)

Hoàng Minh Thúy

(báo Xây Dựng số 703 phát hành ngày 26/3/11)