Phạm Văn Hòa

Có Vệt Trăng Soi

Đêm thật khuya tôi vẫn không tài nào ngủ được. Nhìn đồng hồ mấy lượt. Ra vô khỏi giường bao nhiêu lần. Bên rèm nơi khung cửa, lấp lánh ánh trăng. Từng vệt trăng in trên vách, trên gối, trên giường, trên sàn nhà cho tôi cảm giác lâng lâng thích thú. Bước đến bên cửa sổ, vén tấm rèm mini blind, ánh trăng huyền hoặc đang đi trong mây, lấp ló sau tàng cây xồi trong sân nhà. Tôi đứng đó không biết bao lâu. Thời gian bị bỏ quên. Trăng thiệt tròn, vằng vặc sáng. Trăng "đi" hay tại "Gió đưa trăng thời trăng đưa gió" đến khi "con trăng lặn rồi gió biết đưa ai!"

Câu ca dao thắm thiết làm sao!

Trong những đêm trăng như vầy, tôi không sợ nghe tiếng sói hú như trong các chuyện Tây Phương; tôi không sợ macàrồng, như các chuyện đường rừng mà tôi đọc thuở nhỏ; tôi không mơ chị Hằng như thời mới biết yêu, đang yêu và được yêu; tôi không hồi tưởng chuyện cây Đa với Chú Cuội dáng buồn rầu dưới bóng chị Hằng, nhưng . . .tôi nhớ đến những chuyến xe đêm mà tôi và nhà tôi lúc còn sanh tiền thường lái xuyên bang trên những con lộ hoang vu, hun hút, bao quanh là rừng thông, trên đầu là vầng trăng dong ruỗi suốt quãng đường dài. Bây giờ, tôi đứng đây, trên cao là vầng trăng, bên trong khung cửa chỉ còn tôi đối bóng với mình. Những vệt sáng loang lổ căn phòng càng làm thêm cô đơn. Tôi đã viết nhiều về tâm trạng này. Giờ đây thời gian đã xoa dịu vết đau. Tôi trở lại nguyên trạng tâm hồn yêu trăng, dù thấy lòng man mác. Không gian im lặng, bao la, yên tĩnh cho tôi cảm giác mênh mông bồng bềnh trở về nơi cất giữ bao nhiêu kỷ niệm. . .

Ánh sáng dịu hiền mang thanh thản tâm hồn cho bất cứ ai dù ở lứa tuổi nào. Trăng làm đêm bớt đen, cuộc sống được chút nhàn hạ, mặt hồ thêm long lanh, mái nhà thêm ấm cúng, tâm hồn thêm điều thi vị . . . và những mối tình thêm chút lãng mạn. Từng ngụm sáng rải trên tàng cây, xuyên khe lá dặt dìu theo cơn gió thoảng. Thuở nhỏ xíu, tôi thường chạy đua với trăng, và ánh trăng đeo đẳng tôi không rời nữa bước, tôi luôn là đứa thua cuộc, và tự hỏi sao mặt trăng cứ lẽo đẽo theo mình? Ngắm trăng khi mờ khi tỏ qua những đám mây, ngồi bên bờ ruộng nhìn hoài không chán mắt. Vang vọng trong xóm tiếng hát của lũ trẻ "Ánh trăng trắng ngà, có cây đa to, có thằng cuội già, ôm một mối mơ . . .". Tiếng chày giã gạo nhịp vang vang, đều đều lẫn tiếng hò làm cho đêm trăng nơi thôn dã thật tuyệt vời. Ngày ấy xa rồi. Khi xưa còn ở quê nhà, những đêm có trăng cho dù bất kỳ ở đâu tôi cũng ngắm được trăng vì khung trời thật bao la. Không còn gì thú hơn thoảng nghe tiếng tiêu diều trong đêm, trầm bỗng buông theo gió thật êm tai. Đuôi diều gợn lăn tăn như những con rắn vàng lượn trên bầu trời bàng bạc ánh trăng huyền hoặc.

Ôi tuổi thơ sao đẹp vô ngần!

Những đêm như vầy tôi và con MỘT, tên con chó của nhà tôi, hay đi lùng bắt rùa. Nội cái tên "Một" nghe cũng lạ đời. Con Một lúc nhỏ mới xin về tôi đặt tên là Cò, vì nó màu trắng. Nó là người bạn chí thân quấn quít bên tôi. Mỗi khi tôi đi học về dù còn mãi đầu xóm, Một đã nhận ra và ton ton đi đón. Con Một thích được vỗ vỗ ở đầu. Nội thấy cái đuôi cụt ngũn, ngút ngoắc, chạy tới lui lăng xăng là thấy vui rồi. Nó thích đi lùng trong đám cỏ, bụi rậm tìm rùa, tìm rắn, nhất là trong những đêm trăng sáng như đêm nay. Một hôm nó bị con rắn mổ hay phun nọc độc làm hư một con mắt. Sau đó tôi kêu nó là Một thay vì Cò như trước kia, rồi thành danh, cả nhà, cả xóm đều kêu nó là con Một. Vậy mà chứng nào tật nấy, cứ mỗi tháng Hè là nó bắt chừng vài ba con rùa vào những đêm có trăng. Cứ mỗi lần bắt được rùa, má tôi bảo khắc chữ thập lên mai rồi đem đi phóng sanh. Nhiều khi Một bắt đi bắt lại một con rùa nhiều lần vì trên mai có hai ba chữ thập. Con Một sủa người lạ mặt thì khác, mà sủa khi gặp rùa thì khác, nghe thét thành quen. Mỗi lần Một đợi tôi khi bắt được rùa thì nó dùng chân lật con rùa nằm ngữa, cứ thế đi quanh lấy chân đè lên mai, hất vòng vòng trông thật tức cười. Khi thấy tôi, thì Một bương bã, tới lui lăng xăng như để chỉ đường và khoe công trạng. Dưới ánh trăng lờ mờ, con rùa nằm chổng gộng quơ quơ chân trông thật tội nghiệp.

Đấy mùa trăng ở nhà quê thú vị là vậy đó.

Với con Một, tôi có thật nhiều điều để kể. Như vào dịp Tết khi tôi trông chừng nấu bánh Tét đêm Giao Thừa, thì con Một cũng nằm co bên cạnh bếp than hồng ngoài sân sau cùng tôi thâu đêm. Tôi ngắm lửa nhảy múa, bông lửa bắn tung tóe tiếng nổ lách tách như tiếng pháo khi tôi vùi thêm củi, còn Một thì nằm gát mỏ lên chân tôi. Nhờ vậy những lúc canh bánh tét tôi cảm thấy đêm bớt dài, không cô đơn vì lúc nào cũng có con Một bên cạnh. Còn khi tôi tham dự các trò chơi với bọn trẻ trong xóm thì Một cũng ké một chân lăng xăng. Hễ tôi lội dưới ao, dưới đìa, thì Một cũng nhảy ùm xuống bì bõm. . . Khi xa nhà, phải nói là tôi nhớ Một nhiều nhất.

Trở lại chuyện trăng, khi lên Sài Gòn trọ học ở xóm Bàn Cờ, nhiều khi thèm" được nhìn trăng, tôi phải chờ đến khuya lơ khuya lắc. Mà chẳng ngắm được bao lâu, thì trăng lại khất sau mấy căn nhà trong xóm. Sau này, tôi tìm được cái thú là vào những đêm trăng sáng tôi trèo lên mái nhà trọ nằm vắt vẻo hằng giờ để ngắm trăng. Lúc đó tôi tiếc quá những đêm trăng thơ mộng nơi quê nhà. Những lúc đó tôi nhớ con Một, nhớ người tôi yêu vì chúng tôi cũng chia tay vào đêm trăng sáng như đêm nay.

Còn trăng cao nguyên cho tôi cái thích thú khác, chưa hề có trong đời. Ánh trăng trải dài trên những ngọn đồi nhấp nhô trùng điệp qua Miếu Tiên Sư, qua đồi nguyên tử lực cuộc, và những ngọn đồi quanh trường Võ Bị Đà Lạt thật thơ mộng. Tiếng thông vi vu, mùi thông thơm thoang thoảng thật dễ chịu. Đàn đóm lập lòe làm cảnh trăng miền sơn cước càng liêu trai hơn. Những đêm như vậy, tôi lén thức khuya mặc dù kèn báo ngủ đã điểm. Doanh trại tắt đèn. Chỉ còn các đèn đường, đèn quanh vọng gác đêm, quanh đai phòng thủ trường, vàng vọt héo hắt. Lúc đó trăng như sáng hơn, đồi núi chìm trong ánh sáng dặt dìu thơ mộng. Đồi thông chìm trong gió, ngọn thông nhấp nhô phản chiếu ánh trăng như những thiên thần nhảy múa trong đêm.

Những ngày chiến tranh tàn khốc trên quê hương, các đoàn xe hành quân di chuyển đêm trên những con đường ngoằn ngoèo miền Trung. Ánh trăng lập lòe xuyên qua khe lá, tàng cây bên đường. Trăng vẫn chạy đua với tôi, nhưng không còn thơ mộng như thuở bé, vì bất trắc rình rập đâu đây. Những con thú hoang bên đường ánh mắt đỏ thoáng hiện trông ma quái rợn người. Tiếng máy xe khuấy động đàn nai, chúng chạy như những thiên thần thon thả, nhẹ nhàng lướt trong đêm.

Trăng thơ mộng quá đi, có biết bao kỷ niệm cả đời làm sao kể hết. Nếu không có trăng, cuộc đời này sẽ không còn hương vị, cũng như cuộc sống con người thiếu bóng giai nhân. Thiên nhiên cho ta ánh trăng để cuộc sống này thêm ý nghĩa. Bởi vậy, thương cho những người bạn của chúng ta khi bị giam cầm lúc quê hương đổi chủ, đổ nát vì chiến tranh. Ở bên này chấn song mà thèm được hít thở không khí tự do ngoài kia. Nhìn trăng mà mong được ngày tháo củi sổ lòng bay bổng như áng mây vắt vẽo trên trời.

*

**

Nghe như có tiếng gõ cửa!

Như có tiếng điện thoại trong đêm!

Tôi lắng nghe với mong ước có thiên thần đến viếng đêm nay, thủ thỉ lời êm ái để cho đêm bớt dài.

Tôi thầm cầu mong được nghe tiếng nói thân quen để đưa tôi vào giấc ngủ muộn màng, khi bên ngoài khung cửa sổ trăng còn vằng vặc sáng.

Cớ sao lại lặng yên!

Hãy cho tôi nghe tiếng động, cho thấy chút gió lao xao cành lá để nhận biết thế giới quanh tôi và cuộc sống quanh mình.

Ánh sáng đã từ không gian thăm thẳm, vượt trăm ngàn dặm đường để đến với tôi đêm nay, soi rọi tấm chăn đơn gói gọn hình hài của một con người với ước nguyện thật bình thường. Rồi ánh sáng sẽ đi về đâu? Hay các vũng sáng này là của riêng tôi vì căn phòng nhỏ bé này là đích điểm? Ngoài kia, còn hằng hà sa số tia sáng tiếp tục cuộc hành trình vô định! Cuộc sống con người cũng thế thôi, có kẻ dừng bước chân đời, có người còn ưu tư vì cuộc sống, có người mãi miệt mài tìm điểm đến cho đời mình. Hạnh phúc của tôi đêm nay là biết được có những thứ chỉ cho riêng tôi, như ngụm sáng trên chăn gối, như quá khứ, như mớ kỷ niệm chỉ có tôi và em . . .

Vầng trăng đêm nay vẫn giống y như vầng trăng xưa, chỉ khác là tôi không còn bé bỏng. Ánh trăng vẫn dịu dàng huyền hoặc như trăng xưa, chỉ có tôi là nhìn ngắm trăng dưới lăng kính khác của cuộc đời. Vầng trăng ở đây và ở xứ Việt quê tôi cũng là một, chỉ có tôi là thay đổi. Cái bất biến đã bị những diễn biến của thời gian, không gian và tâm tư con người suy diễn sai biệt. Không biết từ lúc nào tôi cố tìm hiểu nguyên nhân của hiện thực mà tôi bắt gặp hàng ngày. Chính điều này làm tôi ray rứt. Đêm nay tôi cố không để lòng xao động . . . lẩm cẩm đi tìm nguyên ủy của từng vũng sáng kia . . . tôi vui vẽ đón nhận và cầu nguyện trời đừng sáng . . . để vầng trăng và những vệt trăng soi còn mãi bên tôi.

Phạm Văn Hòa