Kỵ Binh Đặng
Hữu Xứng
Dư Âm CỬA VIỆT
Lời Giới Thiệu của
KB NguySaigon: (trích từ bài viết: Nằm Giữa Sa Trường, Cửa Việt)
Chiến tranh dù đă qua đi,
những cơn băo lửa chỉ c̣n lại dư âm trong
ḷng người lính chiến, nhưng địa danh
Cửa Việt đă khắc sâu vào tâm năo của những
chiến sĩ Lữ Đoàn 1 Kỵ Binh , Lữ Đoàn
Giới Tuyến đă lưu danh chiến sử Lam Sơn
719 Hạ Lào và Lam Sơn 72, chiến thắng Cổ Thành
Quảng Trị.
Đặc tính Mau, Mạnh đă
được những Chi Đoàn 1/20 Chiến Xa , Chi Đoàn 3/20 Chiến Xa, Chi Đoàn 2/17
Thiết Kỵ, Chi Đoàn 3/18 Thiết Kỵ thực
hiện. Một cuộc tiến quân thần
tốc của Quang Trung Hoàng Đế đă
được thực hiện bởi những Chi Đoàn
lừng danh sông núi. Những Chi Đoàn
đă ra đi và chấp nhận thương đau.
Một cuộc hành quân không
tải thương, không tiếp tế, không
được yểm trợ bởi Không Quân, Hải Quân
và Pháo Binh. Một cuộc hành quân cô đơn không có trong
binh thư. Một cuộc
hành quân đi vào đất chết. Đại úy
Đặng Hữu Xứng dù mới là Đại Úy
chỉ là một Chi Đoàn Trưởng nhưng trong
cuộc hành quân thần tốc nầy đă đảm
nhiệm chức vụ Tư Lệnh Phó Lữ Đoàn 1
Kỵ Binh trong tay 4 Chi Đoàn: 2 Chi Đoàn Chiến Xa và 2
Chi Đoàn Thiết Kỵ. Đă thể hiện
được đảm lược của một
chiến sĩ Kỵ Binh được trui rèn trong lửa
đỏ.
Chúng ta không nói đến tính
chất của cuộc hành quân thần tốc chiếm
Cửa Việt trước ngày Hiệp Định đ́nh
chiến Paris có hiệu lực đă được
thiết kế vội vàng không đủ yếu tố
cần có của một cuộc hành quân b́nh thường
là: Phải có Không quân, Hải quân và Pháo binh yểm trợ.
Vậy mà với một quân số quá ít đă thành công trong
giai đoạn đầu đă tiến qua bao nhiêu chốt
chận mà các Tiểu Đoàn lừng danh TQLC đă không
bứng được chốt đầu tiên sau nhiều
lần thử lửa, chỉ trong 24 giờ đă
vượt qua được 10 km tới Cửa Việt
đối mặt với quân thù đúng giờ ấn
định.
Dù chỉ là một cuộc hành
quân ngắn ngủi, nhưng nó đă thể hiện
được tinh thần bất khuất, sự can
trường và đảm lược của những Chi
Đoàn lừng danh sông núi. Nó cũng thể
hiện tuyêt đối đặc tính Mau và Mạnh của
Thiết Giáp Binh nếu được chỉ huy đúng
đắn trong một chiến trường thích hợp.
Đây là một tài liệu
rất quư cho những ai muốn t́m hiểu về tính
chất kỷ thuật, về sự chiến đấu
phi thường, về khả năng chỉ huy tuyệt
vời của các Chi Đoàn Trưởng, Chi Đội
Trưởng và ḷng can đảm của Kỵ Binh các
cấp.
Trân trọng giới thiệu
đến Quư độc giả bài viết “Dư Âm
Cửa Việt “của Thiếu Tá Kỵ Binh Đặng
Hữu Xứng để thấy được tinh
thần bất khuất, ḷng can trường của
những Kỵ Binh yêu quư đă “Nằm Giữa Sa
Trường” trong ba ngày đầu tiên Hiệp Định
đ́nh chiến Paris 28 tháng 1 năm 1973 có hiệu lực.
* * *
Đă lâu lắm rồi,
kể từ ngày trận đánh Cửa Việt xảy ra. Tất cả những người trong
cuộc có lẽ đều có chung ư
nghĩ đây là trận đánh cuối cùng trước
giờ ngưng bắn! Nhưng thật sự, sau hơn 38
năm, trận đánh Cửa Việt vẫn c̣n hừng
hực lửa “Chiến Thắng“ trên những đặc
san, hồi kư hoặc bút kư chiến trường của
cả các sĩ-quan, tướng lănh của 2 phe tham
chiến. Ai cũng cho ḿnh là người chiến thắng,
là kẻ anh hùng dù đơn vị dưới quyền
chỉ huy của ḿnh bị đối phương đánh
cho tả tơi, tan tác… nhưng vẫn hiên ngang mà tuyên
bố “Can trường trong chiến bại” chứ
chưa bao giờ nghe ai tự nhận trách nhiệm về
ḿnh sau cuộc chiến!!…
Riêng tôi là một trong hàng trăm
chiến sĩ của QLVNCH có mặt trong trận đánh
đó. Ở đây tôi không dám lạm bàn về Anh Hùng hay
Bại Tướng mà chỉ muốn nóí lên niềm tự
hào của môt người lính Thiết Giáp trên chiến
trường giới tuyến v́ đă tham dự nhiều
trận chiến trong Mùa Hè Đỏ Lửa năm 1972 và
trận đánh ác liệt, đẫm máu, phá tan tuyến
pḥng thủ kiên cố nhất, mở đường cho
những trận tái chiếm tỉnh lỵ và Cổ thành
Quảng Trị, và lại có mặt trong cuộc hành quân tái
chiếm Cửa Việt: Một cuộc hành quân thần
tốc do Thiết Giáp làm Lực Lượng Tấn Công
chính, phải chiếm cho bằng được mục
tiêu trong ṿng 24 tiếng đồng hồ, vượt qua
đoạn đường hơn 10 cây số với vô vàn
chốt và tuyến chặn của địch mà
trước đó các đơn vị bạn đă
phải mất hàng tháng trời, khó khăn lắm mới
tiến lên được vài trăm mét, sau cùng vẫn
bị đẩy lui về vị trí ban đầu…….
“Truth is the only merit that gives dignity and worth
to history.” Lord Acton
Toàn bộ quá tŕnh kế hoạch Hành Quân
mang tên Tango bắt đầu từ buổi họp hành quân
đặc biệt vào lúc 09:00 giờ ngày 26/1/1973 tại
Pḥng Họp Hành Quân BTL/Lữ Đoàn 147/TQLC tại Hội
Yên, Hải Lăng, Quảng-Trị, gồm có:
- Tr/tướng Ngô-quang-Trưởng
(TL/QĐ1)
- Ch/tướng Bùi-Thế-Lân
(TL/SĐ/TQLC)
- Đ/tá Nguyễn-Thành-Trí
(TLPhó/SĐ/TQLC)
- Các TL Lữ Đoàn 147, 258, và 369TQLC
- Các Thiết Đoàn trưởng
gồm:
- Tr/tá Ng-văn-Tá (Th/Đoàn
trưởngTh/Đoàn 20CX),
- Tr/tá Nguyễn-xuân-Dung (Th/Đoàn
trưởngTh/Đoàn 17KB),
- Th/tá Phan-văn-Sĩ (Th/Đoàn
trưởng TĐ18KB)
- Các T/Đoàn trưởng TQLC
- và Đ/u
Đặng-hữu-Xứng (C/Đoàn trưởng
CĐ1/20CX)
NHIỆM VỤ TỔNG QUÁT
Lệnh của Tổng thống
Nguyễn-văn-Thiệu:
- Phải chiếm lại Cửa
Việt trong ṿng 24 giờ, tức là trước 08:00
giờ ngày 28/1/1973 (ngày kư Hiệp Định
TỔNG CHỈ HUY CUỘC HÀNH QUÂN TANGO
Đ/tá Nguyễn-thành-Trí (TLPhó/SĐ/TQLC)
CHỈ HUY CÁC CÁNH QUÂN
1. Cánh A (Nổ lực chính)
Do Đ/u Đặng-hữu-Xứng
((khóa 19 TBB/TĐ), C/Đoàn trưởng C/Đoàn 1/20CX
chỉ huy. C/Đoàn phó là Tr/u
Lê-văn-Điệp (khóa 1/69 TBB/TĐ).
Nhưng khi tham chiến th́ Tr/u
Lê-văn-Điệp được Đ/u Xứng cho
ở lại tiền cứ là căn cứ Ḥa Mỹ (Camp
Evans – Pḥ-Trạch, Phong Điền) v́ phải giải
quyết chuyện cá nhân, và Tr/u Tống-huy-Kính (cựu
C/Đội trưởng C/Đội 2/1/20CX)
được Đ/u Xứng chỉ định thay
thế.
Lực lượng gồm:
- C/Đoàn 1/20 CX M-48. Chỉ đoàn tham
chiến chỉ gồm 12 CX [(BCH/C/Đoàn gồm 2 CX
Chỉ huy + 1 M.577 - xe Truyền tin- +
M.113) + Chi Đội 3/1/20CX của Th/u
Đặng-văn-Quang (5 CX) + Chi Đội 3/3/20CX của
Th/u Nguyễn-văn-Sa từ Chi Đoàn 3/20CX tăng phái (5
CX)]
Đơn vị tăng phái cho Đ/u
Xứng:
- Chi Đoàn 2/17TK (22 xe
M.113), C/Đoàn trưởng là Đ/u Trần-Cảnh (khóa
22B TVBQG/ VN). C/Đoàn phó là Tr/u Thi (khóa 26 TBB/TĐ)
- ĐĐội 4/TĐoàn 2TQLC (Trâu
Điên) của Tr/u Trần-đinh-Công (khóa 26 TBB/TĐ)
Nhiệm vụ: Tấn công càn
lướt các mục tiêu dọc bờ biển để
tiến chiếm Cửa Việt trước giờ
ngưng bắn, tức là 8 giờ sáng ngày 28/1/1973: ngày kư
Hiệp Định
2. Cánh B (Nổ lực phụ)
Do Đ/u Lê-bá-Nam (khóa 20 TBB/TĐ),
C/Đoàn trưởng C/Đoàn 3/20CX chỉ huy. C/Đoàn phó là Tr/u Nguyễn-thanh-Hiền (khóa 23
TBB/TĐ).
Lực lượng gồm:
- C/Đoàn 3/20CX (- 1 C/Đội của
Th/u Ng-văn-Sa) gồm 12 CX M.48 + M.113
Đơn vị tăng phái cho Đ/u
- C/Đoàn 3/18TK (gồm 22 xe
M.113) C/Đoàn trưởng là Đ/u Nguyễn-quang-Minh (khóa
14 TBB/TĐ). C/Đoàn phó là Tr/u
Nguyễn-văn-Quyến (khóa 24 TVBQG/VN).
- ĐĐ 3/TĐoàn 4TQLC (Ḱnh Ngư)
của Tr/u Mai-văn-Hiếu (khóa 23 TVBQG/VN)
Nhiệm vụ: Tiến quân dọc theo các làng mé ruộng phía tây, song song nhưng
tiến chậm hơn và cách Cánh A chừng gần 01 km,
hổ trợ theo yêu cầu của Cánh A, cùng tiến
chiếm mục tiêu Cửa Việt.
3.
- T/Đoàn 4 (-) TQLC của Tr/tá Nguyễn
Đằng Tống (khóa 16 TVBQG/VN), có nhiệm vụ
phải tiến quân theo sau Cánh A, điền trám vào
những mục tiêu đă được Thiết Giáp càn
lướt qua và diệt những ổ kháng cự c̣n sót
lại trong các mục tiêu.
- T/Đoàn 2 (-) TQLC của Th/tá
Trần-văn-Hợp (khóa 19 TVBQG/ VN) được
tăng cường 3 Đ/Đội của T/Đoàn 9 TQLC
do Th/tá Phạm-Cang (khóa 20 TVBQG/VN) chỉ huy, từ tuyến
Long Quang, có nhiệm vụ phải tiến chiếm các
mục tiêu dọc mé ruộng lên hướng bắc.
Giờ G (xuất phát tấn công): 7:00
ngày 27/1/1973
- Không tiếp tế, không tải
thương, tức là, nếu TQLC hay TG bị thương
th́ bỏ lại tại chỗ cho đơn vị theo sau lên săn sóc tải thương.
- Không cần thu
chiến lợi phẩm hay bắt tù binh.
- Không cần giao chiến khi gặp
địch mà chỉ cần càn lướt, ngoại
trừ trường hợp bất khả kháng.
- Hoàn toàn không có Không Quân yểm trợ.
- Chỉ có Pháo Binh yểm trợ.
- Lương thực mang theo
gọn nhẹ cho 3 ngày.
- Mỗi quân nhân đều phải mang theo 5 lá cờ VN nhét vào trong nón sắt hay balô
để cắm vào mục tiêu chiếm được
tại Cửa Việt để phân ranh giới.
Cuộc Hành Quân Tango
phải được giữ bí mật cho đến
trước giờ xuất phát tấn công.
Sau khi Đ/tá Trí thuyết tŕnh xong, tôi
(Đ/u Đặng-hữu-Xứng) đă đứng lên
tŕnh bày:
- “Thưa Đại tá, có
lẽ tôi sẽ phải mất một khoảng thời
gian chưa xác định được để
vượt qua tuyến chặn đầu tiên của
địch, v́ đă hơn 1 tháng, các T/Đoàn TQLC đă
nhiều lần thay phiên nhau t́m cách đánh thủng
tuyến này nhưng vẫn không có kết qủa. Điều này chứng
tỏ đây là một tuyến chặn rất vững
của địch.”
Và Ch/tướng Lân nói:
- “T́nh h́nh là như thế
nhưng giá nào cũng phải hoàn thành nhiệm vụ giao
phó.”
Buổi họp Hành Quân
kết thúc sau hơn 1 tiếng đồng hồ. Tôi nói với Tr/tá Tá bảo Đ/u Nam
tăng phái Chi Đội của Th/u Ng-văn-Sa cho tôi và Th/u
Sa cùng C/Đội của ḿnh phải có mặt tại
điểm tập trung này (tôi chỉ trên bản đồ
lúc 17 giờ cùng ngày. Tôi nói với Tr/tá Dung
bảo Đ/u Cảnh (C/Đoàn trưởng 2/17TK) cùng
C/Đoàn 2/17TK cũng đến đó cùng ngày giờ.
(-Lư do tôi chỉ định Chi
đội của Th/u Sa cũng rất dễ hiểu, v́
Th/u Sa là một sĩ-quan đă từng phục vụ
ở Ch/Đoàn 3/20CX kể từ ngày thành lập Th/Đoàn
20CX nên đă được huấn luyện kỹ từ
khi Cuộc Chiến tại Quảng-Trị và Đông-Hà bùng
nổ, cũng như đă trải nghiệm chiến
trường.
- C̣n Chi Đoàn Phó của tôi là Tr/u
Lê-văn-Điệp lại nằm trong trường hợp
đặc biệt: Vợ của anh ta đă từ Sàig̣n ra
thăm chồng, mang theo cái bầu
bự hơn 3 tháng. Dân gian thường có câu: vợ mà có
bầu th́ chồng thường gặp điều xui
xẻo. Có đúng như vậy hay không th́ tôi chưa
biết, nhưng trong trường hợp này th́ tôi lại
cho là đúng nên đă cho Tr/u Điệp ở lại
tiền cứ và bảo liên lạc thường xuyên
để biết t́nh trạng của 2 Chi Đội là Chi
Đội 1 và Chi Đội 2 của tôi đang
được tăng phái cho các T/Đoàn Nhảy Dù tại
các tuyến ở hướng núi phía Tây Quốc lộ 1. Để thay thế, tôi chỉ định Tr/u
Tống-huy-Kính (cựu C/Đội trưởng Chi
Đội 2/1/20CX) phụ tá cho tôi trong cuộc hành quân này.
Riêng tôi th́ vợ tôi chỉ c̣n chừng
gần 1 tháng nữa là sinh thêm cho tôi một đứa con,
nhưng v́ là “Đầu tàu” th́ đành phải chịu
thôi.)
Trên đường về, ngồi trên xe jeep, ḷng tôi cứ ngổn ngang những
thắc mắc không t́m được lời giải
đáp:
- Tại sao lại chỉ định
ḿnh (chỉ với cấp bậc Đại-úy) chỉ huy
Cánh A làm Nổ Lực chính trong một cuộc hành quân qui mô
như thế này?
- Tại sao không để cho ḿnh chỉ
huy C/Đoàn (-), tức là 2 C/Đội cơ hữu
của C/Đoàn mà chỉ để lại cho ḿnh 1
C/Đội và lại tăng phái cho ḿnh 1 C/Đội
của C/Đoàn 3/20CX? Như vậy, chỉ huy một
đứa em ruột với khả năng ḿnh biết rơ
và một đứa em nuôi ḿnh chưa biết rơ th́ làm sao có
được sự nhịp nhàng và ăn
khớp trong việc chỉ huy và điều động?
- C̣n nói về tâm trạng riêng của tôi
(và nhất định là tâm trạng chung
của những quân nhân các cấp thuộc 2 Binh chủng TG
và TQLC trong
lực lượng tham chiến) th́ khó
có thể diễn đạt hết được.
Chỉ c̣n hơn 1 ngày và 1 đêm nữa th́ Ḥa B́nh rồi,
vậy ai mà không muốn ḿnh c̣n sống sót để
hưởng những giờ phút quư báu nhất trong
đời lính như thế chứ?.
Về đến tiền cứ, tôi
bảo Th/u Đặng-văn-Quang kiểm tra C/Đội
3/1/20CX của anh để sẵn sàng di chuyển khi có
lệnh, và nói 17 giờ sẽ họp, sẽ có cả Th/u
Ng-văn-Sa và Đ/u Trần-Cảnh của C/Đoàn 2/17TK.
Nghe như thế, Quang dĩ nhiên là lộ vẻ ngạc
nhiên. Tôi liền nói luôn là C/Đoàn có nhiệm vụ
đặc biệt và lực lượng sẽ có Th/u Sa
từ C/Đoàn 3/20CX tăng phái cùng với C/Đoàn 2/17TK và
1 Đ/Đội TQLC của T/Đoàn 2 Trâu Điên tùng
thiết, và dặn Quang không được tiết lộ
với bất cứ ai.
Đến 16:00, từ tiền cứ
tại căn cứ Ḥa Mỹ (Camp Evans), BCH/ C/Đoàn 1/20CX
cùng C/Đội 3/1/ 20CX của chúng tôi bắt đầu di
chuyển đến Hải Lăng và tiếp tục
đến Mỹ Thủy, chuyển qua hướng bắc
đến Thôn Thuận Đầu (vị trí của
BCH/TĐoàn 4 TQLC), bung ra nủa ṿng tṛn bố trí, dành
nửa ṿng tṛn c̣n lại cho C/Đội CX M.48 của Th/u
Sa, c̣n C/Đoàn 2/17TK M.113 th́ sẽ bố trí xen kẻ
giữa những chiến xa.
Khoảng 17:20, các
C/Đội và C/Đoàn TG đă đến đủ và
bố trí xong và lo cơm nước buổi tối. Tôi gọi các sĩ-quan TG tham chiến
đến và tŕnh bày lại những ǵ đă nghe
được trong buổi họp tại Lữ Đoàn
147/TQLC, nhưng dặn phải chỉ nói với anh em
thuộc cấp rằng đây chỉ là một cuộc
hành quân b́nh thường để giữ an
toàn cho các đơn vị ở tuyến đầu mà thôi.
Tuy nhiên, họ phải nổ lực và
cẩn thận y như các cuộc hành quân họ đă
từng tham dự. Riêng Đ/Đội TQLC tùng
thiết sẽ có mặt vào sáng sớm ngày hôm sau
trước 06:00 (ngày 27/01). Đến lúc đó mới có
kế hoạch chi tiết
Tôi báo cáo về BTL/Hành Quân/ SĐ/TQLC
cho biết t́nh trạng và vị trí.
DIỄN TIẾN TRẬN ĐÁNH
Khoảng 5:30 ngày 27/1/73,
Đ/Đội 4/TĐ2 TQLC của Tr/u Công đến tŕnh
diện. Tôi gọi Đ/u
Cảnh, Tr/u Kính, Th/u Quang, Th/u Sa và Tr/u
Công đến họp ngay sau xe M.113 thuộc Phân đội
chỉ huy của tôi. Tôi chỉ vào bản
đồ vị trí hiên tại, vị trí quân bạn,
tuyến xuất phát, tiếp đến nói ngắn gọn
về kế hoạch tiến quân của Cánh A, và mục
tiêu chính là Cửa Việt. Cũng nói
sơ về Cánh B (nổ lực phụ rồi bảo Tr/u
Công cho lệnh TQLC tùng thiết lên M.113 của C/Đoàn
2/17TK và chờ lệnh.
Chúng tôi chỉ họp trong
ṿng khoảng 20 phút. Vào lúc
này th́ Pháo binh đủ loại bắt đầu TOT (time
on target) vào các làng dọc theo bờ
biển trên trục tiến quân của Cánh A của tôi.
Khoảng 6:20 ngày 27/1, tôi gọi về
BTL/Hành Quân/ SĐ/TQLC để họ báo cho T/Đoàn 4TQLC ra
lênh cho Đ/Đội TQLC đang giữ tuyến
đầu rút lui để chúng tôi tiến đến
tuyến xuất phát.
Khi Cánh A của tôi
đến tuyến xuất phát, Pháo binh vẫn c̣n hoạt
động. Chỉ
tiếc một điều là đạn pháo chỉ rơi
vào bên trong các làng mà VC th́ lại đào giao thông hào
để bố trí kháng cự hoàn toàn ở ngoài khoảng
cát trống nhưng có những ụ cát mấp mô, rải
rác những cây bụi nhỏ, phía trước làng. Tôi cho
C/Đội CX của Th/u Quang dàn hàng ngang bên phải (song
song và cách mé biển chừng 100m), và Th/u Sa dàn hàng ngang bên
trái, mỗi chiến xa cách nhau chừng 50m v́ c̣n phải có
khoảng trống để cho những M.113 của
C/Đoàn 2/17TK dàn hàng ngang xen kẻ giữa những chiến
xa nhưng lui về phía sau với cự ly chừng 20m.
Tôi chưa kịp ra lệnh tấn công
th́ địch đă dồn dập nổ súng từ trong
làng kèm với đạn cối 82 ly rơi nổ ngay trên
tuyến xuát phát. Tôi tức tốc cho lệnh tấn công
ngay, dồn hỏa lực đại liên 30 ly M.73 song hành và
đại liên 50 ly của Chiến xa và của M.113 vào
mục tiêu đầu tiên (làng Gia đẳng 1). Nhưng
địch vẫn bắn trả rất mảnh liệt
bằng thượng liên và súng chống chiến xa AT-3
cũng như B-41. Điều này khiến tôi
hồi tưởng đến trận đánh ở
Quảng Tín (Quảng
(Đây là cuộc Hành Quân mang tên
Dương Sơn 3 do Lữ Đoàn 1 KB cùng với Liên
Đoàn 1 BĐQ do Đ/tá Phan-ḥa-Hiệp (TL/Lữ Đoàn
1KB hồi đó) chỉ huy. Khi C/Đoàn tôi
đang dàn hàng ngang trước mục tiêu chừng 100m và
bắt đầu tiến vào mục tiêu th́ địch
đă tấn công trước v́ chúng đă đào hầm hố
và giao thông hào trước mục tiêu chừng 50m.
Yếu tố bất ngờ này khiến C/Đoàn lúng túng,
nhưng tôi đă ra lệnh tiếp tục tấn công
bằng cách dùng đại liên 50 bắn vào mục tiêu, c̣n 2
khẩu đại liên 30 gắn 2 bên hông phía trên xe M.113 th́
bắn vào các ụ đất và lùm cây nhỏ trên trục
tấn công. Nhờ vậy mà C/Đoàn đă
diệt được các chốt phía ngoài trống và xông
thẳng vào chiếm được mục tiêu. Sau đó th́ thả BĐQ xuống vào sâu lục
soát tiêu diệt tiếp. Và tôi đă được
thăng cấp Đại Úy đặc cách mặt trận
do Đ/tướng Cao.văn-Viên gắn lon tại BTL/Hành
Quân/Lữ Đoàn 1KB đóng tại đồi Hương
Sơn, Quảng Tín).
Chính v́ thế mà tôi ra lệnh cho
Chiến xa M.48 và M.113 tấn công bắn phá theo
chiến thuật đó. Đặc biệt là Chiến xa
vẫn tiến liên tục cán luôn lên hầm hố và giao
thông hào của địch, c̣n M.113 của C/Đoàn 2/17TK
vẫn tiến theo sau, đồng thời thả TQLC trên
xe xuống để dùng súng cá nhân thanh toán địch trong
những hầm hố và giao thông hào đă bị Chiến
xa cán lướt qua. Tiến được chừng
hơn 200m th́ lính TG trên M.113 thuộc Phân đội Chỉ
huy của tôi đă nhảy xuống bắt sống một
tên địch với khẩu súng bắn tỉa có máy
nhắm. Tôi mới chợt nhớ ra tại sao hai bên tai của tôi đă có những tiếng
nổ toác toác. Đó là đạn phát ra từ khẩu súng
bắn tỉa này. Mục đích là muốn
tỉa rụng cấp chỉ huy trước. Tôi
nhảy xuống khỏi Chiến xa và hỏi tên
địch: “Anh thuộc đơn vị nào?” Tên tù binh
mặt mày xanh mét, trả lời, giọng miền Bắc
run run: “Em thuộc Z6/304. Xin các anh cho em
sống. Xin các anh cho em sống!” Tôi cho lệnh chở tên tù binh về phía sau
để được khai thác tiếp, rôi lại
tiếp tục tiến quân.
Kể lại phần này
th́ chỉ mấy ḍng và như chuyện đă xảy ra
trong thoáng chốc, nhưng trên chiến trường,
thời gian cần thiết để thực hiện
bước tiến qua từng thước đất
của địch rất khó xác định.
Cánh quân của tôi đă vượt qua
được khoảng 400m, cách làng Gia Đẳng I
khoảng 70m, th́ pháo 130 ly của địch bắt
đầu dập xuống, tức là địch pháo
chặn đường tiến của cánh quân do tôi chỉ
huy, đồng thời cũng thí luôn quân của họ
đang chống cự ngoài khoảng cát trống, c̣n trong
làng th́ địch vẫn liên tục bắn ra.
Ngay vào lúc này, Th/u
Đăng-văn-Quang, C/Đội trưởng
C/Đội 3/1/20CX, gọi máy báo đă bị thương. Mới bước
đầu mà tôi đă mất đi một sĩ-quan
thiện chiến rồi. Tôi lập tức ra lệnh
cho Tr/u Tống-huy-Kính cùng với Chiến xa của anh lên
thay thế và cho M.113 chở Th/u Quang về phía sau gần
tuyến xuất phát để được tải
thương sau khi đă liên lạc thông báo với T/Đoàn
4TQLC đang tiến lên từ phía sau để điền
vào phần đất cánh quân của tôi đă chiếm
được nhưng rất chậm do pháo của
địch cứ dồn dập.
Nh́n vào đồng hồ đeo tay, lúc
này đă hơn 10:40, tôi ra lệnh cho Tr/u Kính và Th/u Sa
tạt xéo về hướng Tây cách xa làng Gia Đẳng
chừng 70m, chuyển thành hàng ngang như cánh cung rồi
tiếp tục tiến, riêng Th/u Sa phải ra lệnh cho 2
chiến xa phía tận cùng bên phải tác xạ vào làng bên
phải (làng Gia Đẳng, dọc sát bờ biển)
bằng đại liên M.73 song hành (với đại bác) và
đại lên 50 hướng về phía làng, vừa tác
xạ vừa tiến về hướng bắc chứ
không tấn công. C̣n C/Đoàn 2/17TK của
Đ/u Cảnh th́ nhanh chóng cho TQLC tùng thiết lên M.113
tiến dọc phía bên trái (phía bên trái tức là phía tây th́
đă có Cánh B của Đ/u
Cánh A của tôi, kể từ tuyến
xuất phát, đă tiến được hơn 2km vào
khoảng 13:00. Tôi liên lạc với cánh B để
biết vị trí của họ th́ biết họ cũng
đang gần đến ngang với Cánh A của tôi
(Dĩ nhiên Cánh B là nổ lực phụ, tức là phải
hổ trợ cho cánh quân của tôi khi cần, nên dù không
chạm địch cũng không được tiến
nhanh hơn Cánh A, và qủa thật th́ cánh B chẳng gặp
trở ngại ǵ nhiều trên đường tiến quân
v́ bên phía trái của họ đă có T/Đoàn 2 và T/Đoàn
9TQLC trong các làng thuộc mé ruộng).
Tôi tự nghĩ: mới mức
độ tiến quân như thế này th́ khó có thể
đến được Cửa Việt vào buổi
chiều tối. Vả lại địch
quân vẫn bắn trả ráo riết. Tôi
ra lệnh tiếp tục tiến quân càng nhanh càng tốt,
dù biết những làng dọc mé biển vẫn c̣n
địch quân. Chính v́ thế mà T/Đoàn 4TQLC không
thể nào hoàn thành nhiệm vụ điền trám quân
kịp thời vào những mục tiêu mà cánh quân của tôi
đă càn lướt qua.
Bỗng chiến xa của Th/u Sa bị
súng chống chiến xa AT-3 của địch bắn
nổ sớt qua pháo tháp nhỏ (của đại liên 50
ly) và nhân viên xa đội của anh báo Th/u Sa đă bị
thương. Tôi bèn ra lệnh cho C/Đoàn dừng lại
chuyển thành hàng ngang tác xạ vào làng Gia Đẳng 3 và Ba
Lăng bên phải (dọc biển) để cho M.113
thuộc BCH/C/Đoàn của tôi (có y tá đi trên xe này) đến băng bó tạm thời cho
Th/u Sa. Tôi hỏi t́nh trạng th́ biết anh bị
thương ở mắt và găy cánh tay
trái, tóc bị cháy xém. Sau khi Th/u Sa
nhảy ra khỏi chiến xa lại c̣n bị miểng pháo
130 ly chém găy luôn chân trái. Dù lệnh là không tải
thương, nhưng cũng giống như t́nh trạng
của Th/u Quang (C/Đội trưởng C/Đội
3/1/20CX của tôi), vả lại khoảng cách với
tuyến xuất phát chỉ hơn 2km, tôi ra lệnh cho
C/Đoàn 2/17TK của Đ/u Cảnh bung rộng yểm
trợ cho M.113 chở Th/u Sa về phía sau và báo cho T/Đoàn
4 TQLC tiếp nhận tải thương. Nhưng vào lúc này
th́ họ lại điền trám quân chưa kịp với
tốc độ tiến quân của chúng tôi nên hơn 40
phút sau xe M.113 mới trở lại. Và
Th/u Thăng thay thế chỉ huy C/Đội của Th/u Sa (sau khi đă trực tiếp nói chuyện
với Th/u Sa để hỏi tên của sĩ-quan này). Như vậy, C/Đoàn 1/20CX (-) của tôi chỉ
c̣n Tr/u Kính là sĩ-quan kỳ cựu mà thôi. Chưa tiến quân được bao nhiêu cây
số mà tôi đă thiếu vắng 2 sĩ-quan thiện
chiến rồi. Thật không may chút nào!
Đến khoảng 17:40
th́ Cánh A của tôi đă tiến được khoảng
5km. Trời đă sẩm tối v́ đang là mùa đông. Tôi bèn cho lệnh ngưng
tiến quân và t́m nơi bố trí đồng thời
gọi cho Cánh B lên cùng phối hợp bố trí đóng quân
(ngang với làng Long Quang).
Sau khi bố trí xong th́ quân lính bắt
đầu ăn uống v́ đă không
ăn trưa. Lúc này tôi mới gặp Th/tá Hoàng-Kiều,
Th/Đoàn Phó Th/Đoàn 20CX và mới biết được
ông đă được lệnh đi theo
để chỉ huy các cánh quân. C̣n có cả
Th/tá Phạm-văn-Tiền, T/Đoàn Phó T/Đoàn 4TQLC
nữa. Trời đất! Vậy mà trước
đó tôi đă không được thông báo ǵ cũng như
trong hệ thống liên lạc, tôi không nghe ông ra lệnh ǵ
cả, v́ BCH/Th/Đoàn 20CX đi theo Cánh B
cho an toàn. Ông hỏi tôi: “Sao anh không tiếp tục tiến
quân?” Tôi nói: “Trời sắp tối rồi th́ TG làm sao mà
tấn công được chứ. Vả lại,
sáng mai là ngưng bắn, là Ḥa B́nh rồi. Ḿnh
đă chiếm được khoảng hơn 5km là tốt
lắm rồi.” Ông chẳng nói ǵ thêm.
Tôi nói: “Vậy bây giờ tôi báo cho Th/tá biết tọa
độ vị trí đóng quân của toàn bộ 4 C/Đoàn
để Th/tá báo về cho Đ/tá Trí.” Tôi lấy bản
đồ và chỉ vị trí xong rồi nói tiếp:
“Nếu họ bảo ḿnh tiếp tục tiến quân th́
Th/tá cứ nói là TG không hành quân vào ban đêm được.”
Tôi về lại BCH/C/Đoàn và nghĩ
rằng ư kiến và lư do của ḿnh nghe rất hợp lư
trên mặt chiến thuật, cũng hy vọng là cuộc
hành quân tạm thời có thể chấm dứt.
Nào ngờ, khoảng 20:45, Th/tá Kiều
đi bộ đến BCH của tôi và nói: “Sư Đoàn
TQLC ra lệnh bằng bất cứ giá nào cũng phải
tiếp tục tấn công và chiếm cho được
Cửa Việt trước 8 giờ sáng mai (tức là sáng
ngày 28/01/1973), đúng theo lệnh ban
đầu.” Ông chỉ nói có thế mà thôi.
Mọi suy nghĩ và hy vọng của tôi
trước đó đều tan biến trong phút chốc. Nhưng đă là lệnh th́ phải thi hành thôi.
Tôi gọi máy cho Đ/u Nam, Cảnh, Minh cùng với các
Đ/Đội trưởng TQLC tùng thiết đến xe
tôi để họp khẩn cấp, đồng thời
bảo họ cho các C/Đoàn và TQLC tùng thiết chuẩn
bị.
Trong khi chờ đợi, tôi vào xe M.577, rọi đèn pin vào bản đồ
suy nghĩ cho kế hoạch tiến chiếm Cửa
Việt. Khi cả 3 Ch/Đoàn trưởng và 2
Đ/Đội trưởng đến, tôi nhắc
lại lời của Th/tá Kiều về lệnh của
Sư Đoàn TQLC rồi rọi đèn pin vào bản
đồ và nói:
- “Ḿnh chỉ c̣n cách Cửa
Việt khoảng hơn 5km về hướng bắc, cách
bờ biển chừng hơn 400m về hướng
đông (sát nước biển). Muốn chiếm Cửa Việt th́
bắt buộc phải tấn công bằng tốc
độ mới kịp, tức là phải tiến ra sát
bờ nước biển rồi phóng nhanh về
hướng bắc.
- Trên đường tiến quân ra sát
biển, tất cả mọi loại súng trên Chiến xa
M.48 và M.113 đều phải xen kẻ quay về bên trái và
bên phải. Chỉ có những xe
hướng súng về phía trái, tức là hướng
bắc, mới tác xạ khi cần. C̣n về
hướng nam, tức là bên phải, th́ phải cẩn
thận v́ có thể sẽ gây thiệt hại cho quân
bạn, tức là T/Đoàn 4TQLC, dù tôi biết họ không
thể nào điền trám quân kịp.
- Sau khi ra đến sát bờ biển
th́ từng xe phải chuyển
hướng qua trái và hướng mọi loại súng
về bên trái vừa tác xạ vừa tiến theo hàng
dọc (bên phải lúc đó là biển). Chỉ
c̣n có một cách này mà thôi. Tôi sẽ không cho gọi Pháo
binh bắn chiếu sáng v́ như thế địch sẽ
thấy rơ các xe của ḿnh để
nhắm bắn. Cũng không cần Pháo binh
yểm trợ v́ sẽ mất yếu tố bất
ngờ. Chiến xa nào xuất phát đầu tiên ra
hướng biển th́ có thể dễ nhận ra
đường đi v́ là khoảng trống giữa 2 làng
B́nh An và Thanh Hội Phường, và chân
trời phía biển th́ mờ sáng. Khi ra đến bải
cát sát bờ biển th́ sẽ dễ thấy hơn nữa
v́ ban đêm th́ cát thường sáng hơn (kinh nghiệm
từ những lần đi tắm biển vào ban đêm
của tôi).
- C/Đoàn của Đ/u Nam sẽ đi
đầu, kế tiếp là C/Đoàn của tôi, sau đó
là C/Đoàn 2/17TK và sau cùng là C/Đoàn 3/18TK. Khi di chuyển,
mỗi xe chỉ cách nhau chừng 20m cho dễ thấy nhau.
Bây giờ, tất cả trở về ra lệnh cho TQLC
tùng thiết lên xe. Sau 40 phút sẽ
xuất phát, tức là 22:40. Tất cả các C/Đoàn
Trưởng đều phải vào hệ thống
truyền tin của Th/Đoàn 20CX (ngoài hệ thống chi
huy nội bộ của từng Ch/Đoàn)”
Cuộc họp khẩn cấp này
chỉ gồm có 4 C/Đoàn trưởng và 2
Đ/Đội trưởng TQLC tùng thiết. Có lẽ v́ quá vội, tôi quên mất Th/tá Kiều
và Th/tá Tiền. (Thật ra th́ ngay từ buổi
họp tại Lữ Đoàn 147 TQLC, Đ/tá trí đă
trực tiếp ra lệnh cho tôi chỉ huy Nổ lực
Chính -Cánh A- chứ không đề cập ǵ đến
việc có BCH/Th/Đoàn 20CX đi theo. Vả
lại, khi Th/tá Kiều chuyển lệnh của BTL/ HànhQuân/SĐ/TQLC
cho tôi, ông cũng không đề cập ǵ đến
vấn đề kế hoạch tiến quân).
Đúng 22:40 th́ Ch/Đoàn
3/20 CX của Đ/u
Có lẽ v́ địch quân không thể
nào ngờ được TG lại tiến quân vào ban
đêm. Lại không có Pháo binh bắn yểm trợ hay
chiếu sáng, nên hoang mang và không trở tay
kịp. Do đó hầu như địch không có phản
ứng kịp thời để ngăn chặn
bước tiến của TG trên đường tiến
ra sát bờ biển.
Khi Đ/u Nam báo cáo C/Đội đi
đầu đă ra sát bờ biển, tôi cho lệnh
từng Chiến xa M.48 và M.113 sau khi ra sát bờ mới quay
về trái và tiếp tục tiến, như vậy mới
không mất đội h́nh di chuyển vào ban đêm. Và sau
khi C/Đoàn 3/18TK báo cáo M.113 cuối cùng của họ đă
quẹo trái, tôi cho lệnh nới rộng khoảng cách
từng xe lên khoảng 30m, tất cả mọi loại
súng đều hướng về bên trái, tức là vào dăy
cây dương liểu dọc theo các làng dọc biển,
cách bờ chừng 60 đến 70m và vừa di chuyển
vừa tác xạ cầm chừng.
Tôi nh́n vào đồng hồ đeo tay, lúc này là 00:20 ngày 28/01/73 (tôi mang
đồng hồ dạ quang kèm một địa bàn
đeo tay do Cố vấn Mỹ đă tặng tôi năm
1970), ước tính chiều dài đội h́nh di chuyển
của các C/Đoàn để biết khi nào th́ Chiến xa đầu
tiên đến Cửa Việt.
Đoàn TG tiến quân
chừng hơn 1km th́ địch bắt đầu khai
hỏa mạnh.
Đạn địch bay sớt qua các xe
rơi lỏm bỏm ngoài nước biển. Tôi cho lệnh tất cả vẫn tiến quân và
tác xạ nhiều hơn vào dọc các làng trên
đường đi, đồng thời di chuyển nhanh
hơn.
Đoàn quân tiến
được hơn 1 km nữa th́ Đ/u
Khi được bào cáo chiến xa
bị sụp xuống giao thông hào đă được kéo
lên, tôi ra lệnh cho đoàn quân tiếp tục tiến,
nhưng bổng có một tiếng nổ lớn và ánh sáng
chớp lên từ phía sau, và C/Đoàn 2/17TK báo cáo chiếc
M.113 chỉ huy của Đ/u Cảnh đă bị bắn.
Cũng may xe không cháy, vẫn c̣n chạy
được và Đ/u Cảnh cũng chỉ bị
thương nhẹ nên vẫn có thể chỉ huy (nếu
bị thương nặng hơn th́ cũng phải
được mang theo mà thôi, v́ không thể nào tải
thương được), c̣n có 2 BS bị thương. Tôi cảm thấy yên ḷng và bắt đầu
tiếp tục di chuyển. Bổng một phát
đạn chống chiến xa của địch trúng ngay
vào xe tôi, chớp lên một bụm
lửa sáng lóe, lọt vào khoang xe từ phía tài xế và
chiến xa rung mạnh. Tôi búng người ra ngoài pháo tháp
chiến xa, tiếp đến là HS Thẩm, xạ thủ
chiến xa của tôi, trồi đầu ra báo HS Th́n, tài
xế chiến xa, đă chết. Tôi bảo HS Thẩm cùng
Binh 1 Đá, nhân viên nạp đạn, kéo HS Th́n ra khỏi
xe rồi nhảy vào lại trong pháo tháp và gọi máy cho xe
M.113 của tôi đi theo sau đến để chở thi
thể HS Th́n và ra lệnh cho đoàn quân tiếp tục tác
xạ vào làng. Sau đó tôi bảo HS Thẩm nhảy vào lái
chiến xa của tôi (điều này rất b́nh
thường v́ khi chỉ huy, C/Đoàn Trưởng
thường kiêm luôn xa trưởng và có thể tác xạ
thay cho xạ thủ bằng c̣ điện trên cần
điều khiển của trưởng xa) Phát đạn
chống chiến xa của địch đă trúng ngay vào
mặt nạ đại bác và miểng đạn đă
phủ xuống đầu tài xế, nhưng lại không
xuyên thủng vào trong khoang chiến xa được v́
giữa mặt nạ đại bác và thành pháo tháp c̣n có
một khoảng hở. Chỉ kẹt một điều
là đại bác xe tôi không c̣n hửu
dụng v́ không thể hạ thấp được do
mặt nạ đại bác đă bị cong úp xuống
chạm vào thành pháo tháp. Như vậy th́ cây
đại lên 30 ly M.73 song hành với đại bác cũng
không c̣n sử dụng được nữa.
Tôi bảo Đ/u
Đoàn quân di chuyển thêm
được khoảng 1km th́ trời đă hừng sáng
(ở vùng biển th́ trời sáng sớm hơn trong
đất liền), tuy nhiên sương mù dày đặc,
tầm nh́n chỉ chừng 50m. Bổng nhiên
Đ/u
(Trước năm 1970, Th/Đoàn 7KB
thường xuyên tăng phái một C/Đội chiến
xa M.41 cho căn cứ Hải Quân Cửa Việt – Cảng
Mỹ -, (Và hồi c̣n ở cấp Th/u thi Nam đă có
thời gian ở C/Đoàn 1/7CX M.41) nhưng đặc
biệt là hàng tháng th́ hoán đổi với C/Đội CX
M.41 khác. Lư thuyết th́ thế, nhưng
thực tế th́ chỉ thay đổi nhân viên xa
đội mà thôi, v́ như thế sẽ đở tốn
nhiên liệu và thời gian cho các CX M.41 di chuyển hoán
đổi. Nói thật th́ loại CX M.41,
nếu di chuyển đường dài từ Huế ra
đến Cửa Việt, thường bị hỏng hóc
dọc đường).
Lúc này, đồng hồ của tôi
đă là 6:35. Tôi lật bản đồ, sau khi tính tốc
độ và thời gian di chuyển cùng với khoảng cách
từng xe, tôi bảo
Tôi ra lệnh cho Tr/u Kính tiến tiếp,
qua mặt C/Đoàn 3/20 CX, đồng thời ra lệnh cho
C/Đoàn 2/17TK theo sau. C/Đoàn
1/20CX của tôi và C/Đoàn 2/17TK vừa qua mặt C/Đoàn
của
Trời sáng dần và sương mù
đă tan. Tr/u Kinh báo cáo đă nh́n thấy rơ
cửa biển trước mặt. Tôi
bảo; “Bây giờ mới đúng là Cửa Việt.” Rồi cho lệnh toàn bộ C/Đoàn cho chiến
xa xoay về bên trái và nới rộng khoảng cách
chuyển thành hàng ngang để cho M.113 của C/Đoàn
của Đ/u Cảnh tiến lên và xen kẻ. Tôi
cũng bảo
Đạn địch từ phía
trước bay đến như mưa, nhưng
điều này cũng là chuyện b́nh thường
đối với một đơn vị xung kích như
chiến xa. Toàn bộ 4 C/Đoàn đă tiến sâu vào
đất địch được khoảng 400m th́ tôi
nghe Đ/u Minh, C/Đoàn trưởng 3/18TK, báo có chiến xa
địch xuất hiện từ hướng trái, tức
là hướng Tây Nam của chúng tôi, từ trong rừng
dương. Dĩ nhiên, M.113 không thể chọi với
Chiến xa của địch, dù có gắn đại bác
không giật 106 ly (v́ việc sử dụng đại bác
này không đơn giản như lư thuyết, vả lại
xoay xở rất chậm v́ phải lệ thuộc vào
hướng của xe). Tôi bảo Đ/u
Thật ra th́ đơn vị chiến
xa của địch đang ở hướng nam từ
trong làng mé ruộng bung ra để chạy về
hướng bắc là căn cứ Cửa Việt. Với địa thế mấp mô lồi
lỏm, nhắm canh chừng để bắn một
mục tiêu di động không dễ chút nào, trừ phi
phải có những xa đội M.48 đă từng hạ
chiến xa địch. V́ những
chiến xa của địch chạy rất nhanh nên
C/Đoàn 3/20CX của Đ/u
Tôi liếc nh́n đồng hồ, lúc này
là 7:43. Phía địch bắt đầu ngưng bắn nên
tôi ra lệnh cho TQLC tùng thiết trên M.113 của C/Đoàn
2/17TK và 3/18TK nhảy xuống trước và bung ra phía
trước cắm cờ, rồi bố trí, c̣n lính trên
chiến xa và M/113 th́ nhảy xuống sau và tiếp tục
cắm cờ phía trước, cách chiến xa chừng 30m
để phân ranh giới rồi lên chiến xa trở
lại nạp đạn chài (canister- loại đạn
đại bác dùng để chống biển người)
vào đại bác để đề pḥng. Chỉ trong
thoáng chốc th́ đồng hồ đă chi 7:57.
Không c̣n tiếng súng nổ. Tôi nhảy
xuống khỏi chiến xa chỉ huy và vào xe truyền tin
M.577 báo cáo thẳng về BTL/HànhQuân/SĐ/TQLC là đă
chiếm được Cửa Việt và đă cắm
cờ, nhưng không thể tấn công vào căn cứ c̣n
cách chừng hơn 500m được v́ đă đến
giờ ngưng bắn. Tôi hỏi tiếp vị trí của
các cánh quân khác th́ được biết cánh quân của
T/Đoàn 2 và T/Đoàn 9TQLC trong mé ruộng chỉ tiến
vượt qua khỏi Long Quang chừng 200m, như vậy
là cách chúng tôi khoảng 5km về hướng nam. C̣n cánh quân của T/Đoàn 4 TQLC th́ chỉ
đến được gần B́nh An. Như vậy th́
c̣n cách chúng tôi đến hơn 5km.
Ngay lúc này, tôi nh́n ra biển
thoáng thấy một chiếc L-20 đang bay lượn xa
trên biển và bắn 2 qủa rocket xuống biển. Tôi gọi BTL/SĐ/TQLC và hỏi th́
Đ/tá Trí bảo đó chỉ là bay ra để xác
định chính xác vị trí đă chiếm được
mà thôi.
Tôi cho Chiến xa chỉ huy của tôi
cùng với chiếc M.577 truyền tin và chiếc M.113 lùi
lại cách mé nước biển chừng 40m, báo cho các
C/Đoàn vẫn lo việc canh gác như thường
lệ, rồi cho lính pha cà phê trong C-ration (thùng lương
khô) để uống và cho lo cơm nước.
Như vậy, BCH/C/Đoàn
của tôi nằm xa nhất về hướng bắc. Lui về phía nam là
BCH/C/Đoàn 2/17TK của Đ/u Cảnh, cách nhau chửng
70m. Xa hơn chừng 100m nữa về phía nam là
BCH/C/Đoàn 3/20CX của Đ/u Nam + C/Đoản 3/18TK
của Đ/u Minh + BCH/Th/Đoàn 20CX của Th/tá Kiều cùng
với Th/tá Tiền, TĐP T/Đoàn 4TQLC và Tr/u Hiếu,
Đ/Đội trưởng ĐĐ2/TĐ4TQLC tùng
thiết cho C/Đoàn 3/18TK. Tôi bào Đ/u Nam phải cẩn
thận đề pḥng hướng nam v́ chắc chắn
c̣n lực lượng địch trong những làng mà
trước đó chúng tôi chỉ dùng tốc độ càn
lướt qua mà không tấn công.
Tóm lại, chúng tôi chỉ có 2 mặt an toàn: phía biển Đông sau lưng và
cửa biển bên phải về hướng bắc. C̣n 2 mặt tây và nam th́ đều có địch.
Nếu cuộc chiến vẫn tiếp tục th́
đường tiếp tế của chúng tôi đă bị
chặn do TQLC không tiến kịp để điền
trám các mục tiêu dọc trục tiến quân.
Dù sao thi Niềm Vui Ḥa B́nh đă
đến, tức là không c̣n chiến tranh, không c̣n bắn
giết, không c̣n phải chiếm mục tiêu này, mục tiêu
nọ, không c̣n bị tấn công, không c̣n bị
thương hay chết chóc, mà sẽ được cùng
với người thân, bạn bè thoải mái vui chơi
trong những ngày nghỉ phép, vân vân và vân vân… Tất cả
đều được diễn đạt theo nhiều cách. Kẻ th́
bộc lộ quá mức bằng cách reo ḥ, kẻ th́
thầm lặng, dấu kín trong ḷng và chỉ bộc lộ
bằng nụ cười mỉm. Mùi thuốc súng
chiến trường không c̣n lảng vảng trong bầu
trời trong sáng và êm ả của vùng biển…
Khoảng 10:15, Tr/u Kính báo có cấp
chỉ huy của địch muốn vào gặp cấp
chỉ huy trận đánh này. Tôi gọi máy báo
cho Th/tá Kiều, nhưng ông bảo là không nên gặp.
Tôi nói: “Nhưng bây giờ là Ḥa B́nh rồi th́ có ǵ phải
sợ chứ.” Ông trả lời: “Câu muốn gặp th́
gặp, nhưng phải cẩn thận.” Tôi bảo Tr/u Kính
chỉ cho người đó và một lính truyền tin
của ông ta vào mà thôi.
Khi họ đến, tôi xuống
khỏi chiến xa và đến gần anh ta (lớn
hơn tôi chừng hơn 10 tuổi), chưa kịp chào th́
anh ta tự giới thiệu là T/Đoàn trưởng
của đơn vị đang ở tuyến đối
đầu với tôi, và hỏi tiếp có phải tôi là
người chỉ huy cuộc tấn công này không. Tôi
trả lời: Đúng như vậy. (Có
lẽ anh ta ngạc nhiên khi thấy bộ mặt non
choẹt của tôi mà lại chỉ huy một lực
lượng lớn như thế. C̣n
hỏi tôi là người ở đâu. Tôi
nói ở Huế. Anh ta nói là đă vào trong
Thành nội Huế trong vụ Tết Mậu Thân. Anh ta tiếp tục hỏi tại sao tôi lại
chiếm Cửa Việt. V́ đang trong
tâm trạng vui vẻ nên tôi trả lời là tôi rất thích
nơi này v́ tôi rất thích tắm biển, nhất là
nơi nào có cửa biển. Đặc
biệt anh ta c̣n than phiền v́ sao tôi lại cho lệnh
bắn 3 chiến xa của họ. Tôi nói: v́ lúc đó
vẫn chưa đến giờ ngưng bắn. Tôi c̣n nói
với anh ta nên cho vài người không được mang
súng vào rồi đi xuống hướng nam để
đào các giao thông hào đă bị chiến xa cán lướt
xem ai c̣n sống th́ mang về. Anh ta gật đầu và c̣n
ngỏ ư mời tôi vào BCH/TĐoàn của anh ta chơi,
đưa tay chỉ vào lùm dương
cách ṿng đai bố trí của chúng tôi chừng 500m. Tôi chỉ ừ è cho có lệ. Sau
đó th́ anh ta ra về. Tôi tà tà đi bộ dọc theo mé biển đến gặp Th/tá Kiều
và kể lại chuyện này cho ông nghe. Ông
nhắc nhở tôi phải cẩn thận v́ ư đồ
của anh ta có thể chỉ là vào để biết
vị trí của BCH. Tôi chỉ nói: có thể là như
vậy, nhưng Ḥa B́nh rồi th́ lo làm ǵ cho mệt chứ.
Đến tối ngày 28/1/73, sau khi
nhắc nhở toàn bộ 4 C/Đoàn trực máy và lo canh gác
như thường lệ, thay v́ ngủ trong xe M.577, tôi
bảo lính căng ghế bố nằm bên hông chiến xa
cho mát, nghĩ rằng bây giờ đă đến lúc
phải hưởng một giấc ngủ êm ái nhất
trong đời lính và hít thở không khí về đêm
của biển, nhất là sau 1 ngày và 1 đêm vất vả
chiến đấu và không ngủ.
Trong đời, thật
chẳng ai biết được chữ ‘Ngờ’. Tôi đang ngủ say sưa th́ bổng
nhiên những tiếng nổ thật lớn khiến tôi
bừng giấc, đứng vọt dậy từ chiếc
ghế bố và phóng thật nhanh lên chiến xa chỉ huy,
nh́n quanh, những tiếng nổ và
chớp ḷe khắp nơi. Tôi biết chúng tôi
đang bị pháo. Lúc này tất cả
đều đă vọt dậy phóng lên chiến xa và M.113.
Tôi gọi các C/Đoàn th́ tất cả cũng đă lên xe và nghe báo cáo đă có mấy anh em ở các
C/Đoàn khác bị thương do bị pháo. Tôi ra lệnh
tất cả sẵn sàng ứng phó, v́ theo
kinh nghiệm, địch có thể sẽ tấn công sau
những đợt pháo.
Tôi nh́n đồng hồ: 23:25 (ngày
28/1/73). Như vậy là ḿnh bị pháo lúc khoảng 23:10. Lo
th́ cũng có lo, nhưng đạn pháo th́ giống như
“Trời kêu ai nấy dạ” (câu chúng tôi thường
đùa với nhau khi bị pháo, v́ không sao né tránh ǵ
được). Tôi tự hỏi: “Ḥa B́nh rồi th́
tại sao chúng nó vẫn c̣n pháo ḿnh. Như
vậy là vi phạm Hiệp Định rồi c̣n ǵ!”
Trên hệ thống truyền tin, tôi không nghe Th/tá Kiều lên
tiếng ǵ cả bèn chuyển qua hệ thống của
BTL/HànhQuân/SĐ/TQLC và báo cáo cũng như nêu thắc
mắc của tôi: “Hiện chúng tôi đang chịu những
cơn mưa rất nặng hạt (bị pháo dữ
dội). Như vậy là sao? Nếu chúng
tấn công th́ chúng tôi có được phép nổ súng không? Và điều này rất có thể xảy ra. Và thế th́ ḿnh có vi phạm Hiệp Định
Tôi gọi về BTL/ HànhQuân/ SĐ/ TQLC và
yêu cầu cho Pháo binh chuẩn bị để phản pháo
vào những tọa độ tôi sẽ cung cấp, hy
vọng địch sẽ v́ thế mà giảm bớt
cường độ pháo. Nhưng Đ/tá Trí
bảo là không được. Tôi
chẳng biết nói sao. Có lẽ ai cũng sợ vi phạm Hiệp Định và nếu
thế th́ số phận tương lai của cấp ra
lệnh sẽ ra sao nếu bị kết tội. Pháo của địch vẫn dồn dập
đủ loại vào vị trí của các C/Đoàn, ngoài
loại 130 ly, c̣n có cả cối 82 ly. Cũng may
chẳng có qủa nào rơi ngay trên Chiến xa M.48 hay M.113.
Tôi nh́n đồng hồ: đă là
gần 5:00 ngày 29/1/73. Thời gian trôi thật
nhanh khi người ta không cần để ư đến
nó. Tôi mừng thầm và mong cho trời sáng nhanh
hơn. Như vậy mới dễ quan sát và xoay xở
hơn. Bổng Tr/u Công gọi máy báo
địch chỉ c̣n cách tuyến của TQLC chừng
hơn 10m. Tiếp là Tr/u Kính cũng báo địch
đang tiến đến gần hơn nhưng lại
không nổ súng. Không thể chần chừ
được nữa, tôi bảo Tr/u Công cho lệnh TQLC ḅ
lui về ngang với các Chiến xa M.48 ngay. Chỉ 3
phút sau, tôi bảo Tr/u Kinh và Th/u Thăng ra lệnh cho các xa
đội bắn đạn chài và mỗi xe
chỉ cần bắn 1 hay 2 qủa tùy phản ứng
của địch. Một loạt đạn chài từ
các các đại bác chớp sáng liền nhau. Tr/u
Kính và Th/u Thăng lần lượt báo địch đă
im ĺm, không c̣n thấy lố nhố nữa. Tôi
bảo: “Phải quan sát liên tục và cẩn thận
hơn, v́ chỉ c̣n chừng 1 giờ nữa là trời sáng
rồi th́ tụi nó chẳng dám tấn công đâu.” Cũng
chừng hơn 5 phút sau th́ Tr/u Kính báo đă quan sát thấy
địch lại lố nhố nhưng h́nh như là
đang tải thương v́ chúng đang lùi lại. Tôi nói:
“Thế th́ tốt!” Nhưng vẫn thầm lo không biết
ḿnh cho lệnh bắn như thế có vi
phạm Hiệp định không. Mặc kệ! Với t́nh
h́nh hiện tại, lo nghĩ vẫn vơ
cũng vô ích. Phải tự cứu ḿnh trước thôi! Không thể để “nước đến trôn
mới nhảy”, như người xưa đă nói.
Địch vẫn pháo khắp vị trí
của các đơn vị TG, nhưng v́ lính TG đều
ở trong chiến xa và M/113, và chỉ quan sát bằng
tiềm vọng kính nên không bị ǵ. C̣n TQLC th́ đang
ở gần sát với địch nên pháo hầu như
không rơi nhiều ở tuyến này.
Trời bắt đầu sáng dần.
Tôi nh́n đồng hồ: bây giờ là 6:30. Sương mù
đă tan gần hết nên tầm quan sát xa và tốt
hơn. Tôi cũng tạm thời yên ḷng.
Tôi gọi về BTL/ HànhQuân/ SĐ/TQLC và báo cho biết
những ǵ đă xảy ra trong đêm và hỏi xem có
lệnh ǵ mới không th́ Đ/tá Trí nói: “Tạm thời th́
phải cố thủ. Sẽ có lệnh sau.”
Một điều đặc biệt là
các đơn vị Pháo binh yểm trợ cho cuộc Hành
Quân Tango hoàn toàn không phản pháo yểm trợ một viên
đạn nào, ngoại trừ thời gian trước khi
Cánh A của tôi bắt đầu xuất phát rồi th́
ngưng luôn từ đó.
Mặt trời đă lên khá
cao. Bây giờ là 8:05. Pháo
địch bổng nhiên nổ thưa dần, rồi lâu
lâu mới bay vào nổ 1, 2 qủa. Lính TG lợi dụng lúc
này nhảy ra khỏi xe nấu
nước sôi đổ cơm sấy, c̣n tôi th́ chỉ
cần cà phê nóng.
Đến khoảng 8:35 th́
pháo địch ngưng hẳn. Tất cả chúng tôi đều
thở phào nhẹ nhỏm. Tôi gọi máy cho Đ/u
Đến khoảng 9:15, sau khi nhắp
hết cà phê được pha trong chiếc lon bằng
thiếc trong xe M.577, tôi mồi điếu thuốc và hít
vài hơi sảng khoái th́ bổng nghe một tiếng
nổ lớn trên tuyến và Tr/u Kính gọi báo 1 chiến xa
M.48 của C/Đội 3/1/20CX đă bị trúng đan SS-11
(loại hỏa tiển chống chiến xa gọi là
hỏa tiển địa-địa – surface-to-surface – và
C/Đoàn chúng tôi đă từng bị bắn trong những
cuộc hành quân với NDù trước đó). Tôi vọt ra
khỏi M.577 và phóng lên chiến xa chỉ huy của tôi, ra
lệnh cho Tr/u Kính và Th/u Thăng cho lệnh từng xa
đội xả đại liên 30 ly M.73 song hành về phía địch
nhưng chỉ cầm chừng v́ phải tiết kiệm
đạn sau khi đă sử dụng nhiều trên
đường tiến quân. Th/u Thăng nói là
không thấy địch, nhưng tôi bảo vẫn cứ
bắn v́ chúng đều ở trong hầm và giao thông hào nên
ḿnh không thấy được và phải bắn từng
loạt để chúng không thể ngóc đầu lên
để bắn ḿnh. Tôi gọi luôn cho
Đ/u Cảnh dùng đại liên 50 ly trên M.113 để bắn
cầm chừng (v́ vùng tác xạ hẹp hơn do xen kẻ
và hơi thụt về phía sau các chiến xa.) Tr/u Kinh
báo cáo toàn xa đội của chiến xa đă bị
bắn đều bị thương: 1 nặng, 3 nhẹ.
Tôi ra lệnh cho M.113 chỉ huy khiêng thi thể của HS
Th́n (tài xế chiến xa của tôi đă chết trong
đêm tiến quân) đặt xuống cát rồi chạy
lên đến phía sau chiến xa bị bắn để cho
y tá băng bó và báo cáo t́nh trạng bị thương. Tôi gọi cho Đ/u
Y tá báo 3 BS bi thương
nhẹ c̣n tác chiến được, c̣n 1 BS bị ở
chân nặng phải chở về. Tôi cho lệnh chỉ chở BS bị
nặng về theo M.113. Vừa nói xong th́
1 chiến xa khác cũng bị trúng SS-11 và lại
được báo cáo thêm 2 BS bị thương: 1 ở vai
và 1 ở tay. Tôi cho lệnh y tá ở
lại băng bó tiếp.
Rồi đến 1
chiến xa của C/Đoàn 3/20CX nằm giáp với
tuyến của tôi cũng bị bắn. Đ/u
Lúc này đă là khoảng 11:00. Tôi thấy
t́nh trạng này không ổn chút nào, v́ địch chỉ
muốn diệt các chiến xa M.48 trước bằng SS-11
v́ là những hung thần chúng rợn nhất. Mà các chiến xa hiện giờ chỉ c̣n là
những mục tiêu cố định nên rất dễ
bị bắn, dù tôi đă cho các đại liên bắn
cầm chừng để ngăn chặn v́ c̣n phải giữ
lại một số đan dược cho t́nh huống
khẩn cấp có thể xảy ra trong khi chưa có
tiếp tế.
Tôi gọi thẳng về
BTL/ Hành Quân/ SĐ/TQLC báo t́nh trạng này để xin
được tiếp tế và tải thương. Đ/tá Trí nói: “Tôi đă biết t́nh
trạng hiện giờ tại đó v́ luôn theo
dỏi hệ thống nội bộ của các C/Đoàn và
BCH/Th/Đoàn 20CX kể từ lúc rời tuyến xuất
phát. Nhưng giá nào anh cũng phải cố
giữ vững tuyến. Sẽ có quân tăng
cường.” Hy vọng lại nhen nhúm trong
tôi. Tôi gọi báo cho các C/Đoàn biết
tin này.
Pháo địch không c̣n liên
tục như trước mà chỉ pháo từng đợt
vào những giờ giấc không đoán trước
được.
Điều này sẽ không có lợi cho quân ḿnh v́ lính
thường lợi dụng những lúc pháo địch
ngưng để nhảy ra khỏi xe
để nấu nướng hay cho những nhu cầu cá
nhân cần thiết rồi không kịp nhảy vào xe
trước khi pháo địch rơi xuống.
Tôi lại nh́n vào
đồng hồ. Lúc này đă là gần 15:00 giờ. Tôi bảo
lính pha cho tôi 1 xuất cà phê nữa và nhâm
nhi cùng với những điếu thuốc nối đuôi.
Đây đă là “lon cà phê” thứ 3 trong ngày
29/1/73 rồi. Ḷng tôi cứ thấp thỏm chờ
đợi tin tốt lành từ BTL/ HànhQuân/ SĐ/ TQLC,
chốc chốc lại nhảy vào chiến xa để
quan sát t́nh h́nh phía trước, rồi lại nhảy
xuống vào M.577 nhâm nhi cà phê tiếp. Lính
đưa cơm sấy và thức ăn
khô đến nhưng tôi chẳng c̣n bụng dạ nào
để ăn được.
Đến khoảng 16:30 th́ nghe Th/tá
Kiều gọi và báo tin: “BTL/ Hành Quân/ SĐ/TQLC đă dự
trù tăng cường 2 lần 2 râu (2 tiểu đoàn) cho
chúng ta, nhưng v́ biển hơi động nên không thể
nào đổ bộ vào vị trí của chúng ta được.
Tuy nhiên họ đang tính một kế
hoạch khác.” Tôi nh́n ra biển, nói: “Có thấy tăm
hơi chiếc tàu nào đâu. Biển như
thế này mà gọi là hơi động sao?” Th/tá
Kiều trả lời: “Họ nói như vậy thôi.” Dĩ nhiên, trên hệ thống này th́ các C/Đoàn
đều nghe được như thế. Thế
là hết! Hy vọng đă biến thành
thất vọng. Tôi tự hỏi: “Họ đang
cố an ủi ḿnh chăng?” Những suy nghĩ miên man của tôi lại bị
ngắt Quảng bởi một đợt pháo khác của
địch. Tôi lại phóng lên chiến xa chỉ huy
của ḿnh, tiếp tục quan sát toàn bộ t́nh h́nh.
Trời đă ngả màu
hoàng hôn. Lúc
này đă gần 18:00 giờ. Tôi gọi
máy nhắc nhở các C/Đoàn và Đ/Đội/ TQLC tùng
thiết lo việc canh pḥng cẩn mật. Để
đề pḥng địch có thể tấn công vào ban
đêm, tôi dặn ḍ các C/Đoàn trưởng: “Hảy
cẩn thận đề pḥng v́ địch có thể dùng
pháo, rồi đến đặc công, sau đó mới
tấn công. V́ thế các chiến xa M.48 phải thay phiên
sử dụng Hồng ngoại tuyến dùng để
bắn đại bác trên xe để quan sát, nhưng
chỉ trong ṿng vài phút thôi, nếu không th́ các b́nh điện
sẽ không c̣n đủ cung cấp để nổ máy
chiến xa cũng như để điều khiển
hệ thống tác xạ bằng điện
được. Tất cả đều
phải thức suốt đêm để phản ứng
cho kịp thời.”
(Trong thời gian thành lập Th/Đoàn
20CX ở Ái-Tử, mỗi chiến xa M.48 đều
được trang bị ống nḥm Hồng ngoại
tuyến để cho các trưởng xa quan sát vào ban
đêm. Nhưng sau khi mất Quảng-Trị
và Th/Đoàn được tái thành lập ở Phú Bài –
Huế để Tái chiếm Quảng-Trị th́ các
chiến xa không c̣n được trang bị loại
ống nḥm này cũng như không c̣n Cố vấn Mỹ
nữa).
Màn đêm đă buông xuống. Trong bóng
đêm, chỉ có những khoảng trống có cát là vẫn
sáng mờ. C̣n nh́n vào hướng tây th́
chỉ thấy một lằn đen kịt lô nhô tiếp
giáp với chân trời xanh đen.
Pháo địch vẫn
chỉ c̣n rơi lác đác, có lúc ngưng hẳn, rồi
lại tiếp tục nhưng cường độ không
cao. Tất cả chúng tôi
đều không dám ngủ, chỉ chợp mắt vài phút do
mệt mỏi. Những lo lắng của tôi
(và cũng của tất cả) v́ thế lại cứ
chồng chất v́ chưa nghĩ ra được cách nào
đối phó với t́nh huống hoàn toàn nằm trong
thế bị động này.
Từng giờ phút nối
tiếp trôi qua. Cứ
khoảng chừng 30 phút, tôi lại gọi các C/Đội
của tôi cũng như các C/Đoàn để nhắc
nhở, đồng thời cũng để kiểm tra
sự cảnh giác của họ. Pháo th́
vẫn pháo, lo th́ cứ lo, nhưng có lẽ có lúc tôi đă
thiếp đi trong một giấc ngủ ngắn.
Chỉ chắc chắn một điều là vào ban đêm
th́ địch chẳng thấy được chiến xa
để bắn AT-3, SS-11 hay B-41.
Dần dần, bóng đêm nhường
chỗ cho ánh sáng yếu ớt của ban mai. Tôi thức
dậy bảo lính pha cà phê và lợi
dụng thời gian ngưng pháo của địch
để nấu nước sôi đổ vào cơm
sấy. Từ trên Chiến xa chỉ huy, tôi quan sát khắp
nơi và thấy lính của từng chiến xa M.48 và M.113
phóng lên rồi nhảy xuống xe của họ trong lúc
nấu nước để đề pḥng pháo bất
ngờ rơi xuống. Điều này không
thể nào tránh được. Ông bà ḿnh thường
nói: “Dỉ thực vi tiên” thật không sai chút nào. Ai biết được cuộc chiến sẽ
như thế nào và sẽ kéo dài bao lâu nữa.
Tôi lại nhảy xuống khỏi
chiến xa, ngồi ở xe M.577
để theo dỏi báo cáo trên máy và vừa nhắp cà phê,
vừa hút thuốc, mắt nh́n đồng hồ đeo
tay.
Phút chốc mà đă 7:50 ngày
30/1/73. Tôi
tiếp tục suy nghĩ xem phải làm thế nào
để thay đổi t́nh thế này. Thế
rồi càng suy nghĩ lại càng lo, cứ thắc mắc
hoài: “Không tiếp tế, không tải thương, rồi
lại không có Pháo binh, Không quân yểm trợ. Như vậy là sao? Không lẽ
họ bỏ rơi toàn bộ anh em ḿnh?” Biết
hỏi ai đây! V́ không thể gọi về
BTL/ Hành Quân/SĐ/TQLC để lư lẽ với Đ/tá Trí.
Biết đâu ông ấy cũng đang rối trí v́
đến lúc này vẫn không có chỉ thị ǵ từ
BTL/QĐ1 hay cấp cao hơn.
Đến khoảng 9:20, trong lúc tôi
đang ở xe M.577 và nhân viên trong
chiến xa chỉ huy đang ở bên ngoài xe để
ăn cơm th́ một tiếng xẹt kèm theo một
tiếng nổ lớn. Tôi ngoái nh́n th́ thấy
chiến xa M.48 chỉ huy của tôi đang bốc khói
từ trong pháo tháp. Trên máy, tôi nghe tiếng nói của
Đ/u
Ngay lúc này, tôi đột nhiên cảm
thấy sợ hăi khi một ư nghĩ dị đoan lẽn
vào đầu óc: anten của máy truyền tin là linh hồn
của đơn vị, hay nói đúng hơn là đơn
vị trưởng. Nếu anten bị gảy hay
đứt th́ đơn vị trưởng cũng sẽ
bị tiêu đời. Tôi tự hỏi: Không lẽ ngày 28/1
là sinh nhật của ḿnh cũng là điềm gở báo
trước ngày tử của ḿnh sao? (tôi
sinh vào ngày 28/1). Rồi tôi nhớ lại một
người bạn đă nói: “Đă nói là dị đoan th́
nếu tin th́ có mà không tin th́ sẽ không có.” Do đó tôi
cố gạt ư tưởng dị đoan này, nhưng
thật không dễ chút nào.
Chứng 10 phút sau, bổng
HS Thẩm đến đưa cho tôi xem đoạn dây màu
trắng nhỏ xíu nhặt được từ phía
trước chiến xa của tôi. Tôi nói: “Đây là dây điều khiển
của loại Hỏa tiển chống chiến xa SS-11.” HS
Thẩm lại nhảy vào trong chiến xa một lúc rôi
nhảy xuống và nói: “Pháo tháp xe đă bị thủng và
lỏi hỏa tiển đă xuyên vào 2 máy truyền tin VRC-46
và VRC-47 nên cả 2 máy đều bị cháy mới bốc
khói như vậy.” Tôi bảo kiểm tra ‘núm điện
chính’ (Power switch) của bảng điều khiển
trước mặt tài xế th́ HS Thẩm nói là vẫn c̣n
hoạt động. Tôi nói: “Như vậy là xe vẫn c̣n
nổ máy được.” Và bảo lính
gở thêm 1 máy PRC-25 trong M.577 ra khỏi giá khung và
đặt vào khoang tài xế chiến xa để cho tài
xế sử dụng khi cần.
Như vậy, lúc này
địch đă dùng hỏa tiển chống chiến xa
điều khiển từ xa để diệt các cấp
chỉ huy khiến cho các C/Đoàn trưởng lo lắng
hơn. T́nh h́nh càng lúc có
vẻ càng nguy ngập nhưng tôi vẫn không báo cáo về
cho BTL/HànhQuân/SĐ/TQLC v́ biết Đ/tá Trí luôn theo dỏi trên các hệ thống chỉ huy
của các C/Đoàn và Th/Đoàn20CX.
Khoảng 10:10, trên hệ thống
nội bộ của C/Đoàn tôi bổng có tiếng
gọi Hồng Nhạn (danh hiệu của tôi) nhưng nghe
giọng nói có vẻ khác lạ. Tôi cầm máy trả
lời th́ mới biết đó là tiếng của Đ/u
Tạ-quang-Trung báo C/Đoàn 1/17CX M.41 của anh ta đang
tiến gần đến vị trí của chúng tôi, mang theo lương thực tiếp tế. Tôi liền báo cho các C/Đoàn biết để
thông báo cho TQLC tùng thiết. Tôi gọi tiếp Đ/u
Trung và hỏi trên đường đi có ǵ không và Trung nói
chỉ gặp vài loạt súng lẽ tẻ thôi nên C/Đoàn
vô sự. Tôi hỏi có tùng thiết không th́ Trung bảo là có
1 râu (1 đại đội TQLC- đó là Đ/Đội
2/ TĐoàn 2 TQLC của Tr/u Từ đức-Thọ
Khoảng 10:20, chiếc M.41 đầu
tiên đến gần vị trí tận cùng phía nam của
chúng tôi. Một đợt pháo nữa của
địch, toàn là loại 130 ly, lại bắt đầu
rơi xuống các vị trí. Tôi gọi và bảo
Đ/u Trung cứ b́nh tỉnh tiếp tục cho C/Đoàn
M.41 bố trí xen kẻ và nối thêm vào khoảng trống
c̣n lại, quay đầu xe bố trí
về hướng nam, c̣n BCH/C/Đoàn 1/17CX th́ tiến
thẳng về hướng bắc đến gần
BCH/C/Đoàn 2/17TK và nằm ở đó. Tôi
cũng báo cho các C/Đoàn cho anh em từng đợt
đến nhận lương thực tiếp tế.
Dù muốn dù không, có thêm
lực lượng tăng cường cũng khiến cho
anh em vững tâm hơn.
Nhưng tôi th́ lại nghĩ khác: pḥng tuyến vẫn
rất vững vàng, địch không dám tấn công mà
chỉ dùng pháo và súng chống chiến xa để làm tiêu
hao quân ḿnh, như vậy th́ việc tăng cường
lực lượng TG để pḥng thủ có lẽ không
có lợi lắm.
Như vậy, lực lượng TG
đang cố thủ tại Cửa Việt kể từ
11:15 trưa ngày 30/1/73 gồm:
- C/Đoàn 1/20CX gồm 12 CX M.48 + M.113 +
M.577: 14 chiếc
- C/Đoàn 3/20CX gồm 12 CX M.48 + M.113: 13
chiếc
- C/Đoàn 1/17CX gồm 15 M.41 + M.113: 16
chiếc
-C/Đoàn 2/17TK gồm 22 M.113: 22 chiếc
- C/Đoàn 3/18TK gồm 21 M.113: 21
chiếc
- BCH/Th/Đoàn 20CX gồm 5 M.113 + 2 M.48: 07
chiếc
Tổng cộng: 93 chiếc
Và Lực lượng TQLC gồm:
- ĐĐội 4/TĐoàn 2 của Tr/u
Trần-đ́nh-Công tăng phái cho Đ/u Xứng
- ĐĐội 3/TĐoàn 4 của Tr/u
Mai-văn-Hiếu tăng phái cho Đ/u
-ĐĐội 2/TĐoàn 2 của Tr/u
Từ-đức-Thọ tăng phái cho Đ/u Trung
Tổng cộng: khoảng 200
người.
Khoảng 11:00, Đ/u Trung gọi máy báo
cho tôi và các C/Đoàn trưởng khác đến M.113
của anh để lai rai v́ có mang theo
nhiều thức ăn đang chuẩn bị cho Tết.
Chờ pháo địch ngưng rơi, chúng tôi chạy
đến phóng vào xe M.113 của Trung, cùng nhau uống bia và
ăn. Đă 1 ngày 1 đêm tôi chỉ uống cà phê và ăn bánh trong thùng lương khô, không
thể nào nuốt nổi một muổng cơm sấy nào
do vừa mệt vừa lo. Giờ lại có thức ăn tươi và anh em đầy
đủ tôi mới ăn được mấy miếng.
Th/tá Kiều và Th/tá Tiền không đến.
Sau khi ăn xong, tôi dặn ḍ các C/Đoàn
trưởng và các Đ/Đội trưởng TQLC: “Anh em
phải rất cẩn thận và cố giữ vững
tuyến. Với t́nh h́nh này, tôi sẽ báo cho
Th/tá Kiều gọi xin lệnh rút quân và tôi cũng sẽ
gọi thẳng về Đ/tá Trí xin lệnh rút. Đây là lúc tinh thần anh em BS không c̣n vững và
ngay chúng ḿnh cũng vậy. Tuy nhiên không
ai trong chúng ta muốn trở thành một
Phạm-văn-Đính thứ hai (Tr/tá Tr/Đoàn
trưởng Tr/Đoàn 56/BB đă đầu hàng
địch tại Carroll năm 1971). C̣n nếu tự
ư rút quân th́ sẽ bị ra Ṭa án quân
sự và thế là ‘thân bại danh liệt’ đó! Một
điều rất quan trọng là: tất cả Chiến
xa và M.113 tuyệt đối không được nổ máy xe, v́ nếu chỉ có một xe nổ máy th́
toàn bộ sẽ nghĩ là ‘bỏ chạy’ và sẽ
chạy theo.”
Khoảng 25 phút sau, chúng tôi
đều trở về BCH/C/Đoàn của ḿnh. Tôi gọi và nói với
Th/tá Kiều liên lạc với BTL/HànhQuân/SĐ/TQLC xin
lệnh rút quân v́ nếu tiếp tục ở trong t́nh
trạng bị động như thế này th́ sớm muộn
cũng chỉ bị thiệt hại thêm mà thôi. Và ông Kiều trả lời là sẽ gọi.
Từ khoảng 12:00
giờ đến gần 14:00 giờ ngày 30/1/73, pháo
địch lại ngưng hẳn và cũng không nghe các
C/Đoàn báo cáo bị hỏa tiển chống chiến xa. Tôi lại bảo lính pha
cho tôi cà phê và vừa nhắp cà phê vừa ph́ phà thuốc,
suy nghĩ: Ư nghĩ đầu tiên khá lạc quan, tức
là, có lẽ mấy ông lớn đă thỏa thuận
với nhau để xác định giá trị của
Hiệp Định
Chiến trường
vẫn tiếp tục yên lắng. Ư nghĩ lạc quan
của tôi chiếm chỗ của ư nghĩ bi quan và tiếp
tục dâng tràn. Không lẽ ḿnh đoán
thế mà lại đúng sao? Tôi gọi BTL/ Hành Quân/SĐ/TQLC
và báo cáo t́nh h́nh và hỏi xem có tin tức ǵ mới không,
nhưng Đ/tá Trí nói là không có ǵ, c̣n nhắc nhở tôi
cẩn thận cố giữ tuyến. Có lẽ Th/tá
Kiều vẫn chưa liên lạc với Đ/tá Trí do t́nh h́nh im lắng của chiến
trường trong mấy giờ liên tục.
Đến khoảng 15:05, bổng có
một tiếng nổ lớn từ trên tuyến của
C/Đội M.48 của Th/u Thăng và tôi nghe ông báo là 1 CX
đă bị bắn bằng AT-3, tiếp đến là pháo
130 ly của địch rơi dày đặc và dử
dội trên toàn vị trí của chúng tôi. Tôi
bảo Th/u Thăng báo cho tôi biết chi tiết, nhưng ông
bảo là không c̣n liên lạc được. Như vậy là hệ thống điện
của CX đă bị bắn hỏng. Tôi ra lệnh
cho Tr/u Kinh và Th/u Thăng cho dùng Đại liên 30 ly M.73 song
hành bắn quét rộng phía trước rồi cho M.113
chỉ huy chở y tá phóng lên chỗ chiến xa bị
bắn dưới cơn mưa pháo của địch.
Chứng 10 phút sau mới nghe báo cáo toàn bộ nhân viên xa
đội 4 người đều bị thương,
kẻ ở chân, kẻ ở tay. Chiến xa này đă bị tê liệt toàn bộ
hệ thống điện. Tôi ra lệnh: “Nhân viên nào
trong xa đội c̣n leo lên chiến xa
được th́ dùng cuộn dây mang theo leo vào xe, cột
chặt vào cần c̣ tay của đại bác rồi
thả lần dây ra khỏi pháo tháp, kéo xuống phía sau
chiến xa. Sau đó tất cả đều nằm vào
dưới lườn chiến xa để tiếp
tục quan sát phía trước. Chờ khi nào
địch tấn công th́ giật kéo dây c̣ bắn
đạn chài đă nạp sẵn. Rồi leo lên nạp đạn tiếp và nhảy
xuống. Như vậy th́ an toàn hơn.”
Chỉ phải như vậy thôi, v́ không có
nhân viên thay thế. Tôi bảo Th/u
Thăng ra lệnh cho các xa đội bên phải và bên trái
chú ư yểm trợ cho chiến xa đó.
Với t́nh h́nh hiện tại, một
lần nữa tôi lại phải nhắc nhở các
C/Đoàn bắn đại liên 30 và 50 ly rà quyết cầm
chừng phía trước. (Không thể sử
dụng đại bác khi không nh́n thấy mục tiêu phù
hợp).
Bây giờ đă là gần
17:00 giờ, cũng gần hết ngày 30/1. Như vậy, chúng tôi
đă chịu pháo và đạn chống chiến xa của
địch 2 ngày và gần 2 đêm rồi. Riêng
C/Đoàn của tôi bị tổn thất nhiều nhất
do địch đặt trọng tâm vào đơn vị
nằm ở tuyến đầu, xa nhất về
hướng bắc. Và đă có 4 CX M.48 bị
bắn AT-3 và SS-11 (2 của C/Đội 3/1/20CX + 1 của
C/Đội 1/3/20CX + chiến xa của tôi). Có 9 HSQ và BS bị thương (1 nặng + 8
nhẹ -vẫn c̣n chiến đầu trên tuyến.
Chưa nói đến thi thể của HS Th́n – tài xế
chiến xa của xe tôi chết trong
đêm tiến quân ra Cửa Việt)). Điều
đặc biệt là không có M.48 hay M.113 nào bị cháy do
bị bắn (chỉ không c̣n nổ máy hay liên lạc
được nữa mà thôi). Nhờ vậy mà tinh thần
anh em cũng không bị sa sút nhiều.
Lúc này tôi không muốn
gọi các C/Đoàn báo cáo tổn thất v́ nếu làm
thế sẽ gây hoang mang và lo lắng thêm cho tất cả. Tôi lại gọi cho Th/tá
Kiều nhắc ông xin lệnh rút lui, nhưng h́nh như ông
không dám. C̣n tôi th́ vẫn c̣n do dự. Giá
nào th́ trời cũng sắp tối và như thế th́
bớt bị đạn chống chiến xa hơn. C̣n pháo địch th́ như ‘cơm bữa’
rồi, lo lắng cũng vô ích. Tr/u Kính
và Th/u Thăng thỉnh thoảng lại gọi tôi hỏi
xem có lệnh ǵ khác không. Tôi đă đoán
biết tâm trạng của họ, nhưng chỉ bảo họ
cố gắng giữ tuyến, hy vọng t́nh h́nh sẽ
chuyển biến tốt. Phải nói
như vậy thôi, trong khi tâm trạng của tôi không
tốt chút nào và tôi nghĩ rằng tất cả anh em các
cấp cũng thế hoặc c̣n nản hơn.
Rồi màn đêm lại
buông xuống. Một
đêm nữa sắp đến và tất cả sẽ ra
sao đây! Như một thói quen của một người
lính đă từng lăn lộn trên
chiến trường của vùng Hỏa tuyến, tôi
lại gọi nhắc nhở các C/Đoàn cẩn thận
và chịu khó thức để kịp đối phó ư
đồ của địch. Cũng may, với chiến
xa M.48, nguồn năng lượng của 6 b́nh
điện trong xe tương đối dồi dào, có
thể đă chịu nổi 2 ngày và gần 2 đêm mà hao
hụt không nhiều, v́ các máy truyền tin và hệ
thống tác xạ đại bác cũng như đại
liên 30 ly M.73 song hành đều cần có điện mới
sử dụng nhanh được (dĩ nhiên là vẫn có
thể sử dụng các loại súng bằng tay, nhưng
máy tuyền tin th́ không được). Ngoài ra, vào ban đêm
th́ phải dùng Hồng ngoại tuyến trên xe
để quan sát. Rồi đạn dược dành cho
đại liên 30 và 50 ly th́ cũng đă gần cạn
kiệt, dù các đạn đại bác vẫn c̣n, nhưng
đạn chài (canister) chống biển người th́
số lượng cũng hạn chế thôi. Hết lo cái
này đến lo cái nọ để t́m cách giải
quyết dự pḥng! Có lẽ nhờ thế mà tôi không c̣n
suy nghĩ vẫn vơ khiến ḿnh lo
lắng, sợ hăi.
Tôi nằm nghỉ trên xe
M.577, tai luôn lắng nghe những động tỉnh trên các
hệ thống truyền tin. Đến
khoảng 21:00 giờ th́ Tr/u Kinh và Th/u Thăng báo thấy
địch dàn hàng ngang chuẩn bị tấn công chúng tôi,
khoảng cách chừng 70m. Tiếp
đến th́ Đ/u
Tr/u Kính lại báo thêm là địch
chỉ c̣n cách từ 40 đến 50m thôi, cứ tiến
gần chúng tôi nhưng lại không nổ súng. Không cần
suy nghĩ, tôi ra lệnh: “Nếu tụi nó đến
gần trong khoảng 40m th́ bắn đạn chài ngay,
tiếp đến là sử dụng các loại súng
đại liên.”
Pháo 130 ly của
địch vẫn rơi đều trên khắp vị trí
của chúng tôi, nhưng vào lúc này th́ hầu như không ai c̣n
để ư đến, v́ đang phải lo đối phó
với t́nh huống nguy hiểm trước mắt.
Đến khoảng 21:30, loạt đan
chài từ các đại bác của chiến xa M.48 nổ
rền, kèm theo từng loạt
đại liên. Và phía địch cũng bắt đầu
nổ súng nhưng rất yếu ớt, v́ không chịu
nổi hỏa lực của chúng tôi. Tr/u Kính báo cáo:
“Đợt này ngả xuống th́ chúng dàn hàng ngang
đợt khác.” Tôi nói: “Cứ b́nh tỉnh. Tụi nó không
chịu nổi đạn chài của ḿnh đâu! Nhưng phải chờ chúng đến đúng
tầm th́ mới tác xạ!”
Phía C/Đoàn của Đ/u
Bây giờ đă gần 23:00. Bổng
nhiên tiếng súng im bặt. Toàn bộ các đơn vị
đều không bị tổn thất ǵ cả. Tất cả báo cáo đợt tấn công thứ
hai của địch đă tiêu tùng và không c̣n thấy
động tỉnh ǵ nữa. Tôi chỉ
nhắc nhở như thường lệ v́ có thể
sẽ có những đợt tấn công khác. Riêng Tr/u Công th́ tôi bảo phải chú ư hơn
để diệt những tên địch c̣n sót có thể
ḅ vào sát các chiến xa cũng như ngăn ngừa
địch sử dụng những toán đặc công
cảm tử.
Tiếng súng th́ không c̣n, nhưng tiếng
nổ của 130 ly vẫn c̣n lai rai.
Vào ngồi lại trong xe
M.577, tôi miên man suy nghĩ: vừa mong cho trời nhanh sáng
để địch không c̣n dám tấn công v́ quá lộ
liểu; vừa mong cho trời chậm sáng để
địch không thấy rơ các chiến xa M.48 để
bắn AT-3 hay SS-11. Đúng là mâu thuẩn!
Đến khoảng 2:15
ngày 31/01/73 th́ đột nhiên tiếng 130 ly nổ dồn
dập hơn. C̣n có những tiếng nổ nhỏ hơn
của cối 82 của địch. Tiếp
đến th́ Tr/u Kính và Th/u Thăng lại báo địch
đang từng cụm ḅ vào. Tôi hỏi
Đ/u
Chỉ khoảng 10 phút sau
th́ tiếng đại bác của chiến xa và đại
liên nổ rền. Với loại đạn đại bác chống
biển người th́ địch dù đông bao nhiêu
cũng không thể tràn qua tuyến pḥng thủ của chúng
tôi. Đợt trước ngả
xuống th́ lớp sau lại tiến lên, nhưng
địch vẫn chẳng tiến được
bước nào. Th/u Thăng c̣n báo 2 tên địch ḅ
vào sát một chiến xa của C/Đội và định leo lên th́ bị TQLC tùng thiết bắn
hạ ngay.
Tiếng nổ của các loại súng
rền vang trong khoảng hơn 15 phút rồi dần
giảm bớt. Lúc này đă gần 3:00. Không
cần các C/Đội và C/Đoàn báo cáo, tôi cũng biết
địch đă không c̣n tấn công nữa. Chúng tôi vẫn không bị thiệt hại ǵ.
Tuy nhiên, tinh thần anh em cũng có phần giảm sút, và
ngay bản thân tôi cũng càng thêm lo lắng v́ đạn
dược dùng cho các loại đại liên trên chiến xa
M.48 và M.113 cũng như của súng cá nhân của TQLC tùng
thiết đang cạn kiệt dần, chưa nói
đến sự giảm sút về sức lực sau
hơn 2 đêm không chợp mắt. Tôi chỉ c̣n cách
gọi nhắc nhở các C/Đoàn mà thôi và cũng không
cần báo cáo về BTL/HànhQuân/SĐ/TQLC v́ chắc họ
cũng đang theo dỏi nhưng không
biết phải cho lệnh ǵ nữa.
Chỉ hơn 30 phút sau, khoảng 3:40,
tiếng đại bác và đại liên của chúng tôi
lại nổ rền một lần nữa. Địch
lại tấn công lần thứ 3 trong đêm. Chỉ khác là lần này th́ mức độ
tấn công liên tục hơn. Súng nổ
rền một chốc rồi lại giảm bớt
rồi lại nổ rền. Quân
địch, lớp này ngả gục lại đến
lớp khác. Cho đến khi lớp
thứ tư ngả xuống, chúng mới chịu ngưng.
Tôi đoán biết phía địch đă
tổn thất không nhỏ, mà chẳng thể nào phá
thủng pḥng tuyến của Chiến xa M.48
được. Tôi không gọi mà chỉ theo dỏi trên máy các C/Đội của tôi
và của các C/Đoàn. Đặc biệt là hướng
pḥng thủ (hướng nam) của C/Đoàn 1/17CX M.41
của Đ/u Trung th́ lại không bị tấn công do
địa thế phía trước rất trống
trải, chỉ là cát, không mấp mô những ụ cát và
cũng không có những bụi cây nhỏ, c̣n cách xa ven làng Hà
tây đến khoảng 400m.
Đồng hồ đeo tay
của tôi đă chỉ 4:35. Nhận
định t́nh h́nh, tôi đoán địch thế nào
cũng cố chọc thủng pḥng tuyến của chúng tôi
để tràn ngập. Nhưng trời cũng sắp
sáng rồi, không biết có lợi hay có hại đây! Ḷng tôi cứ hoang mang v́ không nghĩ ra
được cách nào đối phó với ư đồ
kế tiếp của địch.
Thế rồi thời gian
cứ trôi qua. Pháo địch cũng giảm bớt và ngưng
hẳn. Lúc này đă là 7:05 ngày 31/01/73.
Sương mù đă tan hết từ lâu nhường
chỗ cho ánh nắng ban mai. Tôi leo lên
chiến xa M.48 chỉ huy quan sát kỷ toàn cảnh một
lần. Phía trước mặt chúng tôi, quang
cảnh trông hầu như không có chuyện ǵ xảy ra trong
đêm ngoại trừ một số bụi cây nhỏ
đă bị trốc gốc và một số đụn cát
đă bị bắn banh ra. Có lẽ
địch đă tải lính bị chết và bị
thương trong đêm. Thật sự,
tôi không thể đoán ra điều ǵ sẽ xảy ra.
Đến khoảng 7:40, tôi nghe máy
gọi Hồng Nhạn và nhận ra tiếng của Binh 1
Thạch Minh, tài xế xe jeep của tôi.
Tôi cầm máy, bảo: “Hảy qua số nhà cũ!” (đây là tần số riêng để tôi liên
lạc về với gia đ́nh khi cần). Binh 1 Minh nói: “Ở
Huế, người ta đă loan tin rằng toàn bộ quân
ḿnh ở Cửa Việt đều đă bị bao vây,
không ai về được cả. Chị
rất lo lắng nên bảo em ra Tiền cứ liên lạc
với anh.” Dù trong ḷng đang lo lắng, tôi vẫn
điềm tỉnh trả lời (v́ biết chỉ hai
mươi mấy ngày nữa là vợ tôi đi sinh, nên không
muốn gây lo lắng cho bà trước khi sinh):
“Đừng nghe tin đồn bậy bạ. Anh
vẫn b́nh yên. Nói với chị chuẩn bị
đồ ăn mang ra cho anh và bạn bè
lai rai. Khi nào anh gọi th́ mang ra.” Đúng
là chết đến nơi rồi mà vẫn c̣n nói xạo!
Tôi buông máy nhảy ra
khỏi M.577 nh́n ra phía trước th́ thấy số anh em
bị thương trước đó đang d́u nhau ḷ c̣
đi về phía BCH/C/Đoàn của tôi. Tôi bảo anh em lên và
tiếp d́u họ về. Thấy vẻ
mặt của họ, ḷng tôi thật xốn xang, nhưng
biết làm sao đây. Sau khi y tá thay băng và chích
thuốc cho họ xong, tôi nói: “Với t́nh h́nh này th́ anh em
cũng sẽ chết và tôi cũng sẽ chết. Chỉ
có một con đường sống mà thôi. Đó
là tiếp tục chiến đấu. Anh em phải
cố trở lên tuyến và làm theo
những ǵ tôi đă hướng dẩn hôm qua. Tụi nó sẽ không làm ǵ được ḿnh
đâu. C̣n nếu ở lại
BCH/C/Đoàn th́ không c̣n ai sử dụng đại bác trên
chiến xa của anh em và thế th́ pḥng tuyến sẽ
bị thủng. Lúc này, lời tôi nói là
lời khuyên chứ không c̣n là lệnh nữa. Tùy anh em suy nghĩ. Không thể dùng xe M.113 đưa anh em lên tuyến
được v́ tất cả các xe đều không
được nổ máy.” Tôi không ngờ được
rằng chỉ trong ṿng không đến 1 phút, tất cả
các anh em đang bị thương, có 2 người bị
thương đến 2 lần, đều nhỏm
dậy d́u nhau bước hướng lên tuyến. Tôi
buồn bả nh́n theo, tràn đầy
khâm phục, thầm nói: họ mới đúng là những
anh hùng thật sự.
Tôi lại nh́n đồng hồ: đă
8:20 (ngày 31/1/73). Bổng một tiếng nổ vang lên
từ phía tuyến của C/Đoàn 3/20CX, và tiếng
của Đ/u
Tôi lại leo lên
chiến xa của tôi để quan sát. Lúc này
pháo địch chỉ rơi rất thưa thớt.
Chỉ khoảng 3 phút sau th́ tôi thấy một vệt sáng
xẹt vào hướng về BCH/C/Đoàn 1/17CX M.41 và trúng
ngay vào chiến xa chỉ huy của Đ/u Trung, tiếp
đến là 2 Binh sĩ phóng ra từ trong chiến xa. Tôi
vội nhảy xuống vào xe M.577
gọi Đ/u Trung th́ nghe được tiếng của
anh báo là xe bị bắn nhưng lúc đó anh đang ở
trong xe M.113. Nghe thế, tôi cũng yên ḷng
phần nào. Nhưng nổi lo sợ của tôi lại
càng tăng khi chợt nghĩ đến viêc địch
đang và có thể sẽ dùng toàn bộ súng chống
chiến xa các loại để tiêu diệt chúng tôi. V́ không
thể tấn công bằng bộ binh hay thiết giáp
được, địch sẽ sử dụng chiến
thuật này.
Và tôi đă đoán không sai. Chỉ chưa đến 8 phút sau th́
một qủa đạn chống chiến xa nữa bay vào
trúng vào một xe M.113 của
BCH/Th/Đoàn20CX. Tôi vội nhảy lên chiến xa của tôi
để quan sát và thấy được t́nh trạng
hổn loạn của đám lính của xe
M.113 đă bị bắn tranh nhau chạy leo vào các xe M.113
khác của BCH nằm cạnh đó. Tôi
gọi ngay cho Th/tá Kiều và nói ông gọi về BTL/ HànhQuân
/SĐ/ TQLC xin lệnh cho rút quân. Và chỉ 2 phút sau, ông
báo: “Lệnh phải cố thủ. Không
được rút quân v́ đây là mục tiêu của tonton
(Tổng Thống) và chỉ có tonton ra lệnh rút th́ mới
được rút quân.”
Địch đă hầu như ngưng
pháo, và chỉ sử dụng các loại súng chống
chiến xa mà thôi. Và chiến thuật này đă có hiệu
qủa v́ vừa gây thiệt hại cho Thiết giáp vừa
khiến cho tinh thần của các lực lượng
đang pḥng thủ sa sút.
Tôi lại nh́n đồng hồ: 8:45. Tôi rất muốn ra lệnh rút quân nhưng
lại không dám. Tử thần cứ
như lảng vảng trước mắt. Đang lúc rối trí th́ lại nghe một
tiếng xẹt và thấy chiến xa M.48 chỉ huy của
Đ/u
Tôi tức tốc bảo HS Thẩm lên
chiến xa và tôi cũng cho mang 1 máy PRC-25 vào khoang
trưởng xa để liên lạc, đồng thời
cho khiêng thi thể của HS Th́n (tài xế chiến xa cũ
của tôi) lên M.577. Tôi nh́n quanh, tất cả những
loại xe c̣n nổ máy được đă chạy
hết, trên tuyến của tôi chỉ c̣n lại 4 chiến
xa M.48 đă bị bắn trước đó c̣n nằm
tại chỗ. Tôi đang định ra lệnh cho
BCH/C/Đoàn của tôi bắt đầu chạy th́
thấy cách tôi chừng 30m, các anh em đă bị
thương đang cố d́u nhau chạy bộ về. Tôi
tức tốc ra lênh cho M.113 và M.577 thuộc BCH/C/Đoàn
của tôi phóng đến đón họ vào hết trong 2 xe và ra lệnh: “M.577 sẽ chạy song song
phía bên trái chiến xa của tôi (tức là sát mé nước
biển) để được che chắn v́ xe này không
có trang bị súng. Xe M.113 sẽ chạy sau tôi chừng 20 đến
30m và quay súng đại liên 50 và 30 ly về phía bên phải
và bắn cầm chừng khi chạy ngang qua các làng dọc
biển. Tất cả đều phải
phóng rất nhanh.”
Lúc này tôi không c̣n suy nghĩ ǵ nữa
ngoại trừ việc ra lệnh cho HS Thẩm, tài xế
chiến xa của tôi, xe M.577, và M.113 c̣n lại của tôi
khi cần mà thôi. Trên đường về
tôi c̣n thấy chiến xa M.41 của Đ/u Trung bị
bỏ lại. Tôi phải phóng khoảng gần 500m
mới hết ranh giới ṿng đai
pḥng thủ của chúng tôi, và tôi mới thấy lính TQLC, v́
không kịp leo lên xe của các C/Đoàn, đang chạy
bộ về hướng nam, nhưng cách xa tôi về phía
tây chừng 200m. Tôi không thể nào dừng
lại để đón họ được, dù lúc này tôi
nh́n lại th́ tuyến vẫn chưa bị địch
chọc thủng vào. Có lẽ những
chiến xa M.48, M.41 và M.113 đă bị bắn tê liệt c̣n
nằm lại khiến địch nghi ngờ chúng tôi
đang chuyển một số quân qua hướng khác.
Mấy cụ thường dạy:
“Tấn công th́ nên đi sau, c̣n chạy th́ nên chạy
trước” thật không ngoa chút nào. V́ tôi chạy sau
một khoảng thời gian, có lẽ chừng 15
đến 20 phút, do vị trí ở xa nhất về hướng
bắc và c̣n phải đón anh em bị thương từ
tuyến chạy về, nên địch c̣n nằm ở các
làng dọc biển có thời gian chuẩn bị đón bắn
chúng tôi. Súng địch từ trong làng bắn
ra liên tục. Dọc đường, tôi c̣n thấy
rơ 2 tên địch ngang nhiên đứng giang chân kê B-41 lên vai
định bắn vào chúng tôi, nhưng đại liên 30 ly
bên hông M.113 đă quạt ngả chúng. (chiến
xa M.48 chỉ huy của tôi th́ không c̣n bắn ai
được nữa sau khi bị bắn 2 lần,
nhưng tôi vẫn không rời nó được)
Tôi nh́n địa h́nh và đoán ḿnh đă
vượt qua được chừng 5km. Tôi gọi báo cho
xe M.113 biết sắp đến
tuyến của quân bạn rồi, v́ không c̣n thấy trong
làng bắn ra, và ra lệnh ngưng tác xạ. Chỉ
chừng 15 phút sau, tôi đă thấy phía trước lố
nhố rất nhiều lính bạn đang đứng sát mé
biển trông về hướng bắc. Khi chiến xa tôi
đến, họ reo ḥ: ‘Đ/u Xứng đă về
rồi! Đ/u Xứng đă về rồi!”.
Thở phào nhẹ nhỏm,
tôi ra lệnh cho tải thương ngay những anh em
bị thương và đưa thi thể HS Th́n về
Bệnh viện. Tôi
bảo Tr/u Kính kiểm tra quân số về được
th́ được biết c̣n thiếu B1 Hoàng-Hoàng (tài
xế, đă chết ngay trong chiến xa vào giờ phút
cuối nên không kịp mang theo về, c̣n
số chiến xa M.48 th́ tôi đă thấy tại tuyến
nên đă biết được.)
Sau đó, tôi lại leo
lên chiến xa của ḿnh đang hướng đầu
về phía biển, ngồi xuống phía trước ngang
với nắp tài xế, nh́n ra biển. Trời se lạnh
v́ chỉ c̣n mấy ngày nữa là Tết. Tôi bảo lính
đưa cho tôi chiếc mền mỏng thường
đắp, rồi quàng lên hai vai, cố h́nh dung ra một
người lính của ḿnh đă hy sinh và bị bỏ
lại. Một cái tên rất khó quên. Họ là Hoàng và tên cũng là Hoàng. Và cũng suy nghĩ không biết phải nói ǵ khi
Đ/tá Trí hỏi tại sao lại chạy về.
Chừng 20 phút sau, Đ/u
C̣n về TQLC th́ chỉ có 3 Ban Chỉ Huy
Đ/Đội và BCH của Th/tá Tiền (đă ở
sẵn trên các M.113 chỉ huy của các C/Đoàn) cùng
một số th́ đă nhanh chân kịp leo
lên M.113 mới về được. Số
c̣n lại th́ hoặc chết hoặc bị bắt
sống phải trên 100 người.
Ngay lúc này, lính đến báo với tôi là
xe jeep của tôi đă ra đến, mang
theo đồ ăn do bà xả tôi chuẩn bị. Tôi
lại nh́n đồng hồ: đă 10:10 sáng ngày 31/1/73. Binh
1 Minh đă bày hết mọi thứ ra trên nắp máy xe jeep. Thế là chúng tôi đến ăn uống lai rai. Có cả
Đ/u Trung, Tr/u Nga, Tr/u Lân của C/Đoàn 1/17CX M.41 và vài
sĩ-quan các C/Đoàn nữa. Mỗi người
chỉ nhấm nháp được 2,3
miếng là hết thức ăn, rồi chỉ nhâm nhi bia,
nhưng niềm vui thoát được nguy hiểm đă
tràn ngập tâm hồn.
Sau đó, Tr/tá Tá đến
chúc mừng tôi. Tôi nói:
“Chắc tôi phải về nhà nghỉ vài ngày. Việc
lảnh chiến xa bổ sung và sửa chửa xe bị
hỏng đă có Tr/u Điệp (C/Đoàn phó của tôi) lo.”
Và ông đồng ư. Tôi vào BTL/ HànhQuân/ SĐ/ TQLC
gặp Đ/tá Trí. Ông bắt tay tôi
và nói: “Tôi cứ ngỡ cậu không về được
chứ. Nhưng theo dơi trên máy vẫn c̣n
nghe tiếng của cậu nên tôi vẫn hy vọng. Chúc mừng!” Tôi cảm ơn và cảm
thấy yên ḷng v́ không nghe ông hỏi han ǵ
về việc bỏ vị trí chạy về.
Trước khi lên xe
jeep về nhà, tôi gọi Đ/u
Cuộc Hành Quân Tango đă
kết thúc. Kể từ
lúc Cánh A – Nổ lực chính- của tôi vượt
tuyến xuất phát và C/Đoàn tôi đă đến Cửa
Việt đầu tiên cho đến khi tôi là người
trở về cuối cùng là 4 ngày + 4 đêm + khoảng 3
giờ 30 phút.
Ngang qua căn cứ Ḥa Mỹ, tôi
tạt vào dặn ḍ Tr/u Điệp những việc
cần làm, nhất là phân phối cho anh em đi phép, rồi
lên xe tiếp tục về Huế nghỉ ngơi
để ngày hôm sau c̣n vào Bệnh viện thăm anh em bị
thương và kiểm tra xem thi thể của HS Th́n đă
được chuyển về quê nhà trong Nam chưa.
Vậy là tôi được nghỉ 3
ngày và ăn Tết tại nhà ở
Huế, quá đầy đủ đối với một
người lính tác chiến. Sau đó, tôi
trở lại đơn vị tại tiền cứ
tại Ḥa Mỹ.
Khoảng 4 ngày sau, vào lúc
gần trưa, tôi đang ở trong văn pḥng C/Đoàn
trưởng th́ nghe có tiếng máy bay trực thăng. Tôi ra ngoài nh́n th́ biết
ngay là trực thăng của Ch/tướng Bùi-thế-Lân
(TL/SĐ/ TQ LC). Tôi nghĩ rằng ông ghé
xuống BCH/Th/Đoàn 20CX nên chẳng quan tâm ǵ. Không ngờ, chỉ mấy phút sau th́ tiếng
trực thăng đáp xuống vang lên rất gần, tôi
nh́n ra và thấy trực thăng đă đáp xuống
khoảnh đất trống trong vị trí của
C/Đoàn tôi. Tôi vội vả bước ra, chẳng
kịp nai nịt súng ống ǵ cả, th́ đă thấy
Ch/tướng Lân và Tr/tá Nguyễn-kim-Để bước
vào. Tôi chào và lúng túng kéo 2 chiếc ghế salon
đóng bằng két đạn bằng gổ mời họ
ngồi và kêu lính gọi nước uống từ Câu
lạc bộ Th/Đoàn. Nhưng ông Lân khoác tay bảo không cần. Ông ngồi xuống và
mỉm cười nói: “Bây giờ cậu muốn
được thưởng ǵ đây? Muốn thăng
cấp Thiếu tá hay nhận Bảo Quốc Huân
Chương?” Tôi chẳng biết trả
lời sao v́ mọi chuyện xảy ra quá đột
ngột. Tôi chỉ nói được: “Thưa
Thiếu tướng, đơn vị tham chiến gồm
4 C/Đoàn và thêm 1 C/Đoàn tăng cường nữa. Và chúng tôi đă tự ư rút về.”
Ch/tướng Lân nói: “TOC (Trung tâm Hành Quân) đă theo dỏi hệ thống truyền tin
nội bộ của các đơn vị suốt cuộc
hành quân. Cậu đă có kế hoạch và
chỉ huy toàn bộ 4 C/Đoàn hoàn thành nhiệm vụ.
Giai đoạn sau th́ không tính.” Tr/tá
Để xen vào: “Xin Thiếu tướng đề
nghị thăng cấp Thiếu tá mặt trận cho
Đại úy Xứng. Như vậy th́ cụ thể
hơn.” Và Ch/tướng Lân nói: “Như vậy cũng
tốt. Chúc mừng cậu trước!”
Ông đứng dậy bắt tay tôi. Tôi chỉ cảm ơn và mỉm cười.
Chỉ trong khoảng 15 phút sau, tôi tiển ông
và Tr/tá Để lên trực thăng bay luôn. Khi trở
lại, tôi thấy Tr/tá Tá, nai nịt gọn gàng
bước đến, hỏi tôi: “Ông Tướng
xuống C/Đoàn anh có nói ǵ không?” Tôi nói dối: “Ông chỉ
ghé xuống thăm và hỏi t́nh h́nh C/Đoàn mà thôi.” Và sau này ai hỏi, tôi cũng chỉ nói như
vậy.
Chỉ khoảng hơn 2 tháng sau th́ tôi
(sĩ-quan duy nhất được thăng cấp)
được mang cấp bậc Thiếu tá (thăng
cấp đặc cách mặt trận) do SĐ/TQLC
đề nghị.
Tôi chỉ đưa ra một Tổng
kết tương đối chính xác của Lực
Lượng Tấn Công Chính trong cuộc Hành Quân Tango như
sau:
►Địch:
1- Nhân mạng: 1 bị bắt sống. Chết và Bị thương khoảng trên 300 trên
đường tiến quân của tôi và trong các loạt
tấn công vào vị trí pḥng thủ của các C/Đoàn
tại Cửa Việt.
2- Quân dụng: 3 T.54 hay T.59 bị bắn
tê liệt
►Bạn (Lực Lượng Tấn
Công Chính):
1- Nhân mạng:
- Thiết giáp: 2 chết (1 bị bỏ
lại Cửa Việt) khoảng 30 bị thương
(trong đó có 2 sĩ-quan của Cánh A của tôi + 1 SQ
của BCH /Th/Đoàn20CX)
- TQLC tùng thiết: Chết và Bị
thương khoảng 30. Bị bắt sống khoảng
trên 100.trên đường tháo chạy
2- Quân dụng: 6 CX M.48 (4 của Cánh A và 2
của Cánh B); 1 CX M.41; 5 M.113 bị bắn tê liệt và
bị bỏ lại tại Cửa Việt. Không
có loại nào bị cháy.
Tổng cộng: 12 xe
các loại.
- 3 CX M.48 bị bắn hư hỏng
nhưng vẫn chạy về được.
►Phần đất Lực
Lượng Tấn Công Chính đă tấn công càn
lướt và TQLC theo sau đă
điền trám được: hơn 5km (đến
gần B́nh An).
►Riêng về Kết
qủa của các T/Đoàn TQLC th́ tôi không rơ.
Mượn Tựa đề và Lời
Mở đầu của Th/u Đặng-văn-Quang, tôi
đă viết lại những hồi ức, mà lẽ ra
đă muốn giấu kín trong ḷng và giữ làm kỷ
niệm cho quăng đời lính của ḿnh, về Trận
đánh Cửa Việt với toàn bộ sự thật,
(nói là toàn bộ sự thật th́ không đúng hẳn v́:
thứ nhất, ngoài giờ giấc ngưng bắn là 7:57
ngày 28/1/73, các số giờ khác có thể có sự chênh
lệnh về số phút nhưng không sai lệnh nhiều.
Thứ hai, có một số chi tiết tương
đối không quan trọng mà, v́ tế nhị, tôi không tiện
nêu ra v́ muốn giữ lại những t́nh cảm rất
đáng trân trọng của anh em thuộc cả 2 binh
chủng đă dành cho tôi sau 36 năm dài dằng dặc)
chỉ với mục đích xin dùng bài viết này thay cho:
♦ Ba nén nhang cắm vào trước
mộ của HS Th́n, tài xế chiến xa chỉ huy của
tôi, đă hy sinh trong đêm tiến quân ra Cửa Việt và
đă phải được gói chặt trong poncho (áo
mưa của lính) suốt hơn 3 ngày liền, nghe thêm
tiếng pháo nổ đạn bay cũng như ḥa quyện
linh hồn ḿnh với niềm vui và nổi lo của
đồng đội trong cuộc chiến khốc liệt
nhưng bế tắc này.
♦ Ba nén nhang cắm vào trước
chiếc chiến xa M.48 của C/Đội 3/1/20CX do Binh 1
Hoàng- Hoàng làm tài xế và đă hy sinh anh dũng, yên nghỉ
ngay trong khoang tài xế chiến xa của ḿnh tại pḥng
tuyến Cửa Việt.
Xin cầu nguyện cho linh hồn hai em
ở thế giới bên kia siêu thoát và
cảm thấy thanh thản hơn, nếu đọc
được bài viết này.
Bài viết này cũng để thay
lời cảm ơn
• Th/u Đặng-văn-Quang,
C/Đội trưởng C/Đội 3/1/20CX, đă bị
thương ngay sau khi đă đánh tan tuyến chặn
đầu tiên và kiên cố nhất của địch.
• Th/u Nguyễn-văn-Sa, C/Đội
trưởng C/Đội 1/3/20CX, được tăng
phái cho tôi, đă bị thương nặng trên
đường tiến quân và sau đó phải giải
ngủ.
• Tr/u Tống-huy-Kính, người đă
cùng tôi vượt qua suốt chặng đường
đầy cam go tiến chiếm Cửa Việt.
Kỵ
Binh Đặng Hữu Xứng