Songthy

Nỗi Lòng Người Mẹ

Trời đã vào tháng tư, một chút u buồn chợt đến.  Hôm đó, ngày lễ Vu Lan, khách thập phương viếng chùa thật đông.  Trên nền trời bầy chim thong thả bay về tổ.  Cảnh chùa cho tôi cảm giác bình an khi thấy bức tượng Phật Quan Âm hiền lành dưới ánh nắng chiều, dưới chân là dòng suối với tiếng nước róc rách.  Tôi rảo bước về phía chánh điện và thoáng để ý đến người đàn bà mặc áo lam đang quét lá vì khuôn mặt trông quen quen.  Như linh tính chị ngẩng mặt nhìn tôi, một thoáng suy nghĩ, chị mĩm cười:

-  Lan, không nhìn ra chị sao?

Tôi nhận ra chị Mai.  Làm sao tôi quên nụ cười của chị.  Lúc nào cũng mủn mĩm như muốn giữ chút gì riêng tư cho mình.  Ánh mắt đó, rạng rỡ, nhưng không che nỗi u buồn.  

-  Làm sao quên chị được.  Có lẽ chị xuống tóc nên thoạt nhìn không ra đó thôi. 

Tôi tiếp:

 -  Lâu quá không gặp chị, dạo này chị khỏe không vậy?  Mấy cháu ra sao?

Thoáng buồn, chị đáp:

-  Cũng bình thường Lan à!  Nhưng câu chuyện dài dòng.  Hôm nào rảnh rổi Lan ghé nhà chị chơi, mình nói chuyện nhiều hơn nghe.  Ngẩm nghĩ xong chị tiếp:

-  Lan đến viếng anh nhà phải không?  Chị cũng vừa đốt nhang cho anh nhà chị xong.

-  Dạ phải, em đi lễ Phật xong phải về ngay, vì hôm nay Chủ Nhật các con đang chờ ở nhà.  À mà chị còn ở chỗ cũ chớ?  Chị cho em điện thoại, khi nào đến em sẽ gọi cho chị hay trước.

Chúng tôi chia tay.  Trời chiều xế bóng.  Tượng Mẹ Quan Âm lóng lánh dưới ánh nắng chiều, thật thánh thiện, mầu nhiệm.  Chùa càng lúc càng đông.  Tiếng chuông ngân nga từ chánh điện vươn cao, át cả tiếng huyên náo trong ngày lễ hội.  Chị nhìn tôi như muốn nói điều gì, nhưng lại thôi.

Tôi rời chùa, lòng buồn man mác.  Ngày lễ Vu Lan là ngày báo hiếu.  Ba Má tôi vẫn còn đủ, nhưng yếu nhiều.  Tuổi già sức khỏe xuống mau thấy rõ.  Tôi có chút lo lắng, nên thường đến chùa vào những ngày như hôm nay, đốt nhang khấn nguyện cho ba má tôi được sức khỏe để vui sống cùng con cháu.  

*

**

 Mấy hôm sau chị Mai điện thoại mời tôi đến nhà chơi nhân ngày giỗ chồng.  Tôi hứa và đã thu xếp đến thăm chị cũng vào buổi chiều, khi những tia nắng cuối ngày tiếc nuối đọng trên ngọn cây đong đưa.  Căn nhà nhỏ nhắn, có vườn hoa xinh xắn trên lối vào, vàng đầy hoa cúc.  Chị Mai đón tôi ở cửa, tươi cười.  Nụ cười thật rạng rở như ánh chiều ngoài kia vươn trên chót ngọn cây. 

 -  Cám ơn em tới thăm chị hôm nay.  Chị cũng vừa cúng xong.  Mời em vào.  Sao nhìn chị dữ vậy?

Tôi muốn nói là vì nụ cười chị đón tôi hôm nay khác hơn những lần trước gặp chị.  Nhưng thôi.  Tôi theo gót chị vào nhà.

-  Chị Mai!  Chị có mời ai không?  Mấy cháu có đến không?

Chị không trả lời.  Thong thả rót nước và mời tôi ngồi.  Chị gượng gạo:

-  Chị không có mời ai cả.  Còn mấy cháu bận hết không đến được.

Chị Mai tiếp:

-  Hôm nay chị mời chỉ mình Lan, muốn tâm sự riêng vì có lẽ mình đồng cảnh ngộ.  Nhưng hoàn cảnh của Lan và chị thì khác nhau xa.  Con của Lan ngoan ngoãn, còn mấy cháu của chị là nỗi buồn mà chị dấu kín từ lâu.

Tôi thẩn thờ khi nghe chị nói.  Chồng chị cũng mất hơn 30 năm rồi.  Lúc sang đây, chị đã quá nữa đời người.  Vài năm sau chồng chị bị bệnh không làm gì được rồi mất đi.  Một mình chị phải cán đáng tất cả, chị phải làm hai ba jobs để lo cho chồng, nuôi mẹ và ba đứa con.  Cái giường là nơi chị thèm đặt lưng lên nhất, nhưng mỗi ngày chỉ ngủ được năm ba tiếng là cùng.  Chị phải đầu tắt mặt tối.  Sáng rời nhà khi mặt trời chưa thức mà khi về đến nhà thì mặt trời đã ngủ yên.  Mấy đứa con chị nhờ có mẹ thay chị chăm sóc.  Khi con còn nhỏ, tối về nhìn con yên lành trong giấc ngủ mà lòng quặn thắt.  Hơi thở đều đều, khuôn mặt vô tư là nguồn an ủi, là năng lực để chị thêm sức làm việc.  Tháng nào chị cũng bấm tay tính tiền lương và chi tiêu trong nhà.  Nhờ trời chị còn sức khỏe để làm lụng.  Đêm đêm, trong bóng tối chị cầu nguyện được trời phật độ trì, chồng chị phò hộ cho cả nhà được bình yên. 

Dù cực khổ nhưng chị không hề nghĩ đến bước thêm bước nữa.  Bởi sợ cảnh gia đình, và sợ tình thương cho các con bị san sẻ . . . dù ở tuổi chị nhựa sống vẫn tràn đầy.  Khi rổi rãnh chị viếng chùa, nhất là vào những ngày lễ, chị không bao giờ vắng và gần đây vì chuyện buồn nên chị đã xuống tóc, đến chùa làm công quả.

-  Lan làm gì mà thừ người vậy.  Thôi uống nước, ăn với chị nghe.  Cúng vừa xong, chị dọn xuống bàn chờ Lan đó.

-  Cám ơn chị.  Em xuống ăn chút với chị, vì còn phải về nhà ăn với mấy cháu kẻo chúng nó chờ.

Theo sau chị.  Tôi bật hỏi:

-  Sao chị đi cà nhắc vậy.  Bộ chân đau hay sao?

-  Chị vừa đi mổ chân xong tháng trước.  Nằm nhà thương mấy hôm.  Bây giờ khá rồi chớ trước đây, tới lui trong nhà cũng khó khăn lắm, Lan!

Giọng buồn rầu chị tiếp:

-  Thể xác đau, nhưng không thấm gì so với đau khổ tinh thần.  Tiếng chị nhẹ như hơi thở, rơm rớm nước mắt chị kể tiếp:

-  Chân đau cũng là vì hậu quả của sự cực khổ chị đã trải qua để lo cho gia đình.  Đến khi con cái thành tài thì sức khỏe đến kỳ suy giảm.  Vậy mà con không hiểu Lan à! 

-  Ba cháu con chị, cô lớn ra dược sĩ, còn mấy cậu trai thì ra kỷ sư.  Công ăn việc làm đàng hoàng, nên bề gia thất hết rồi.  Chị còn gì nữa phải lo.  Thôi yên vui tuổi già.  Rán lo cho cái chân mau bình phục.  Tuổi mình lớn coi vậy mà lâu hồi phục lắm. 

-  Vậy hôm ở nhà thương có ai nuôi chị không? 

Tôi hỏi tiếp, chị thở dài tiếp lời tôi, giọng thật buồn:

-  Có đứa con trai đưa con vào thăm.  Vậy thôi đó Lan.  Khi về đây ở một mình chân cẳng như vậy cũng khó khăn lắm.  Nhưng trời sanh voi sanh cỏ, mình chưa tới số chết, còn nặng nợ trần thì cũng sống vậy thôi.

-  Tội nghiệp chị quá. 

Tôi vói tay nắm tay chị vỗ về an ủi.  Nước mắt chị lăn dài.  Chị lấy vạc áo thấm, trong nghẹn ngào chị kể:

-  Cũng hôm trước đây có người bạn cùng sở đến thăm.  Chị em tâm sự, thì chị ấy cho biết là sở dĩ đứa con gái của chị không vào thăm vì giận chị đó Lan.

Lấy bình tỉnh, giọng trầm buồn chị phân trần:

-  Cháu nó không vô thăm chị vì nó nói là tại vì khi cháu còn nhỏ chị không cận kề săn sóc, chăm lo cho cháu, mà để mặc bà ngoại nuôi.  Lan coi!  Chị đi làm cả ngày, làm sao có thời giờ bên cạnh con như má chị.  Lúc đó, chữ nghĩa không rành, tiếng tây tiếng u không thông, đường đi nước bước nơi xứ người bao nhiêu thứ trút lên đầu.  Chị sống, như người mù mờ đi theo chiếc bóng.  May mà chị còn sống sót đến hôm nay, may mà chị lo được cho các cháu nên người.

Uống ngụm nước chị tiếp:

-  Con gái nó lý luận, là nó cũng cũng đi làm, cũng quần quật cả ngày mà sao cũng có thời giờ lo cho con, cho gia đình mà chị thì không?  Lan biết tình trạng của con mình ngày nay khác chị khi xưa trăm thứ.  Chị buồn là ở chỗ đó. 

Xong chị tự an ủi:

-  Thôi, là số phận, là nghiệp quả thôi!  Chị sanh ra đời với ngôi sao xấu. Chị rán trả mong kiếp sau được thảnh thơi hơn.  Em biết không, khi chị không còn nước mắt để khóc nữa, chị mới nghiệm được như thế đó Lan!

Chị nhìn tôi với cái nhìn thật tội nghiệp.  An phận.

Tôi nhìn chị thật lâu, không biết nói gì để an ủi.  Mà có lời nào thích nghi trong hoàn cảnh này!  Tôi cảm thấy cay nơi khóe mắt, lắc đầu, nghe giọng nghẹn ngào.  Ngọn đèn điện trên trần soi sáng làm đầu chị bóng loáng, như có ánh hào quang tỏa ra từ thân hình nhỏ bé, của người đàn bà suốt đời chịu đựng, hy sinh.

Chị nhìn tôi ra chiều hối hận vì làm tôi buồn lây:

-  Chị cám ơn Lan, và xin lỗi Lan. Chị thiệt vô tình.  Thôi Lan cầm đủa cho chị vui, ăn vài miếng rồi về nhà ăn tiếp với con. 

Chị đưa tôi ra cửa.  Mặt trời đi ngủ tự lúc nào!

*

**

Thời gian qua mau.    

Đêm nay tôi nghĩ nhiều về chị vì mai là ngày Mother's day.  Chiều nay tôi gặp chị, cũng chiếc áo lam nhẹ nhàng, chị thanh thản dạo quanh chùa.  Dáng hao gầy mong manh, trời chiều kéo dài bóng chị trên đất, gảy vở trên bực thềm lên chánh điện.  Chị chấp tay chào tôi.  Ngẩm ra, cả năm nay không gặp chị.  Người mẹ suốt đời tận tụy hy sinh cho chồng cho con, cho mẹ già.  Nay cô đơn trong buổi hoàng hôn của cuộc đời.  Có lẽ chị đã tìm được sự vĩnh cữu bình an cho tâm hồn.  Trên cao, đức Mẹ Quan Âm nhìn xuống với ánh mắt nhân từ.  Đàn chim bay về tổ.  Các con của chị giờ ra sao?  Chúng có tổ ấm vui vầy.  Còn chị nương nhờ cảnh chùa để được che chở dưới bóng Từ Bi.

Hởi các người con!

Có khi nào các con nghĩ đến mẹ hôm nay?  Có khi nào các con trách cứ mẹ không làm tròn bổn phận mẹ hay không?  Có khi nào các con nghĩ đến một ngày sẽ không còn gặp lại người mẹ thân yêu, hy sinh cả cuộc sống làm người, để bảo bọc các con nên người khôn lớn?  Tình mẫu tử vô bờ bến.  Biển rộng khôn cùng, trời đất bao la, tình Mẹ là vậy đó các con.  Có lẽ khi tuổi đời chồng chất, các con sẽ hiểu rõ mẹ hơn, và ngày đó mẹ sẽ vĩnh viển không còn bên con nữa.   

Ngày mai là ngày Mother's Day, chúng ta hãy tặng Mẹ bông hồng, một chiếc thôi cũng đủ ấm lòng người Mẹ . . . Dù biết đó chỉ là biểu tượng, điều Mẹ cần là những gì xuất phát tự trái tim.  Chúng ta hãy làm những gì có thể làm cho phải đạo làm con, để mai này không thốt lên chữ "phải chi" với lòng hối hận./.