Tùy bút:
Một Năm Người Có Mười Hai
Tháng
Ta Chỉ Riêng Ḿnh Một Tháng Tư
(Tạp Chí Xây
Dựng – Năm Thứ 32 – Số 808 – Phát hành ngày 4 tháng
4-2015)
Hoàng Minh Thúy
Thấm thoát lại
đến tháng Tư, cái mốc thời gian gợi bao
nỗi đau thương, tủi nhục của
người Việt lưu vong mỗi khi nhớ
đến tháng Tư năm 1975, nên có người gọi
là “Tháng Tư đen”. Một nhà văn nổi tiếng và
cũng là nhà thơ đă hạ bút để diễn tả
sự ưu hoài của ông trong tháng Tư quốc nạn:
Một
năm người có mười hai tháng.
Ta chỉ riêng ḿnh
một tháng tư
(Thanh
Tháng 4
đến, chắc chắn sẽ gợi nhiều kỷ
niệm, nhất là với các người lính của Quân
Lực Việt Nam Cộng Ḥa, đă tức tủi tan hàng. Kẻ mất
người yêu trong cơn hỗn loạn. Người th́
tan nát gia đ́nh sau tháng năm dài tù tội. Biển cả
hóa nương dâu..
Tháng 4 đến,
khiến cho ta nhớ lại:
-Thiếu
tướng Phạm văn Phú, sau cuộc lui quân từ cao
nguyên về, thất bại, ông nhập viện và uống
thuốc độc tự tử vào ngày 29 tháng 4, 75.
-Chuẩn
tướng Lê Nguyên Vỹ, Tư lệnh Sư đoàn 5,
dung súng tự sát trước sân cờ Bô- Tư Lệnh
ở Lai Khê, Bến Cát, B́nh Dương sau khi nghe
tướng Dương văn Minh ra lệnh buông súng.
-Chuẩn
tướng Lê văn hưng, Tư Lệnh Phó Quân đoàn
4, sau khi nói lời giă biệt vợ con, ông vào văn pḥng,
dung súng tự sát lúc 8 giờ 45 phút tối ngày 30 tháng 4, 75.
-Tướng
Nguyễn Khoa
-Chuẩn
tướng Trần văn Hai, Tư Lệnh Sư Đoàn 7,
Bộ Binh, đă uống độc dược tự
tử tại pḥng Chỉ Huy ở Mỹ Tho lúc 5 giờ
chiều 30 tháng 4, 74.
-Đại tá Hồ
Ngọc Cẩn, tỉnh tưởng tỉnh Chương
Thiện, chiến đấu đến giờ phút
cuối cùng, bị bắt, và bị xử tử ngày 14
tháng 8, 75. Trước khi bị hành quyết, ông đă dơng
dạc tuyên bố:
“Nếu tôi thắng
trong cuộc chiến, tôi sẽ không kết án
các anh như các anh kết án tôi. Tôi cũng
không làm nhục các anh như các anh làm nhục tôi. Tôi cũng không hỏi các anh câu mà các anh hỏi tôi.
Tôi chiến đấu cho tự do của người dân. Tôi có công mà không có tội. Không
ai có quyền kết tội tôi. Lịch sử sẽ
phê phán đoán các anh là giặc đỏ hay tôi là ngụy.
Các anh muốn giết tôi, cứ giết đi. Xin đừng bịt mắt. Đả
đảo cộng sản. Việt
Chúng ta c̣n có Trung Tá
Cảnh sát Quốc Gia Nguyễn văn Long, dung súng tự
sát dưới chân tượng đài trụ sở
Quốc Hội tại Saigon.
Chúng ta c̣n có 7 anh
chàng samourai của gia đ́nh Mũ Đỏ, ngồi thành
một ṿng tṛn, chia nhau hớp ruợu cuối cùng, rồi
mổi người một trái lựu đạn cá nhân,
cùng rút chốt một lần, như lời kể của
một kư giả Nhật của hăng thông tấn Kyodo, trong
số báo ra tháng 12, 1975..
Và c̣n
nhiều nữa, những người lính tử thủ
trong rừng mía, chiến đấu cho đến khi
tuyệt vọng, họ đă dùng viên đạn cuối
cùng, tự xử đời ḿnh.
Với tôi, mỗi
khi gần đến ngày Quốc Hận khiến cho tôi
nhớ lại tháng 3, 1975, khi làn sóng dân, quân di tản từ
miền Trung tất tả đổ dồn vào thành phố
Nha Trang. Những trại tạm cư, nhà thờ,
trường học, chùa chiền, đầy những khuôn
mặt ngơ ngác, kèm
theo tiếng khóc ai oán. Người mất cha,
kẻ mất chồng, người ưu tư về thân
phận thân nhân c̣n kẹt lại ở các tỉnh
địa đầu giới tuyến...
Tôi không có bà con, bè
bạn trong rừng người di tản đó, chỉ có
tấc ḷng quặn thắt của t́nh người, khi
nghĩ đến những phụ nữ cùng lứa với
ḿnh, đang lao đao khốn khổ v́ thảm họa
chiến tranh. Khi đưa tặng họ
những món quà mọn, người không quen nhận
bằng đôi mắt vô hồn. Có ai nghĩ tới
một ngày, họ phải bỏ nhà cửa, xe
cộ, ruộng vườn, để đứng,
ngồi la liệt trên các tấm chiếu nylon ở một
nơi đông đúc, hỗn độn như thế này!
Tội nghiệp nhất là các thiếu phụ trẻ
tuổi, bụng to vượt mặt, hay con c̣n bồng
ẳm trên tay. Một tay
dắt con, tay dắt mẹ, cuộc đời cô trôi
dạt về đâu?
Tôi rời Nha Trang
vào tuần lễ thứ 3 của tháng Ba, về
Phi
cơ đáp. Ngơ ngơ ngác ngác giữa rừng
người ở trạm Hàng Không Quân Sự trong phi
trường Tân Sơn Nhất, vai đeo túi xách, tay bế
con gái hai tuổi, tay dắt con trai tám tuổi; Trang Đài lúc
đó hai tuổi, c̣n ôm theo chai sữa. Tôi cố t́m trong
đám đông một khuôn mặt thân quen, để quá giang
ra cổng trại Phi Long, từ đó đón xe
về nhà cha mẹ. Khoảng cách không
đầy 3 cây số mà tấp nập người di
chuyển. Bươn bả, hấp
tấp, chộn rộn, bàng hoàng, mệt mỏi, kinh
sợ.
Rồi tháng 4
đến, nhằm ngày 19 tháng 3, Ất Ngọ, thành phố
Saigon tràn ngập cờ đỏ sao vàng, áo quần lính
vất ngỗn ngang, giày saut, bi đông, nón sắt… Ôi,
tội nghiệp thay cho người lính của chúng ta…
Tháng 5
tới, Quân Dân Cán Chính Việt Nam Cộng Ḥa bị mời
lên Phường, Khóm tŕnh diện. Ở
trong xóm, một sĩ quan Hải Quân treo cổ, nhất
quyết không nộp ḿnh. Một sĩ quan Bộ Binh,
cho gia đ́nh ăn cháo pha thuốc
độc để t́m về bên kia thế giới,
nơi không có bóng cờ, mà đại gia đ́nh ông đă
từ bỏ năm 1954, trên con đường hải hành
gian khổ từ Bắc vào
Rồi
từ đó, chánh quyền mới luân phiên đổi
tiền, để biến người có nhà thành kẻ
không nhà. Người
giàu hóa điên, v́ bị tịch thâu tài sản. Công an khu vực tự do vô ra gia cư của
mỗi người, kiểm soát kín đáo các diễn
biến trong gia đ́nh. Dân chúng
Những sự
việc này, ai đă từng kẹt lại sau tháng 4, 1975,
đều không lạ!
Từ
ngày đó, những người yêu, người vợ
của lính, trạc tuổi 30, má hồng phai nhạt. Họ bới tóc
cao, đội nón lá, tất tả ngược xuôi chợ
trời, trên các tuyến đường xe đ̣, kiếm tiền nuôi
con, thăm chồng, thăm anh em cật ruột trong lao tù
khốn khổ. Các tù nhân cải tạo, bị chuyển
đưa tù trại này sang trại khác, vất thư nhắn tin dọc theo đường
di chuyển. Mấy
bà nhận được tin, th́ thào, loan báo cho nhau
để biết chỗ mà bới xách, thăm nuôi. Quay đi, ngoảnh lại, cực khổ gian
truân thắm thoắt cả chục năm, người
chồng thân yêu mới được thả về.
Có anh đă nằm xuống, thân xác gửi cho rừng cây
của trại tù heo hút sau những ngày lao động,
thiếu ăn thiếu thuốc....Có anh tự t́m về cơi
chết khi nghe vợ giao con cho ông bà nội, lập gia
đ́nh mới. Cả một bầu trời tang
thương phủ chụp lên đời sống của
dân chúng miền
Thắm thoát
đến nay, đă mấy chục năm!
* * *
Khi bạn
đọc cầm số báo này trên tay,
thành phố của chúng ta đang chuẩn bị cho ngày
tưởng niệm Tháng Tư Đen. Đă
40 năm, Houston vẫn luôn có chương tŕnh
tưởng nhớ ngày Quốc Hận, mặc dù mười mấy năm gần
đây, không có biểu t́nh tuần hành, đêm Không Ngủ
như trước. Thủơ đó,
phương tiện truyền thông chỉ hai ba tờ báo,
có tờ phát hành không đúng ngày. Muốn loan tin cho cộng
đồng, Ban Tổ Chức in truyền đơn,
rồi thay phiên nhau đi răi, đi gắn trên kiếng xe,
dán trên tường của các chợ Việt Nam Plaza,
chợ Hoà B́nh, tiệm phở, cà phê, vũ trường..
Ngày đó, mỗi
tháng Tư về, nhóm tổ chức Ngày Quốc Hận,
Ngày Quân Lực, bỏ tiền túi ra thực hiện công tác:
treo cờ, thiết lập khán đài, xin giấy phép
biểu t́nh. Thương mại của người
Việt
Chương tŕnh
Văn Nghệ đêm Quốc Hận ngày xưa, không
tăng cường ca sĩ phương xa về, chỉ
có lèo tèo vài bản đơn ca, hợp ca các bài hát
đấu tranh, nhạc Chính huấn. Tuy vậy, trong
Đêm Không Ngủ tổ chức tối Thứ Bảy,
đông đảo người tham dự v́ hiểu
rằng:
Bạn bè anh giờ
này đang đốt lửa.
Anh
ngại ǵ không góp chút củi khô?
(tác giả?)
Nửa
khuya, ban ẩm thực dọn cháo gà, bánh ḿ. Nhiều đêm
mưa rơi tầm tả, khi tan hàng, cha mẹ lẫn con
cái lúc thúc chạy ra xe. H́nh ảnh này
rất cảm động, v́ nhiều anh chị dắt theo con cái, chúng c̣n quá nhỏ lúc đó, như
gia đ́nh Hứa Thọ Hùng, Trần văn Chiến và gia
đ́nh tôi. Nửa đêm cháu Trang Đài, mắt nhắm,
mắt mở, chạy theo mẹ ra xe.
Thời gian này, hầu như tất cả, đều
cảm thấy có bổn phận với thân phận
người Lính c̣n ở trong các trại tị nạn
Đông Nam Á (chờ cứu xét định cư), những
người lính c̣n ở các trại cải tạo từ
Nam tới Bắc và thiết tha với các tổ chức
phục quốc của nhiều đảng phái. Bởi v́,
mỗi người trong cuộc sống mới,
đều có chung cảm nghĩ:
C̣n vương khói
súng hằn trong mắt.
Gạt
lệ nh́n nhau hồn xót xa.
(TQLC Nguyễn Kim
Tiền)
***
40
năm đi qua, một thế hệ đă trưởng
thành, trở thành những doanh gia, chuyên viên đủ
mọi ngành nghề, góp phần làm phồn thịnh cho
nền kinh tế
Hôm nay, nếu
tổ chức các chương tŕnh của ngày Quốc
Hận, ngày Quân Lực để hâm nóng bầu không khí
cũ, mà không có ca sĩ xa về tăng cường,
đồng hương sẽ không đông đảo v́ phim
bộ Đại Hàn, Hồng Kông, pḥng trà, vũ
trường... vẫn có tiếng gọi lôi cuốn
hơn. Một số đồng hương không
muốn tham dự, v́ sợ ảnh hưởng cá nhân khi
về du lịch VN!!! Một số yên phận, chấp
nhận cuộc đời
giá áo túi cơm…
Mấy
năm gần đây, nhờ hệ thống điện
toán ra đời, giải quyết phần nào sự
khắc khoải của mỗi cá nhân, trong mỗi hoàn
cảnh. Các đài phát thanh, truyền h́nh, báo
chí tràn ngập thành phố, mở mang kiến thức cho
khán thính giả. Các bài viết được dịp
phổ biến, nhờ vậy mà Hồi Kư của các nhân
vật có thẩm quyền trong chế độ cũ,
lần lượt phơi bày mặt trái của mọi
vấn đề, chính trị lẫn tôn giáo trong cuộc
chiến, dẫn đến biến động tháng Tư
đen.
Đọc
xong, càng thêm ngậm ngùi, thương cho thế hệ
tuổi trẻ Việt
* * *
Tháng Tư, cũng
là tháng sinh nhật của tôi. Như thông lệ, tôi không
tổ chức tiệc mừng, mà tự thưởng cho
ḿnh một thời gian riêng tư, để lanh quanh t́m các
bài thơ, bài nhạc, của những kỷ niệm
học tṛ một thời gắn bó, có bạn bè,
người yêu đều là Lính. Vừa để mắt
t́m trong “Net”, ḷng vẫn vơ nhớ
những kẻ đă hy sinh, những người bạn
học chung lớp, thành kẻ thương tật khi
vừa ra khỏi quân trường.
Họ
đang ở đâu, có tồn tại sau tháng 4 quốc
nhục?
Tôi t́m thấy
nhiều bài thơ rất hay, của những người
thanh niên trẻ, bỏ tay viết thay tay súng, để
bảo vệ quê hương, vẫn luôn giữ được
tính tính đôn hậu, như thứ t́nh yêu lăng mạn
thật dễ thương qua một bài thơ của tác
giả Trần Ngọc Nguyên Vũ..
Bài thơ mang tên
“Giao Thừa Trông Ánh Hỏa Châu Rơi”, xin chép lại
để chia xẻ cùng bạn đọc:
Ai
về phố núi cao nguyên ấy.
Xin chuyển giùm tôi
một lá thư
Tới ngừơi
con gái buồn-muôn-thuở
Từ độ xa
nhau chẳng giă từ
Em gái xa nhà, tôi lính
trận
Gặp gở qua
giây phút ngại ngần
Thị trấn
về đêm heo hút lạnh
Mưa rừng, quán
vắng bỗng thành thân....
Tôi
c̣n bà mẹ bầy em nhỏ.
Em cũng mẹ già,
mấy đứa em
Cũng chiều
tựa cửa ngồi trông đợi
Cũng
mỏi ṃn trông dưới ánh đèn.
Sinh ra thời
loạn nhiều gian khổ
Phận má hồng
thân lắm bụi trần
Tôi trải
đời trai theo khói lửa
Em giặt ḷng, ṿ nát
tâm can
Em kể chuyện
ḿnh cay đắng quá
Cả đời
chẳng được một lần vui
Thôi th́ vận
nước c̣n trôi nổi
Hăy mỉm
cười thay những ngậm ngùi
Tôi móc hết
tiền lương vừa lănh
Nh́n em xỏa tóc
phủ vai gầy
Nghẹn ngào khoé
mắt rưng rưng lệ
Em nói lời nghe
mưa bóng mây
Mai tôi ra trận,
không cần đến
Em giữ mà may
chiếc áo dài
Sắp đến
tết rồi, về thăm mẹ
Mua quà cho mấy
đứa em trai
Rồi đây trên
bước đường xuôi ngược
Em dạt về
đâu một kiếp người
Tôi ở tiền
đồn ngoài BenHet
Giao thừa trông ánh
hỏa châu rơi!
Bạn thấy
người lính trẻ của chúng ta có ..dễ
thương không, với lời thơ: “Tôi móc hết
tiền lương vừa lănh”, tặng cho cô gái nghèo
phải mở quán mưu sinh,
để cô về thăm Mẹ, mua quà Tết cho em
dại, v́ rằng, ngày mai anh ra chiến trường,
biết có c̣n sống mà tiêu xài?
Ôi! Người
lính hào hoa của Quân Lực VN Cộng Ḥa. Người lính đó bây giờ về đâu trong
cơi đời nghiệt ngă? Có phải anh hiển
hiện trong cuộc sống lầm than, cơ cực, qua
lời thơ của nhà văn Mường Giang:
Có lần từ
Mỹ về Phan Thiết
Theo bạn nhậu
chơi tận Phú Long
Bữa tiệc nhà
giàu đầy rượu thịt
Đời vui
như cảnh lạc tiên bồng
Đang lúc ngă nghiêng
cười ngặt nghẽo
Bỗng ai vừa
trổi khúc ly ca
Thêm đàn vọng
cổ hờn, than, oán
Năo nuột trời
ơi, nước mắt ḥa
Ra ngó, gặp anh
người hát dạo
Cụt chân, mù
mắt, lết xe lăn
Phong trần,
nhuộm bạc đời trai trẻ
Nhưng nét nam nhân
vẫn khắc hằn
Mấy chục
năm sầu, bao biển lạ
Mà anh vẫn giữ
áo hoa rừng
Chiến y chằng
chịt trăm lần vá
Bạc phết,
đoạn trường lắm thảm thương
Anh hát toàn bài chinh
chiến cũ
Điệu ru nước mắt, nát tim người
Ḥ, xề, sang,
xứ như ̣a thét
Khiến
kẻ vong gia cũng tả tơi.
Tàn tiệc, mỗi
người trôi một nẻo
Loạn ly
đời thế, mấy ai vui
Tôi về xứ
lạ, làm bồi Mỹ
Quên chuyện long
đong, khóc lẫn cười
Nhân có bạn từ
Phan Thiết tới
Hỏi tin
người hát dạo thương binh
Mới hay anh đă
ôm đàn chết
Giữa một
đêm mưa trước mái đ́nh
Buổi đó v́
đời làm lính trận
Tàn cơn lửa
loạn chịu thương đau
Nay trơ nắm
đất mồ vô chủ
Định mệnh
ǵ đâu quá nghẹn ngào!
(Chuyện Người
Thương Binh- thơ MG)
Đọc hai câu
thơ:
“Mới hay anh đă
ôm đàn chết.
Giữa một đêm mưa
trước mái đ́nh”,
ḷng tôi xót xa
buồn. Cô bán quán ngày xưa, nếu c̣n
sống sau cuộc chiến, nay trở thành bà nội, bà
ngoại. Nếu may mắn có được gia
đ́nh ấm êm, sống trong hạnh phúc, cô có c̣n nhớ
anh lính trẻ đă gặp trong thành phố buồn,
của một thời lặn lội mưu sinh?
* * *
Tháng 4, thành phố
-Con hăy giữ 100
đô la này, để dành mua cho ba cái ḥm, để khi
chết đi, ba được nằm trong ṿng tay yêu thương của đồng bào ḿnh
ở Hải Ngoại.
Đó là
chuyện ở VN.
C̣n
ở hải ngọai, xin bạn hăy nghĩ đến
những ngươi lính ǵa của chúng ta, dù đă mỏi
gồi, chồn chân, vẫn c̣n gĩư nguyên tấm ḷng
với các chữ Danh Dự, Tổ Quốc, Trách Nhiệm.
Xin hăy giúp họ
đi nốt con đường mà họ đă chọn
từ thời trai trẻ và sẽ theo
họ về cơi vĩnh hằng. Đó là trách nhiệm bảo
vệ quê hương mà họ chưa làm tṛn, là niềm
đau, là nỗi thao thức khôn nguôi:
-Mày nh́n mưa, mày
nhớ ǵ không nhỉ?
Tao nh́n mưa, tao
cứ măi nhớ rừng.
Rừng
của quê hương những ngày khói lửa.
Tao,
bao năm dài cặm cụi hành quân.
Mày nh́n mưa, mày
nhớ ǵ không nghỉ?
Tao nh́n mưa, tao nhớ
quá bạn bè…
Hay:
-Món nợ tang
bồng bao giờ trả nổi
Mất cả
sơn hà, cứ ngỡ như mơ!
(Thơ Trạch Gầm)
Năm
nay, tṛn 40 năm xa xứ, tôi gẫm lại thấy ḿnh
vẫn chưa làm tṛn câu tâm nguyện, mà đường
về với đất đă quá gần..Bao
nhiêu lần, tôi dự định “đóng cửa”
chương tŕnh Yểm Trợ TPB, lại có ân
nhân gọi lại tặng tiền. Từ
Lần
này, ngày 30 tháng 4, 2015, kỷ niệm 40 năm tan hàng, anh em
chúng tôi lo sọan danh sách để cứu trợ tặng
quà cho hơn 30 Thương Phế Binh, coi như
đợt chót, bởi v́ “lực bất ṭng tâm”.
Năm gần
đây, hai anh trong Nhóm (Hải Lăng, Nguyễn Thanh Châu)
đă trên 70 tuổi, ́ ọp vơí nhiều chứng
bệnh Cao Niên, thêm bệnh Bao Tử, Tim Mạch. Mọi
việc, qui lại cho anh chàng Phạm Gia Khôi đầy
năng lực và nhiệt t́nh, thêm “bà già” đau chân là tôi,
ngó bộ giống như xe hơi đă chạy quá 100 ngàn
miles, không biết ngưng lúc nào! Làm được chút ǵ
cho anh em, là Khôi và tôi không từ nan.. Chúng
tôi lại tiếp tục “gồng” ḿnh vội vă đi gánh
niềm tin của ân nhân để trao
về cho đồng đội của ḿnh.
Tháng
Tư này, trong nỗi ưu tư về sức khoẻ
để quyết chấm dứt công tác mà chúng tôi đă
thực hiện hàng chục năm qua, chúng tôi chân thành cám
ơn vị ân nhân (ẩn danh) đă tặng 3 ngàn đô la
hôm đầu năm dương lịch, với lời
nhắn “làm
bất cứ điều ǵ khiến chị vui là
được, không cần báo cáo”. Và, tôi quyết định dùng
số tiền 3 ngàn đô la - tặng riêng cho cá nhân tôi -
gửi về yểm trợ cho 25 anh TPB và 5 người
lính Biệt Hải già yếu.
Cũng
xin cám ơn chị H. (Insurance) đă tặng 102 đô la khi
nghe tôi tâm sự, cám ơn MC Ngọc Tân (đài SGN), Nghị
viên R. Nguyen và cô Diễm Hạnh (ái nữ của cố nhà
báo Duy Sinh Nguyễn Đức Phúc Khôi).. đă tặng
tiền đợt này, gọi là chút quà mọn gửi
về quê nhà nhân kỷ niệm 40 năm Quốc Hận.
Bạn ơi, nỗi hận này sẽ măi măi ở trong ḷng,
mang xuống tuyền đài chưa tan, làm sao mà chấp
thuận để cho “người ta” đổi tên là ngày
“Hành Tŕnh T́m Tự Do”. V́ vậy, xin mời đọc
giả đón xem tâm sự của những người Lính
VNCH trên đài SGN 51.3, trong
dịp kỷ niệm 40 năm Ngày Quốc Hận, sẽ
tŕnh chiếu trong tháng 4 năm nay, trong chương tŕnh
“Chân Dung Người Lính” do Hoàng Minh Thúy, Hải Lăng
phụ trách./.