Phạm văn Hòa

Viết Cho Mẹ

(Tạp chí Xây Dựng – Năm thứ 32 – số 811- Phát hành ngày 16 tháng 5-2015 tại Houston – Texas)

2014

Hôm nay con phải viết về mẹ, lòng con mới yên ổn. Hình ảnh ngày con về cách nay 22 năm là lần chót con gặp lại mẹ, vợ con đã chụp được bức ảnh này trước khi con lại ra đi. Hôm nay mẹ không còn, mà mẹ của mấy đứa con của con cũng vĩnh viễn xa rời chúng con tròn năm năm. Cuộc đời là vậy ư! Mới thấy đó, rồi tất cả biến dạng, nhạt nhòa trở về hư không. Con vừa đọc chuyện người mẹ, cho đứa con trai tật nguyền đôi vành tai để con mình được hạnh phúc trong cuộc sống. Còn mẹ cho con cuộc sống, mẹ cho con chữ ký tên để con ra đi nên người để rồi biền biệt xa nhà. Bây giờ thì mẹ con xa quá rồi. Những lời mẹ kể về con vẫn còn in trong lòng. Hình ảnh con ôm vai mẹ khi buổi chiều xuống chầm chậm nơi quê nhà còn đó. Mẹ như cây đu đủ tuy già nua cằn cỗi nhưng vẫn còn sai trái. Con ngồi bên gốc đu đủ nghe mẹ kể ngày con sanh ra, ngày con ra đi, ngày con xa xứ, mẹ cố giữ lại chút công khó cả đời con tạo dựng cũng không được. Mẹ bị đuổi ra khỏi nhà thất thểu trở về quê, để ngày ngày ngồi trên bộ ngựa gõ nhìn mông lung, đêm đêm bên ngọn đèn vàng vọt để nhớ đứa con trai ra đi mỏi mòn không biết khi nào gặp lại. Chiếc khăn the màu đỏ cổ trầu vẫn bên túi, bà dùng để lau cổ trầu trên môi, nhưng hôm nay mẹ dùng để lau nước mắt khóc vì hạnh phúc gặp lại đứa con lưu lạc, và cũng khóc vì mai này con lại ra đi.

Căn nhà trống vắng. Nén hương con vừa đốt trên bàn thờ khói vương lung linh di ảnh má. Mai này là ngày Mother's Day ở đây. Nơi xứ lạ càng làm lòng con thêm côi cút. Bên ngoài lặng im. Con nghe tiếng hơi thở chính mình. Con nghe như có mẹ bên con đêm nay.

2015

(Đoạn văn trên đây tôi đã viết cách nay đúng một năm rồi bỏ dở. Tình cờ hôm nay tôi lập một folder để chứa bài thơ vừa làm xong, và đang tìm hình để làm Thơ Tranh cho ngày Mother's Day 2015. Sau khi lưu trữ và đưa bài thơ vào đây thì tự nhiên bài viết dang dở năm rồi "Viết Cho Mẹ Tôi" xuất hiện ngay trên đầu trang như có ai chọn giùm, mặc dù library này chứa hàng trăm tài liệu. Đây là điều ngạc nhiên thích thú mà tôi tin rằng má tôi hay nhà tôi muốn tôi hoàn tất bài viết này. Tôi không là người mê tín, nhưng từ ngày nhà tôi qua đời, tôi thường cảm nhận được những điều thật không ngờ. Bài viết dang dở phần đầu tôi giữ nguyên không thêm bớt và, tôi xin được tiếp tục . . .)

Bên ngoài trời tắt nắng. Đồng hồ chỉ 6:47 phút. Tôi đốt nén nhang trên bàn thờ gia đình để cảm ơn đã cho tôi sức khỏe, cho gia đình hạnh phúc trong cuộc sống ngày càng cam go vì tuổi đời ngày càng cao. Ánh đèn trên bàn học vừa đủ sáng để thấy rõ mặt chữ, đủ sáng để soi rọi tâm hồn tôi hầu ghi lại cảm xúc thoáng nhanh trong đầu.

Mấy hôm trước, trên đường về nhà, những căn lều nhỏ được dựng dọc theo hai bên đường, trong các bãi đậu xe siêu thị, trưng bày các đóa hoa hồng thật hồng, trắng tinh, đỏ thẫm cho ngày Mother's Day để những người con, người chồng mua về tặng mẹ, tặng mẹ-của-các-con, cảm ơn những bà Mẹ của gia đình, của xã hội và nhân loại. Nếu không có Mẹ thì xã hội này không tồn tại đến hôm nay, nhân sinh không có cơ hội phát huy, và nền văn mình của nhân loại không được thăng hoa. Chính vì sự nhiệm mầu này, nên chúng ta có Mẹ để suy tôn, có Mẹ để tôn thờ, để yêu thương và hàng năm để lòng tưởng nhớ. Bao nhiêu bài ca, bài thơ đã viết và sẽ được viết để ca ngợi Mẹ.

Lòng Mẹ bao la như biển Thái Bình rạt rào,

Tình Mẹ tha thiết như giòng suối hiền ngọt ngào,

Lời Mẹ êm ái như đồng lúa chiều rì rào,

Tiếng ru bên thềm trăng tà soi bóng Mẹ yêu.

Bốn câu mở đầu bài nhạc "Lòng Mẹ", nhạc sĩ Y Vân đã diễn tả đức tính và sự hy sinh của bà mẹ Việt Nam mà tôi thuộc nằm lòng. Lạ thay, trong ngôn từ trên thế giới không có chữ nào để chỉ người, vật hay sự vật mà hầu hết được bắt đầu bằng một chữ, như chữ "M" để chỉ người MẸ:

Mẹ, Mạ, Me, Má

Mother, Mamma, Mammy, Mum (Anh)

Madre (Tây Ban Nha)

Mère (Pháp)

Mutter (Đức)

Mẫu (Muquin) (Trung Hoa)

Mae (Thái)

Mater (Latin) . . .

Các bài ca nổi tiếng ca tụng người mẹ, mỗi lần nghe thấm vào tim như bản "Mamma" qua tiếng ca của Andrea Bocelli. Nhất là khi nghe Connies Francis qua bản "Mama" gần bảy thập niên qua, cảm nhận được lòng mẹ bao dung, che chở con mình trong vòng tay yêu thương.

Safe in the glow of your love

Sent from the heavens above

Nothing can ever replace

The warmth of your tender embrace (ca khúc Mama). . .

An vui trong ánh Mẹ hiền

Từ nơi xa thẳm cung miền trời cao

Không gì thay thế được nào

Vòng tay ấm dịu dạt dào Mẹ yêu (tạm dịch)

Mẹ của tôi nay đã ra người thiên cổ, nhưng mẹ lúc nào cũng bên con, lúc vui, lúc buồn, khi hữu sự. Không ngôn từ nào đủ diễn tả sự hy sinh của mẹ, cho con hình hài từ một vật thể nhỏ nhoi trong vũ trụ để nay thành người khôn lớn, và rồi trở thành đứa con côi cút trong quỹ đạo đời người. Dáng vóc Mẹ còn đó dù chỉ là ảo ảnh, nhưng ánh mắt dịu hiền xoa dịu khắc khoải lòng con:

Lung linh ảnh mẹ quyện trầm hương

Ánh mắt từ bi hiền thật hiền

Tóc trắng như mây ươm tuổi hạc

Thương con, lòng mẹ sánh đại dương (Bà Mẹ Việt Nam - PVH)

Bên cạnh mẹ tôi lung linh khói hương trầm, mẹ-các-con-tôi lặng lẽ, như em đã từng lặng lẽ nguyện làm chiếc bóng bên tôi suốt chặng đường đời. Vì yêu chồng, thương con nên em đã hy sinh rong ruổi cùng tôi suốt thời binh lửa. Cho đến ngày tàn cuộc chiến tức tưởi trên quê hương, em cùng cha con tôi trôi dạt đến phương này. Bao nhiêu năm cơ cực, cho đến khi vui hưởng tuổi đời, thì em đã lặng lẽ ra đi. Ngày xưa, tôi chỉ sợ cho mình cuộc đời lính chiến "Chí còn mong tiến bước, nhưng sức không kham nỗi đoạn đường dài". Nay, cho dù chân có mỏi, vai nặng gánh cuộc đời, nhưng tôi vẫn còn đây, nhưng . . . mẹ-các-con-tôi đã buông tay xuôi. Tất cả trở thành kỷ niệm. Tôi trồng cây hoa hoàng-hậu trước nhà để tưởng niệm em, chỉ mong cây đơm hoa để tôi thỏa ước nguyện. Sáu chục năm trời gắn bó, nay nói về em gói gọn trong hai-mươi-tám chữ trong bốn câu thơ này, há có đủ viết về Mẹ-các-con-tôi trong ngày Mother's Day hay không?

Lung linh ảnh mẹ các con tôi

Nửa gánh giang sơn, cả cuộc đời

Nặng nghĩa phu thê, tình mẫu tử

Bên chồng dong ruổi khắp phương trời (Bà Mẹ Việt Nam - PVH)

Còn Mẹ Việt Nam!

Chúng con là những cá thể đời đời hậu sinh. Trăm con Mẹ sanh ra, người xuống bể, nhóm lên non, với ngàn năm chúng con vẫn còn, tứ tán khắp cùng năm châu. Dù phương trời nào, chúng con vẫn hằng luôn nhớ về cội nguồn và không bao giờ quên mình là người Việt Nam, là những đứa con hậu sinh lạc loài của Mẹ. Quê hương ta còn đó, khói lửa qua bao thời chiến tranh nhưng mảnh đất hình cong như chữ "S" vẫn trơ gan cùng tuế nguyệt. Câu học nằm lòng từ ngày còn tấm bé được khai trí vẫn còn mang mang trong tâm khảm chúng con. Dù xa quê hương trong hoàn cảnh đoạn trường, nhưng lòng luôn vọng về cố quốc, vì nơi đó Mẹ Âu Cơ vẫn muôn đời ngự trị trong tim.

Hỡi Mẹ chúng con, Mẹ Việt Nam!

Âu Cơ, Hồng Lạc mấy ngàn năm

Chiến mã dãi dầu thân đất khách

Một lòng thương nhớ Mẹ Việt Nam (Bà Mẹ Việt Nam - PVH)

Hôm nay nhân ngày Mother's Day nơi xứ người cách trở đại dương. Dù xa xôi vạn lý, nhưng lòng luôn nhớ Mẹ Việt Nam. Chúng con ra đi từ vùng đất hình cong như chữ "S", nơi còn bao nhiêu thân bằng quyến thuộc, nơi còn gói ghém kỷ niệm tuổi thơ, có đốt đuốc đi tìm cũng không thấy khắp cùng năm châu. Mảnh đất này, Mẹ, Má, Mẹ-các-con-tôi, được sanh ra lớn lên và đi vào lòng đất cho thuận lẽ trời đất.

Con nhớ ơn người: Mẹ Việt Nam,

Con nhớ ơn Mẹ của tôi, và

Tôi nhớ ơn Mẹ-các-con-tôi,

Trong ngày lễ Mẹ!

Hôm nay Ngày Lễ Mẹ quê người

Thơ đề dâng "Mẹ Việt Nam" yêu . . .

(Bà Mẹ Việt Nam - PVH)

Bên ngoài bóng đêm bao trùm, gió mơn man cho tôi cảm giác nhẹ nhàng thư thái.

Bên trong nhang khói lung linh, hương trầm thoảng nhẹ đưa hồn tôi hòa hợp với người quá cố. Mớ kỷ niệm hiện về từng khúc cuộc đời, mà cứ ngỡ rằng quên.

Những chiếc lều ngày Mother's Day sáng nay đầy hoa, nay trống trơn trơ trọi. Những đóa hoa ngày Mother's Day theo chân những người con, người chồng, thay lời nói "Happy Mother's Day" tặng người thân yêu. Đóa hoa giản dị nhưng ý nghĩa thật vô vàn!

Phạm văn Hòa

Mother's Day 2015